[Prenumerata] [Spis treści]     

Kto jest kim

Lista nazwisk w bazie danych "Kto jest kim"

ATEST 3/1996

Bożena Borys-Szopa

Bożena Borys-Szopa

Warunki pracy były silną kartą związków zawodowych. Kiedyś, przed kilkudziesięciu laty. Z tej tradycji pozostały odpowiednie zapisy w ustawach związkowych i statutach. Obecnie zainteresowanie związkowców, i to niezależnie od politycznej orientacji, wzbudzają sprawy płac, prywatyzacji, które też przecież sprowadzają się do pieniędzy. Takie czasy. Trudno się dziwić, że ludzie zajmujący się sprawami ochrony pracy są zwykle postaciami z drugiego szeregu działaczy. Na szczęście nie zawsze tak jest.

Na przykład w Regionie Śląsko-Dąbrowskim "Solidarności" Bożena Borys-Szopa zajmuje się sprawami ochrony pracy i pełni wysokie funkcje związkowe, jest członkiem Komisji Krajowej NSZZ "Solidarność", przewodniczącą organizacji zakładowej pracowników regionu Śląsko-Dąbrowskiego.

Zaczęła właściwie od spraw bhp i stanowią one dotąd główny przedmiot jej zainteresowań. Ale po kolei. Pani Bożena ukończyła Technikum Ekonomiczne w Tychach (specjalność: ekonomika transportu samochodowego), ale nie miała później kontaktów ze swoją wyuczoną specjalnością. Po maturze podjęła pracę w dziale kadr Fabryki Domów, a później pracowała jako planista w kopalni "Lenin" (obecnie "Wesoła").

W roku 1980 przyjęto ją do pracy w dziale bhp kopalni "Staszic". Została aktywnym członkiem pierwszej "Solidarności" regionu Jastrzębie, wtedy bardzo aktywnego (pamiętne porozumienia z Jastrzębia). W stanie wojennym ukrywała się przez miesiąc, później nastąpił okres, którego pani Bożena nie lubi wspominać - m.in. wezwania na przesłuchania. Przetrwała w kopalni do 1989 roku. Następnie trafiła do działu bhp PSS "Społem" w Katowicach. Niewiele później rozpoczęła się prywatyzacja spółdzielni. Zgodnie z kapitalistyczną zasadą - kto ostatni przychodzi, wylatuje pierwszy - została bez pracy. Zarejestrowała się jako bezrobotna. Sześć miesięcy bez pracy wspomina jako koszmar - kilkugodzinne stanie w kolejkach, oschłe urzędniczki, listy, podpisy i jakże gorzki zasiłek.

Wtedy właśnie Zarząd Regionu "Solidarności" poszukiwał behapowca. Wahała się, odżyły wspomnienia, również te najgorsze, ze stanu wojennego. Ale nie trwało to długo. Od lutego 1991 roku podjęła tę pracę. W kilka miesięcy później została kierownikiem Biura Ochrony Warunków Pracy. W tym czasie wybrano ją także przewodniczącą komisji zakładowej pracowników Zarządu Regionu "Solidarności", a w roku 1994 ponownie powierzono jej tę funkcję. Była również delegatem na mielecki zjazd związku. Od roku 1992 pracuje w zespole ds. bhp i ekologii działającym przy komisji krajowej "S".

"Bożena woli prawdę w oczy", "Nie robi nic pod publikę" - takie są o niej opinie ludzi współpracujących od lat. Ale myliłby się ktoś przypuszczający, że pani Bożena jest typem wiecznej gniewnej, kontestującej z nawyku.

Wprost przeciwnie, podczas codziennych kontaktów z ludźmi z zakładów rzuca się w oczy jej inna cecha - wola autentycznej pomocy ludziom, którzy zajmują się społecznie ochroną pracy w zakładach - członkom komisji zakładowych, społecznym inspektorom. Bywa, że są to osoby przypadkowe, w tym sensie, że dopiero po wyborze uświadamiają sobie, jak wiele powinni wiedzieć, żeby trafnie podejmować decyzje. Bożena Borys-Szopa podsuwa im odpowiednią literaturę, niekiedy kseruje przydatne artykuły z prasy fachowej. Wiedza na temat najczęściej spotykanych problemów była jej przydatna podczas przygotowywania książki "Podstawy prawne bhp - książka dla praktyków, zwłaszcza związkowców". Ale szkolenie, zwłaszcza w zakresie zagadnień bhp, to praca, której nigdy nie można uznać za zakończoną.

W roku 1992 uznała, że jej samej nie wystarczy dotychczasowe doświadczenie zawodowe, samokształcenie podczas obrad komisji eksperckich. Podjęła wówczas studia na wydziale Prawa Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach. Obecnie przygotowuje pracę magisterską, której tematem jest Państwowa Inspekcja Pracy jako organ nadzoru nad warunkami pracy. Córka idzie w ślady mamy, studiuje również na tym samym wydziale, tyle że na pierwszym roku. Kwalifikacje prawnicze przydają się bardzo w pracy związkowej, i to nie tylko związanej z ochroną pracy. Bywa, że trzeba pomóc kolegom, zajmującym się innymi sprawami, ostatnio zwłaszcza prywatyzacją i powszechnym uwłaszczeniem.

Znowelizowany Kodeks pracy wprowadził nową instytucję - Komisje Bezpieczeństwa Pracy w zakładach. Komisja Krajowa "S" przygotowuje szkolenia dla członków tych komisji na podstawie programu i podręcznika, nad którym pracuje wspólnie pani Bożena wraz ze swoimi przyjaciółmi, behapowcami ze związku.

W styczniu br. Bożena Borys-Szopa została członkiem Naczelnej Rady Nadzorczej ZUS, z czego wynika konieczność dalszego poszerzenia specjalizacji zawodowej.

Pani Bożena jest kobietą towarzyską, lubi i umie tańczyć i śpiewać, ale rzadko ostatnio ma do tego okazję. Chciałaby wiele podróżować, najbardziej spędzić choćby tydzień w Paryżu (to jest marzenie od matury). Ale spełnienie tych marzeń wydaje się ciągle bardzo odległe.