2016-05-25
Międzynarodowa konferencja „Zrównoważone życie zawodowe w każdym wieku”
18 maja 2016 r. w centrum TECH-SAFE-BIO, zlokalizowanym w Centralnym Instytucie Ochrony Pracy – Państwowym Instytucie Badawczym w Warszawie, odbyła się międzynarodowa konferencja „Zrównoważone życie zawodowe w każdym wieku”, zorganizowana w ramach polskiej edycji kampanii informacyjnej „Bezpieczni na starcie, zdrowi na mecie”.
Otwarcia konferencji dokonał Stanisław Szwed, sekretarz stanu w Ministerstwie Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej. Podczas wystąpienia stwierdził, że bezpieczeństwo i zdrowie w pracy nie jest popularnym tematem, którym interesują się media, ale być może zwołana wcześniej konferencja prasowa spełni swoją rolę i zainteresuje tematem większe grupy społeczne. S. Szwed zaapelował do wszystkich instytucji zajmujących się pracownikami, aby miały na uwadze osoby starsze czynne zawodowo, którym należy zapewnić możliwość pracy i stworzyć warunki dostosowane do ich możliwości.
Drugim honorowym gościem otwierającym konferencję była dr Christa Sedlatschek, dyrektor Europejskiej Agencji Bezpieczeństwa i Zdrowia w Pracy. Powiedziała ona m.in., że to od wkładu krajowego, w tym urzędów, zależy jak będą wspierane działania kampanii. Kampania nie koncentruje się na starzejącym pokoleniu tylko na tym, jak wspomagać pracodawcę w zarządzaniu pracą osób w różnym wieku, ze szczególnym wskazaniem na osoby starsze. Głównym przesłaniem kampanii jest profilaktyka od początku zatrudnienia aż do przejścia na emeryturę, a osiągnąć to można m.in. poprzez:
– stosowanie powszechnej profilaktyki, czyli dostosowanie miejsc pracy dla tych, którzy tego potrzebują,
– szeroko pojętą edukację na różnych poziomach,
– wsparcie społeczne i dialog wszystkich instytucji zajmujących się pracownikiem,
– przywództwo w pracy osób starszych rozumiane jako współpraca młodych pracowników ze starszymi i traktowanie pracowników starszych jako mentorów wprowadzających młodych w tajniki zawodu.
Dr Christa Sedlatschek otrzymała wyróżnienie CIOP-PIB – statuetkę Pro Labore Securo.
Profesor Danuta Koradecka, dyrektor CIOP-PIB, mówiła o konieczności utrzymania równowagi między pracą a życiem prywatnym (work-life balance), o tym jak praca i jej warunki mogą doprowadzić do uzależnienia i pracoholizmu. Z badań prowadzonych przez CIOP-PIB wynika, że pracownicy starsi lepiej sobie radzą z obciążającymi i konfliktowymi wymaganiami pracy, jednak wydłużony czas pracy powoduje u nich stres, który w efekcie objawia się depresją. Wprowadzając koncepcję work-life balance można wpływać na zrównoważone życie zawodowe pracowników, wykorzystywać ich potencjał, co umożliwi wydłużenie aktywności zawodowej osób starszych i opóźni ich wyjście z rynku pracy.
„Wyzwania demograficzne: praca i zatrudnianie starszych pracowników” przedstawił prof. Hans Martin Hasselhorn z Wydziału Nauki o Zdrowiu Zawodowym Uniwersytetu w Wuppertalu, Niemcy. Z prowadzonych w Niemczech badań wynika, że większość osób starszych odchodzi wcześniej z pracy, korzystając z możliwości obowiązujących przepisów. Tylko 5% ankietowanych osób w wieku 48-54 lata wyrażało chęć pracy po 68 roku życia. 40% osób cieszących się dobrym zdrowiem nie chce pracować nawet do wieku emerytalnego. Większość korzysta ze zwolnień lekarskich. W większości przypadków decyzja uzależniona jest od warunków pracy w zakładzie. Niektóre osoby, które zmieniły pracodawcę są zadowolone i ich zdolność oraz motywacja do pracy poprawiły się.
Stefan Kołucki, dyrektor Departamentu Polityki Senioralnej w Ministerstwie Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej przedstawił „Długofalową politykę senioralną w Polsce na lata 2014-2020”. Jej celem jest wspieranie i zapewnienie możliwości aktywnego starzenia się w zdrowiu oraz możliwości prowadzenia w dalszym ciągu samodzielnego, niezależnego i satysfakcjonującego życia. W ramach polityki senioralnej wdrożono następujące programy: Rządowy Program na rzecz Aktywności Społecznej Osób Starszych na lata 2014-2020 (ASOS), Solidarność Pokoleń. Działania dla zwiększenia aktywności zawodowej osób w wieku 50+, Program wieloletni „Senior WIGOR” na lata 2015-2020. Programy te są realizowane i wspierane przez wiele instytucji państwowych i organizacji pozarządowych.
