ATEST Ochrona Pracy

29 marca 2024 r.

[Prenumerata] [Spis treści]     

Nowa książka w biblioteczce ATESTU

Lesław Zieliński
22 zadania służby bhp
Standardy działania

Okladka

Behapowiec - doradca pracodawcy i rzecznik interesów pracowników

Kodeks pracy w art. 23711 jednoznacznie wskazuje, że służba bhp pełni funkcje doradcze i kontrolne w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy. Jeżeli chodzi o funkcje kontrolne, to kontrole dotyczą wszystkich obszarów działalności przedsiębiorstwa związanych w sposób bezpośredni czy pośredni z bezpieczeństwem i higieną pracy albo jeszcze szerzej ze zdrowiem zatrudnionych w organizacji pracowników.

Natomiast ani w k.p., ani rozporządzeniu dotyczącym służby bhp nie zapisano jednoznacznie komu służba bhp ma doradzać. Biorąc pod uwagę złożoność zagadnień bhp należy rozumieć, że doradzanie dotyczy przede wszystkim pracodawcy, a następnie osób na stanowiskach decyzyjnych oraz kierujących pracownikami, a także wszystkich szeregowych pracowników zakładu.

W tym miejscu może pojawić się konflikt interesów - w wielu sytuacjach inne spojrzenie na działalność w zakresie bhp ma pracodawca, a inne pracownicy firmy. Pracownik służby bhp znajdzie się wówczas w sytuacji negocjatora albo rzecznika jednej ze stron. W jednym i drugim przypadku rola jest dość trudna i wymaga nie tylko wiedzy merytorycznej, ale również określonych cech charakteru.

Warto również zwrócić uwagę na jeszcze inny aspekt związany z działalnością behapowców - dotyczący wyrażenia "służba", oznaczającego wykonywanie jakiejś misji. W wypadku służby bhp misja odnosi się zarówno do pracodawcy - w zakresie zachowania porządku prawnego w dziedzinie bhp, jak i do pracowników zakładu - w zakresie zapewnienia im bezpiecznych warunków pracy. Przy takim spojrzeniu na rolę służby bhp w zakładzie widać, że konfliktu interesów być nie powinno, ale praktyka pokazuje, że w wielu zakładach problem się pojawia.

Stąd pracownicy służby bhp powinni przede wszystkim mieć doskonałą wiedzę w zakresie przepisów i zasad bhp obowiązujących w zakładzie, a także podstawowych przepisów prawa pracy. Wiedza ta powinna być na bieżąco aktualizowana.

Poza tym pracownicy służby bhp powinni cechować się:

Znajomością technologii, maszyn, urządzeń i materiałów stosowanych w zakładzie - w zakresie umożliwiającym identyfikację zagrożeń i uciążliwości. Często niezbędne są podstawowe wiadomości z takich dziedzin, jak fizyka, chemia, biologia, mechanika, elektrotechnika czy innych charakterystycznych dla działalności zakładu, nie wspominając o ergonomii, fizjologii oraz organizacji i zarządzaniu, a nawet ekonomii.

Lojalnością (nie mylić ze służalczością) wobec pracodawcy.

Odwagą w przedstawianiu nieprawidłowości i wniosków w zakresie bhp.

Otwartością i umiejętnością pogodzenia swoich podstawowych obowiązków z zadaniami tylko pośrednio związanymi z działalnością służby bhp. Jest to o tyle istotne, że pracodawca widzi wówczas w behapowcu swojego pomocnika, a nie tylko osobę przedstawiającą roszczenia (nawet zupełnie słuszne).

Umiejętnością wczuwania się w sytuację innych osób (empatią), ale z zachowaniem bezstronności przy rozwiązywaniu problemów, w szczególności podczas badania wypadków przy pracy czy precyzowania wniosków do pracodawcy.

Asertywnością, czyli m.in. zdolnością argumentowania i przekonywania innych w taki sposób, aby nie urażając doprowadzić do osiągnięcia określonego celu.

Panowaniem nad emocjami w rozmowach, dyskusjach z pracodawcą i osobami nadzoru, jak również podczas kontaktów z pracownikami. Niedopuszczalne jest lekceważenie szeregowych pracowników nawet z ich drobnymi problemami, a także wymuszanie krzykiem czy groźbami zmian postępowania.

Otwartością na problemy osób nadzoru i pracowników, ale również umiejętnością przekazywania tych problemów pracodawcy w odpowiedniej formie, popartej wymaganiami prawa pracy.

Umiejętnością spokojnego i taktownego zachowania się podczas kontroli organów zewnętrznych, ale bez zbytniego wychodzenia poza zakres kontroli. Będzie to tym łatwiejsze do osiągnięcia, im lepiej do kontroli będzie się przygotowanym.

Do powyższych cech należy dodać:

umiejętność nawiązywania kontaktów z ludźmi,

spostrzegawczość pozwalającą na dostrzeganie wielu szczegółów podczas kontroli stanowisk pracy i podczas oględzin miejsca wypadku,

dobrą pamięć umożliwiającą łatwe posługiwanie się przepisami,

łatwość wypowiadania się na piśmie wymaganą przy współtworzeniu procedur, instrukcji, sporządzaniu wniosków, protokołów, opracowywaniu dokumentacji z oceny ryzyka zawodowego i dokumentacji powypadkowej, a także prowadzeniu korespondencji wewnętrznej i z instytucjami zewnętrznymi.

Jest rzeczą oczywistą, że każdy pracownik służby bhp powinien świecić przykładem w zakresie stosowania zasad i przepisów bhp - nie może więc nie używać wymaganych, w konkretnym środowisku pracy, środków ochrony indywidualnej; nie może używać sprzętu roboczego bez wymaganych uprawnień; nie może wchodzić w strefy niebezpieczne bez wymaganych zezwoleń czy bez obecności osób upoważnionych; nie może podczas kontroli zakłócać procesu produkcyjnego czy wreszcie bez wyraźnej konieczności narażać siebie na niebezpieczeństwo.

Behapowiec będąc doradcą i kontrolerem powinien również posiadać umiejętności dyplomaty - wiedzieć komu i kiedy zwrócić zdecydowanie uwagę, kogo i kiedy pouczyć, a z kim i kiedy dojść do porozumienia, a nawet kiedy i z kim nie wdawać się w dyskusje. Powinien wiedzieć również kogo i kiedy pochwalić za inwencję i przykładne postępowanie, zgodne z zasadami i przepisami bhp.

Osiągnięcie należnego służbie bhp autorytetu w zakładzie wymaga ciągłej pracy nad sobą - tak w dziedzinach merytorycznych, jak i w dziedzinie psychologii. W żadnej sytuacji nie można zapominać o etyce zawodowej behapowca, będącej przestrzeganiem systemu wartości i norm moralnych wymaganych od pracowników służby bhp z uwzględnieniem stosunków społecznych ukształtowanych w społeczności konkretnego zakładu pracy. Nie przestrzegając tych norm można narazić się na wyobcowanie ze społeczności zakładu, a także na utratę autorytetu, narażając na złą opinię grupę zawodową, do której się należy.

Natomiast konsekwentne postępowanie, zgodne z wymaganiami przypisanymi temu zawodowi, ze świadomością, że dotyczy ono bezpieczeństwa i zdrowia człowieka w pracy, z jednej strony buduje autorytet, z drugiej daje ogromną satysfakcję zawodową i osobistą.

Lesław Zieliński

Zamów on-line

 
 

©ATEST-Ochrona Pracy 2023

Liczba odwiedzin od 2000 r.: 58076188