Dodano: 2015-09-30

2014-09-26  

Komunikacja i etyka w pracy służby bhp  

12 września olsztyński oddział Ogólnopolskiego Stowarzyszenia Pracowników Służby BHP zorganizował na Uniwersytecie Warmińsko-Mazurskim konferencję „Komunikacja i etyka a bezpieczeństwo pracy”, w której wzięło udział około dwustu osób.
Konferencja poświęcona była kilku tematom: roli komunikacji w zapewnieniu bezpiecznych warunków pracy, etyce w przekazach medialnych i przekazach public relations, etyce zawodowej, odpowiedzialności zawodowej regulowanej przepisami prawa i kodeksami etycznymi, problemom sygnalistów (whisteblowerów), tworzeniu kodeksu etyki pracowników służby bhp.

Wykładowcy omówili szereg związanych z tym zagadnień:
– Agnieszka Szczygielska z Centralnego Instytutu Ochrony Pracy – Państwowego Instytutu Badawczego w wykładzie „Dobra komunikacja elementem bezpiecznej pracy” powiedziała m.in., że prawidłowe i skuteczne przekazywanie pracownikom informacji na temat ryzyka związanego z pracą wpływa na podniesienie poziomu ich wiedzy z zakresu bezpieczeństwa pracy, co z kolei ma związek z podejmowaniem przez nich prawidłowych decyzji na stanowisku pracy i wykonywaniem pracy w sposób bezpieczny.
– dr Monika Maciejewska z Wydziału Nauk Społecznych Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie w wykładzie „Formy przekazu w komunikacji interpersonalnej” zwróciła uwagę m.in. na różnice między komunikowaniem informacyjnym a komunikowaniem perswazyjnym. Komunikowanie informacyjne ma na celu dzielenie się wiedzą, wyjaśnianie i instruktaż przy założeniu, że nadawca nie ma intencji wpływania na postawy odbiorców. Podawane fakty, wiedza, opinie są zaprezentowane w sposób neutralny, obiektywny, rzeczowy. Natomiast komunikowanie perswazyjne tym się różni od informacyjnego, że przedmiotem wymiany nie jest jedynie obiektywna, rzetelna informacja, ale zasadniczą wartością jest takie oddziaływanie na odbiorcę, by nakłonić go do akceptacji postaw zgodnych z intencją nadawcy.
– Marek Wójciak, Okręgowy Inspektor Pracy w Olsztynie, wygłosił wykład „Sygnalizowanie naruszeń prawa pracy – analiza na podstawie działalności Państwowej Inspekcji Pracy”. To sygnalizowanie naruszeń odbywa się głównie przez skargi składane do PIP przez pracowników bądź byłych pracowników. Od kilku lat dominują skargi dotyczące wynagrodzenia za pracę, nawiązywania i rozwiązywania stosunku pracy, czasu pracy, legalności zatrudnienia. Jednym z czynników mających wpływ na liczbę skarg jest świadome łamanie przepisów przez pracodawców, którzy w ten sposób dążą do obniżenia kosztów działalności.
– Sławomir Kacprzak, starszy specjalista do spraw urządzeń transportu bliskiego w oddziale Urzędu Dozoru Technicznego w Olsztynie, w swojej prezentacji „Skuteczna komunikacja w kształtowaniu bezpieczeństwa technicznego” pokazał wypadki z udziałem urządzeń transportowych, w których do zasadniczych przyczyn należały błędy w komunikacji między pracownikami.
– prof. Anna Barcik z Górnośląskiej Wyższej Szkoły Handlowej w Katowicach wygłosiła wykład „Public relations a etyka biznesu w komunikacji społecznej”. Dokonała w nim opisu dwóch rodzajów działań public relations: białego PR i czarnego PR. Określenie czarny PR pojawiło się na Zachodzie w latach powojennych jako pokłosie propagandy, zaś w Polsce funkcjonuje od kilku lat w polityce i biznesie. Jest to świadomie zaplanowane działanie informacyjne na szkodę innego podmiotu (instytucji, organizacji, osoby). Typowym przejawem czarnego PR jest manipulacja, która prowadzi do uprzedmiotowienia człowieka, jest pogwałceniem jego tożsamości i godności, czyniąc go bezwolnym uczestnikiem przebiegu zdarzeń.
– dr Zofia Migus-Bębnowicz z Instytutu Filozofii UMW i Wyższej Szkoły Informatyki i Zarządzania im. Prof. Tadeusza Kotarbińskiego omówiła problemy „Etyki zawodowej”. Przypomniała, że pojęcie etyka wywodzi się z greckiego słowa ethos, czyli obyczaj, traktowanego jako określony przez daną grupę społeczną sposób postępowania. Człowiek obyczajny to taki, który zna i rozumie zasady moralne i stosuje je w praktyce. Natomiast etyka zawodowa wyznacza cele, do których powinni dążyć przedstawiciele poszczególnych grup zawodowych, określa zasady postępowania, dzięki którym można je osiągnąć oraz identyfikuje problemy w postaci konfliktów, które utrudniają realizację tych celów.
– Elżbieta Bożejewicz, prezes zarządu oddziału OSPSBHP w Olsztynie, w wykładzie „Zasady etyki w pracy służby bhp” zwróciła uwagę na takie pojęcia jak obowiązek i odpowiedzialność oraz zasady kompetencji, prawości, odpowiedzialności zawodowej. Za odpowiednie wykonywanie swoich obowiązków pracownik służby bhp odpowiada nie tylko w świetle prawa, ale także we własnym sumieniu. Zasadą kompetencji pracownicy służby bhp powinni się kierować przy wykonywaniu wszystkich swoich zadań, wciąż podnosząc kwalifikacje, pogłębiając wiedzę i zdobywając doświadczenie. Jest to niezmiernie ważne, ponieważ w działaniach służby bhp dominują doradztwo, konsultacje, analizowanie, opiniowanie, współpraca z instytucjami zewnętrznymi, przeprowadzanie kontroli stanu bhp – wszystko to wymaga wysokich kompetencji, bo dotyczy ochrony życia i zdrowia.
– Andrzej Nowak, wiceprezes zarządu głównego OSPSBHP, w wystąpieniu „Problemy etyczne w środowisku behapowskim na przykładach spraw sądowych” zaprezentował szereg przykładów dochodzeń powypadkowych, w których zespoły powypadkowe za wyłączną przyczynę wypadku uznały winę pracownika, całkowicie pomijając ewidentne przyczyny techniczne czy organizacyjne. Takie działania nie dość, że są nieetyczne, to stoją w sprzeczności z prawem i kształtują niekorzystny wizerunek służby bhp.

