ATEST Ochrona Pracy

29 marca 2024 r.

[Najnowszy numer] [Prenumerata] [Spis treści]     

 

ATEST 12/2023

Każdy (prawie)
może szkolić

Rozmowa z Jerzym Kowalskim,
naczelnikiem wydziału ochrony pracy w departamencie prawa pracy Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej.

 

Robert Kozela: Niedawno weszło w życie rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z 9 października br. zmieniające rozporządzenie w sprawie szkolenia w dziedzinie bhp. Jaki był powód wprowadzenia zmian?

Jerzy Kowalski
Jerzy Kowalski

Jerzy Kowalski: W rozporządzeniu w sprawie szkoleń z lipca 2004 roku odwoływaliśmy się do odrębnego przepisu, przede wszystkim w zakresie wzorów zaświadczeń, dokumentowania szkoleń, dopuszczalnych form szkolenia i definicji. I ten przepis, czyli rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej oraz Ministra Pracy i Polityki Socjalnej w sprawie zasad i warunków podnoszenia kwalifikacji zawodowych i wykształcenia ogólnego dorosłych, został zmieniony przez rozporządzenie Ministra Edukacji i Nauki z 3 lutego 2006 r. w sprawie uzyskiwania i uzupełniania przez osoby dorosłe wiedzy ogólnej, umiejętności i kwalifikacji zawodowych w formach pozaszkolnych. Zmieniony w takim stopniu, że musieliśmy nowelizować nasze rozporządzenie w sprawie szkoleń. Musieliśmy na przykład wprowadzić odrębną dla szkoleń bhp definicję kursu, bo zgodnie z nowym rozporządzeniem resortu edukacji kurs powinien trwać nie krócej niż 30 godzin, a my całkiem niedawno na wniosek pracodawców skróciliśmy kursy do 16 godzin.

 

Najistotniejsze zmiany, które wprowadziła ta nowelizacja...

Przede wszystkim wprowadziliśmy słowniczek, którego nie było w poprzednim rozporządzeniu. Znalazła się w nim definicja kursu, który powinien trwać co najmniej piętnaście godzin lekcyjnych. Instruktaż powinien mieć natomiast minimum dwie godziny. Były już pytania, dlaczego dwie, skoro w instruktażu ogólnym są trzy, ale w instruktażu dla pracowników administracyjno-biurowych są dwie, więc daliśmy tę minimalną liczbę. Wymieniliśmy też jednostki organizacyjne, które mogą szkolić w zakresie bhp oraz wprowadziliśmy wzór zaświadczenia potwierdzającego odbycie szkolenia w zakresie bhp.

 

Pojawiła się też definicja przygotowania dydaktycznego, ale chyba niedostatecznie jasna, skoro behapowcy wciąż pytają, jakie szkoły czy kursy dydaktyczne muszą ukończyć, jeśli chcą prowadzić szkolenia bhp.

Nieprawdziwa jest informacja, że potrzebne jest jakieś specjalne przygotowanie dydaktyczne. Nie trzeba mieć studiów pedagogicznych, żeby wykładać na szkoleniach bhp. Trzeba mieć ukończone szkolenie w zakresie bhp, w ramach którego był poruszony temat nowoczesnych metod kształcenia osób dorosłych w zakresie bhp. No i trzeba mieć odpowiednią wiedzę merytoryczną.

 

Czyli jaki kurs musiałbym ukończyć, żeby móc szkolić?

Jeśli chodzi o osoby kierujące pracownikami, to w ramach szkolenia okresowego mają zajęcia (minimum dwie godziny), podczas których są omawiane metody uczenia osób dorosłych, formy szkolenia, zastosowanie środków audiowizualnych itd. I to wystarczy, żeby mogli szkolić zarówno robotników, jak i inne osoby kierujące pracownikami. Natomiast osoba na stanowisku mistrza, jeżeli ukończy szkolenie okresowe z zajęciami na temat metod prowadzenia instruktażu, może prowadzić instruktaż dla swoich podwładnych. Można też oczywiście ukończyć kurs dotyczący prowadzenia instruktażu.

 

A co z behapowcami? Wciąż przychodzą do redakcji pytania typu: co muszę skończyć, żeby móc szkolić?

Wystarczy ukończone szkolenie okresowe dla służby bhp, w którym musi pojawić się temat dotyczący metodyki szkoleń.

