ATEST Ochrona Pracy

28 marca 2024 r.

[Najnowszy numer] [Prenumerata] [Spis treści]     

 

Kto jest kim w ochronie pracy

ATEST Ochrona Pracy

Kto jest kim

Lista nazwisk w bazie danych "Kto jest kim"

ATEST 5/2009

Jerzy Majka

Jerzy Majka
Jerzy Majka

Jerzy Majka, najważniejszy polski urzędnik do spraw bezpieczeństwa chemikaliów mówi, że dla jego rozwoju zawodowego decydujące było zapoznanie się z amerykańskim systemem kontroli obrotu chemikaliami podczas dwukrotnych wyjazdów stypendialnych do przodujących ośrodków uniwersyteckich w USA.

Urodził się w 1947 roku w Mysłowicach, gdzie zbiegały się przed laty granice trzech zaborów. Stąd miasto i okolice stanowiły mieszankę różnorodnych obyczajów i tradycji, z dominującą kulturą wielkoprzemysłową. Po maturze w miejscowym liceum ogólnokształcącym decyduje się studiować biologię w Uniwersytecie Łódzkim. W połowie lat sześćdziesiątych zaczyna być modna nowa nauka - biochemia. Wybiera tę specjalność na swoich studiach. Po ich ukończeniu w roku 1970 znajduje zatrudnienie w Instytucie Medycyny Pracy w Łodzi. Trafia tam do Zakładu Toksykologii, gdzie zajmuje się oceną toksyczności, m.in. takich substancji, jak kwas akrylowy i dioksan.

Ówczesny dyrektor IMP prof. Jerzy Nofer dbał o rozwój młodych naukowców, załatwiał im stypendia zagraniczne. Jerzy Majka wyjeżdża w latach 1974-1975 na roczne studia w zakresie toksykologii środowiskowej do Uniwersytetu w Cincinnati (Kettering Laboratory). Zdobywa tam podstawy teoretyczne bezpieczeństwa chemicznego. Wiedza ta wówczas nie mogła być dostatecznie wykorzystana w Polsce. W systemie, w którym państwo było właścicielem fabryk, decydujące okazywały się decyzje polityczne. Mieliśmy co prawda NDS y, wzorowane na radzieckich normach, nadmiernie surowych, ale to prawie wyczerpywało teoretyczne problemy bezpieczeństwa chemicznego.

Z USA Jerzy Majka przywiózł przekonanie, że udział zdrowego rozsądku i solidnych naukowych argumentów jest nieodzowny przy ustalaniu propozycji wartości NDS. Pracował wówczas nadal w łódzkim IMP ie, a także do roku 1984 był sekretarzem Zespołu Ekspertów ds. Czynników Chemicznych w utworzonej na początku lat 80. Międzyresortowej Komisji ds. NDS i NDN. W roku 1982 Jerzy Majka obronił doktorat poświęcony toksyczności tlenku węgla. Prowadził wówczas badania nad rozmieszczeniem CO w organizmie i jego wydalaniem. Mówi, że dziś już badania laboratoryjne w tym i wielu innych przypadkach nie byłyby potrzebne - stosowne informacje można by wyprowadzić teoretycznie.

W roku 1984-1985 wyjechał ponownie do USA; tym razem do Agencji Ochrony Środowiska (EPA), gdzie odbył staż w Biurze ds. Substancji Toksycznych i Pestycydów. Ten staż pozwolił mu zrozumieć współczesne mechanizmy kontroli obrotu chemikaliami w gospodarce wolnorynkowej. Dwa lata później został kierownikiem Zakładu Bezpieczeństwa Chemicznego w IMP. Ciągle wiedza z zagranicy, w tym zdobyta w EPA, nie mogła być w naszym kraju wykorzystana. Z tego powodu, ale i zachęcony propozycjami rządu Rakowskiego, Jerzy Majka w roku 1989 postanowił zostać przedsiębiorcą. Po trzech latach zrezygnował z prowadzenia firmy. W rozmowie nie chce rozwijać tego wątku, ale docenia ten okres w swoim życiu; uważa, że zdobył doświadczenie bezcenne dla jego obecnej działalności. Dziś patrzy na wprowadzane rozwiązania także z punktu widzenia przedsiębiorcy, nie tylko urzędnika.

Tak więc w 1992 r. dr J. Majka wraca do IMP w Łodzi. Zmiana ustroju gospodarczego powoduje, że może rozwinąć skrzydła. Opracowuje projekty zmian, najpierw w kodeksie pracy i przepisach wykonawczych, wreszcie współdziała z grupą ekspertów i parlamentarzystów przy opracowaniu projektu ustawy o substancjach chemicznych.

W roku 2001 zostaje powołany na urząd Inspektora ds.Substancji i Preparatów Chemicznych - jego biuro pełni wiodącą rolę w systemie rejestrowania informacji o surowcach, półproduktach i produktach chemicznych używanych w wielu różnych branżach. Dziedzina bardzo trudna, wymaga stałego samokształcenia, a zwłaszcza kształcenia innych - organizowania konferencji, uzupełniania bazy informacyjnej itd.

Zagrożenia chemiczne są jednym z kilku najważniejszych tematów bezpieczeństwa pracy, zwłaszcza ustalenie właściwości, oznakowania, stworzenie zrozumiałych, uniwersalnych kodów. Unia Europejska stopniowo wprowadza system REACH; trzeba pracować nad szczególnie skomplikowanym rynkiem obrotu chemikaliami.

Pytany o hobby nie wymienia podróży zagranicznych, bo ma ich w nadmiarze - lotnisko, hotel, sala konferencyjna i znów lotnisko. Stara się jednak każdorazowo spróbować jednego miejscowego smakołyku. Uzbierało się wiele takich kulinarnych wrażeń.

Podczas licznych podróży chętnie czyta książki popularno-naukowe na temat postępów nauki, zwłaszcza biochemii i kosmologii. Największe wrażenie wywarła na nim przeczytana przed kilku laty książka R. Dawkinsa "Ślepy zegarmistrz ". Jerzy Majka ma poczucie, że jakoś pomaga zegarmistrzowi.

 
 

©ATEST-Ochrona Pracy 2009

Liczba odwiedzin od 2000 r.: 58063038