Dr Marjo Wallin z Fińskiego Instytutu Zdrowia Pracowniczego zaprezentował „Dobrostan przez pracę – zaangażowanie seniorów w pracę”. Z badań przeprowadzonych w Finlandii wynika, że wśród pracowników występuje duży problem z zaburzeniami psychicznymi oraz chorobami układu mięśniowo-szkieletowego. Najczęstszym powodem występowania tych chorób jest stres występujący przy adaptacji do nowych sytuacji i nauce nowych rzeczy. Starsi pracownicy korzystają coraz częściej ze zwolnień lekarskich, np. na „chorobę kolana”. Badania również wskazują na zjawisko niechęci do pracy na trzy lata przed emeryturą. Opracowano modelowe koncepcje szkoleń dla osób starszych. Polegają one na dokładnej identyfikacji celów, barier i przeszkód, na szkoleniach praktycznych i zwiększaniu motywacji do uczenia się osób starszych. Koncepcja ta pozwoli na zmniejszenie się absencji chorobowej występującej głównie u osób starszych.
Następnie głos zabrali przedstawiciele polskich pracowników i pracodawców. Wypowiadali się oni na temat kwestii wieku i pracy zawodowej.
Wiesława Taranowska, wiceprzewodnicząca Ogólnopolskiego Porozumienia Związków Zawodowych, powiedziała m.in., że Polska, dla której prognozy demograficzne nie są sprzyjające, będzie musiała się zmierzyć ze wszystkimi problemami wynikającymi z trendów demograficznych. Do rozwiązania tych problemów niezbędne jest zwiększenie nakładów na prewencję wypadkową prowadzoną przez ZUS, ciągłe kształcenie i szkolenie zawodowe, systematyczna poprawa warunków pracy, wprowadzenie strategii zarządzania wiekiem w pracy, zapobieganie dyskryminacji w zatrudnieniu ze względu na wiek, zwiększenie roli medycyny pracy oraz znaczenia obszaru zdrowia publicznego w polityce zatrudnienia.
Kazimierz Kimso, przewodniczący Zarządu Regionu NSZZ „Solidarność” Dolny Śląsk, członek Rady Ochrony Pracy przy Sejmie RP, stwierdził, że Polska zajmuje pierwsze miejsce pod względem ilości nadgodzin w pracy, co ma ogromny wpływ na nasze zdrowie i zdolność do pracy. Zwrócił też uwagę, że oferty pracy w samej już treści dyskryminują osoby starsze i nie dają im możliwości zatrudnienia lub zmiany pracy. Przewodniczący zwrócił się z apelem do pracodawców, aby w zakładach pracy utrzymywać zrównoważony bilans trzypokoleniowy – pracownicy starsi, doświadczeni, pracownicy w wieku średnim i pracownicy młodzi, rozpoczynający karierę zawodową, którzy mogą zdobywać doświadczenie bezpośrednio od starszych.
Grażyna Spytek-Bandurska, ekspert Konfederacji Lewiatan, wskazała, że są pracodawcy, którzy nadużywają i nie przestrzegają prawa, ale są też i tacy pracodawcy, którzy dbają o zdrowie swoich pracowników. Dla pracodawców ważne jest zewnętrzne wsparcie instytucjonalne w zatrudnianiu i zarządzaniu pracownikami, szeroko pojęta edukacja w zakresie komunikacji interpersonalnej między pracodawcami a pracownikami, podnoszenie kompetencji poprzez rozwój pracownika i firmy, promocja zdrowia, prewencja, właściwa organizacja pracy, zarządzanie czasem pracownika poprzez wprowadzanie elastycznego modelu czasu pracy, zrównoważony podział miejsc pracy dla pracowników starszych i młodszych.
Ostatnim prelegentem konferencji był przedstawiciel Państwowej Inspekcji Pracy, który omówił temat „Doświadczenia PIP w kształtowaniu bezpieczeństwa pracy z uwzględnieniem wieku pracowników”. Zaprezentował dane statystyczne dotyczące wypadków przy pracy z podziałem na wiek i płeć pracowników, omówił najczęstsze przyczyny wypadków przy pracy oraz przedstawił działania prewencyjno-edukacyjne PIP umożliwiające tworzenie bezpiecznych warunków pracy dla pracowników w różnym wieku.
Podsumowania konferencji dokonała dr Christa Sedlatschek, która podziękowała za zorganizowanie konferencji i inaugurację europejskiej kampanii „Bezpieczni na starcie, zdrowi na mecie” oraz zapewniła wsparcie w zakresie wszelkich działań związanych z tegoroczną kampanią.
Elżbieta Bożejewicz, Cecylia Połuboczek
|