 

Czyli, mówiąc inaczej, wystarczy być behapowcem i spełniać wymagania kwalifikacyjne zgodnie z rozporządzeniem w sprawie służby bhp oraz mieć aktualne szkolenie okresowe, żeby móc prowadzić szkolenia bhp.

Tak. Warto jeszcze dodać, że w swoich zadaniach pracownik służby bhp ma wpisane szkolenia wstępne ogólne. Pracodawca może podjąć decyzję, że będzie szkolił swoich pracowników siłami własnej kadry kierowniczej i służby bhp. I wtedy, jeżeli zleca pracownikowi służby bhp szkolenie okresowe, czy nawet kierownictwo kursu, musi mu dodatkowo zapłacić. Trafiają do nas pytania od pracodawców, czemu wszystkich szkoleń nie wpisaliśmy do zakresu obowiązków służby bhp? Po pierwsze, dlatego że nie każdy pracownik służby bhp nadaje się do prowadzenia zajęć. Po drugie, nie może być tak, że jedna osoba będzie prowadziła wszystkie tematy, od toksykologii po udzielanie pierwszej pomocy. Jeden behapowiec nie może znać się na wszystkim.

 

Czy, szkoląc na umowę zlecenia poza swoją firmą, behapowiec też nie musi mieć dodatkowych uprawnień dydaktycznych?

Musi mieć przygotowanie dydaktyczne, o którym mówiłem wcześniej. Wystarczy, że podpisze umowę z jednostką szkoleniową i przedstawi jej zaświadczenie o aktualnym szkoleniu okresowym dla służby bhp, dyplom technika bhp, dyplom ukończenia studiów licencjackich, inżynierskich, magisterskich bądź podyplomowych z zakresu bhp. Oczywiście, można dodatkowo starać się o nieobligatoryjny certyfikat CIOP dla wykładowców lub ukończyć dodatkowo kurs pedagogiczny.

 

Jakie muszę spełnić warunki, żeby założyć firmę szkolącą z zakresu bhp, czy muszę ją rejestrować w kuratorium? - takie pytania też często przychodzą do naszej redakcji.

Na listę jednostek organizacyjnych, mogących prowadzić działalność szkoleniową w dziedzinie bhp, wpisaliśmy osoby prawne lub fizyczne, prowadzące działalność oświatową na zasadach określonych w przepisach o swobodzie działalności gospodarczej. Takie jednostki nie są szkołami i nie muszą rejestrować się w kuratorium.

 

Przy rejestracji firmy wystarczy więc wpisać kod, że prowadzi się działalność szkoleniową i można prowadzić szkolenia bhp?

Tak. Oczywiście trzeba zatrudnić wykładowców spełniających co najmniej te wymagania, o których już powiedziałem. Zarówno pracodawca organizujący szkolenie, jak i jednostka szkoleniowa musi też mieć programy poszczególnych rodzajów szkoleń, opracowane dla określonych grup stanowisk. Wciąż zdarza się, że firma szkoleniowa ma jeden program, na podstawie którego szkoli zarówno w bankach, jak i w hutach. Jeśli jednostka szkoleniowa ma zlecenie z jakiejś firmy, to program szkolenia powinna dostosować do zagrożeń występujących w tej firmie. Jednostki szkoleniowe mogą się akredytować i certyfikować, ale są to działania dobrowolne.

 

Czy działalność szkoleniowa w dziedzinie bhp podlega kontroli i kto może ją kontrolować?

Nie ma wprawdzie wyspecjalizowanego organu kontroli zajmującego się działalnością szkoleniową, ale nie oznacza to, że ta działalność nie podlega kontroli. Za odpowiednie, zgodne z obowiązującymi przepisami, przeprowadzenie szkolenia w zakresie bhp pracowników odpowiedzialność ponosi pracodawca. Inspekcja pracy może sprawdzić, czy pracodawca zlecił lub przeprowadził szkolenia bhp. Może też zakwestionować jakość szkolenia, stwierdzając, że ktoś - mimo przeszkolenia - łamie przepisy bhp i odpowiednio ukarać za popełnione wykroczenia. Jeśli pracodawca jest organizatorem szkolenia, jego działalność w tym zakresie podlega kontroli PIP. W przypadku, gdy pracodawca zleci przeprowadzenie szkolenia pracowników firmie zewnętrznej, inspektor pracy może sprawdzić, czy szkolenie zostało przeprowadzone według programu szczegółowego, który powinien być przechowywany przez pracodawcę. Ministerstwo pracy nie ma żadnych narzędzi do kontroli jakości szkoleń bhp. Regulować to powinien rynek: firma, która nie zapewni odpowiedniego poziomu, nie będzie miała zleceń. Coraz częściej spotykam się z pracodawcami, którym nie zależy na wysłaniu pracowników do firmy "krzak" tylko dlatego, że szkoli taniej. Pracodawcy oczekują po szkoleniach konkretnych efektów.