W debacie poświęconej: whisteblowingowi, czyli sygnalizowaniu nieprawidłowości w zakładach pracy i instytucjach; mediacjom w sprawach pracowniczych; kodeksom etyki zawodowej, w tym potrzebie tworzenia kodeksu etyki dla pracowników służby bhp wzięli udział Anna Wojciechowska-Nowak i Grzegorz Makowski z Fundacji im. Stefana Batorego, Maria Danielewicz – przewodnicząca Okręgowej Rady Pielęgniarek i Położnych w Olsztynie, Marek Nościusz – prezes Zarządu Głównego OSPSBHP, Jacek Żerański – rzecznik prasowy Okręgowego Inspektoratu Pracy w Olsztynie, Monika Maciejewska – społeczny inspektor pracy w Uniwersytecie Warmińsko-Mazurskim, Wiesław Łubiński – kanclerz Loży Olsztyńskiej BCC, Władysław Bielski – prezes Zarządu Olsztyńskiej Izby Budowlanej, Adam Jabłoński – prezes zarządu Polskiego Zrzeszenia Producentów i Dystrybutorów Środków Ochrony Indywidualnej, prof. Anna Barcik – Górnośląska Wyższa Szkoła Handlowa im. Wojciecha Korfantego w Katowicach, Ireneusz Markiewicz – kierownik działu administracyjnego w olsztyńskim oddziale Urzędu Dozoru Technicznego, Agnieszka Szczygielska – Centralny Instytut Ochrony Pracy.
Rozmówcy nie rozstrzygnęli, czy służbie bhp potrzebny jest kodeks etyki, ale poruszyli wiele ważnych problemów dotyczących prawnej ochrony sygnalistów, dokonali porównania pracowników służby bhp z sygnalistami, przybliżyli zasady wprowadzane różnymi kodeksami etyki zawodowej, także tymi wprowadzanymi przez samorządy zawodowe, do których przynależność jest obligatoryjna (jak w przypadku pielęgniarek i położnych). W tym kontekście olsztyńską konferencję można potraktować jako wstęp do dyskusji na temat założeń do kodeksu etyki pracownika służby bhp.

Więcej o konferencji w październikowym ATEŚCIE.