 

System szkoleń bhp jest tak pomyślany, że wyzwala aktywność behapowców, którym chce się szkolić i umieją to robić.

Taki był zamiar. Zresztą już kilkanaście lat temu wprowadziliśmy zmiany, które miały wyzwolić aktywność pracowników służby bhp: w 1991 roku w kodeksie pracy otworzyliśmy możliwość obsługi mniejszych zakładów w zakresie bhp przez firmy zewnętrzne lub behapowców na umowach zlecenia. To rozwiązanie się przyjęło.

 

Jeśli chodzi o system szkolenia pracowników w zakresie bhp, to w jednym miejscu jest na pewno gorzej niż było: po likwidacji szkolenia podstawowego młodzi pracownicy są gorzej przygotowani do pracy. System edukacji nie zapewnia kształcenia bhp.

Szkolenie podstawowe funkcjonowało dlatego, że polski system oświaty nie zapewniał młodzieży znajomości przepisów i zasad bezpiecznej pracy. Jednak miało ono zasadniczy mankament - obciążało pracodawców kosztami i stwarzało znaczne trudności organizacyjne. Z tego powodu wprowadziliśmy do kodeksu pracy obowiązek dla ministra edukacji zapewnienia tematyki bhp na wszystkich poziomach kształcenia (od podstawówki do szkoły wyższej). Wniosek o likwidację szkolenia podstawowego wpłynął do nas od głównego inspektora pracy w 2000 roku. Przez pięć lat prowadziliśmy z ministrem edukacji korespondencję w tej sprawie. W końcu uzyskaliśmy zapewnienie, że w 2005 roku absolwenci szkół ponadgimnazjalnych będą posiadać wiedzę i umiejętności w zakresie szkolenia podstawowego. Nie mieliśmy już wtedy podstaw do utrzymywania tego szkolenia.

 

Ale szkoły nie zapewniają absolwentom odpowiedniej wiedzy z zakresu bhp. Zwracała na to uwagę między innymi Rada Ochrony Pracy.

My też otrzymujemy wiele takich sygnałów. W związku z tym co roku w przygotowywanej przez resort pracy, a przyjmowanej przez Radę Ministrów, ocenie warunków pracy w Polsce powtarzamy wniosek, że MEN powinien spowodować pełne wdrożenie obowiązku wynikającego z artykułu 231 paragraf 2 kodeksu pracy, dotyczącego uwzględnienia problematyki bhp oraz ergonomii w szkolnych programach nauczania na wszystkich poziomach edukacji. I do skutku będziemy pytać resort edukacji o efekty.

Dziękuję za rozmowę.

W numerze 1/2008, na podstawie informacji uzyskanych w MPiPS, wrócimy do tematu kierunku bhp w szkołach wyżych.

Dodaj swój komentarz


Profesjonalista: Jeśli chodzi o szkolenia BHP i kwalifikacje wymagane od(2007-12-10)

bąbel: profesjonalista - jak siebie nazywasz ja też mam pokończone(2007-12-11)

kolega: do bąbel może wybierzesz się jeszcze do szkoły i(2007-12-11)

Błędny Rybak: Proponuję skontrolować kiedyś Ośrodek Szkoleniowy Państwowej Inspekcji Pracy. Rok(2007-12-12)

chałaministra: Tylko jedno konkretne zdanie powiedział Pan Kowalski: "Jeden behapowiec(2007-12-12)

PIOT: Do chałaministra: A Pan uważa, że behapowiec ekonomista to(2007-12-13)

Behapol: Według interpretacji P.Kowalskiego MPiPS szkolić każdy może trochę lepiej(2007-12-13)

Maciej Ś.: Skąd się bierze pytanie – „czy (jeszcze) trzeba rejestrować(2007-12-13)

Maciej Ś.: Każdy (prawie) może być autorem ministerialnego rozporządzenia. Jak(2007-12-13)

aaa: A ja jestem studentem sudiów podyplomowych z bhp (obowiązek(2007-12-13)

i po wszystkim: aaa. Ci co niewiele maja w glowkach wymadrzaja sie(2007-12-14)

ZennoN: Przecież to wyraźnie widać dla kogo zostało to wszystko(2007-12-14)

Tadeusz: Uważam za słuszność , że jeden pracownik służby BHP(2007-12-27)

Piotr: Przeprowadzenie projektu szkoleń załogi w zakładzie pracy wymaga planowania(2007-12-29)

ZennoN: Potwierdzam to co napisał Tadeusz, że często pracodawca zmusza(2007-12-31)

jużmnietamniema: Co Wy ? Pracodawca wcale nie zmusza, on wydaje(2008-01-03)

Profesjonalista: Do ZennonN : Pracodawca do niczego nie może zmuszać(2008-01-03)

Wacław Gudalewicz: Jeżeli w myśl art. 11 Kp. zgodnie wyrażono i(2008-01-03)

nareszciewdobrymkierunku: Nie wiem w czym problem bo jeżeli pracodawca odpowiada(2008-01-06)

zenon...: Honorowy nasz prezes jest bardzo " zaradny" ( ...(2008-01-09)

Behapol: Ładnie tu wszyscy lobbują wokół rozporządzenia w sprawie szkoleń(2008-01-09)

Behapol: Co jeszcze nam koledzy łącznie z autorem wylobbują. Bo(2008-01-09)

Pietrzyk: Szanowni Koledzy! Wybaczcie, ale trudno czytać takie biadolenia, iż(2008-01-09)

W.Gudalewicz: Kol. Pietrzyk, co się tyczy M.Sekundy uważam, ze facet(2008-01-09)

dolnośląski,: Przewodniczącym R O P powinien być J. Krasoń bo(2008-01-10)

ZennoN: No wreszcie dyskusja zeszła na właściwe tematy, czyli kto(2008-01-17)

virgo: Dyrektywa ramowa UE z '89 roku pozwala pod okreslonymi(2008-02-11)

W.Gudalewicz: Do WIGRY - proszę o uściślenie i skonkretyzowanie(2008-02-16)

x: Uawżam, że największym osiągnieciem w dziedzinie bhp było by(2008-02-21)

behapowiec: Uważam, że szkolenia okresowe powinni prowadzić pracownicy z przygotowaniem pedagogicznym. Zbyt często spotyka się szkolenia okresowe na bardzo niskim poziomie dydaktycznym. (2008-05-05)

kolodziejczyk: W koncu ktoś zareagował i uregulował tą śmieszną enklawe w zakresie szkoleń bhp,opracowań ryzyka zawodowego jak i wszelkich spraw związanych z bhp.. Atawistyczne przepisy polskiego prawa pracy , w tym bhp pozwalały na to że latami jakieś kacyki i byli sbersy, ubowcy i inna tzw polska elita wszedzie opanowała stanowiska szkoleniowcow a zakresie bhp. . prowadzila osrodki szkolen, i dykotowała pracodawcom warunki. Ludzie tacy w tej branży jeszcze w polsce funkcjonują. , nie mają żadnej wiedzy poza ukladami, i szntażują pracodawców , przepisy bhp muszą byc proste jak to ma miejsce w cywilizowanym świecie. Tzn,że w chwili obecnej są one juz znośne, ale rodzi sie pytanie ?? po co komu potrzebnae sa studi w zakresie bhp , jeśli chce w tej braży pracować ? Ponad logikę nie istnieje nic na tym świecie, a ona mówi że ; przepisy bhp i zmiany w tym temacie tak często sie zmieniaja ze wystarczy jezeli ludzie w tej branży będą regularnie uzupelniać swoją wiedzę na odpowiednich szkoleniach, i to zupelnie wystarczy i zapewni postęp. Studia jedynie wtłuka takim ludziom schematyczną wiedzę , ktora latami będą powielać,bez zastanawiania sie czy ma to jakis sens . Obecne nowe przepisy są dobra ale nie do końca dopracowane, Pracodawcy muszą mieć większą niezależność od dyktujących im wrunki ośrodkow szkolenia. Jedynie logiczne rozwiązania postulowane przez ludzi z tej branży mogą ten zakres usprawnić, Nie wniesie do tej branży żadnych nowości sztywne zarządzenie, czy jakieś rozporządzenie , bo takie juz mie4liśmy od roku 1945.. Jak to funkcjonowało , wiemy wszyscy. pozdrawiam (2008-07-21)

madzia: Ja też byłam we Wrocławiu na okresówce. Żałosne. 40 bhpowców po 4 dniach było tak wściekłych że stracili czas że gdyby to nie był PIP gwarantuje ze w 2 dniu już by tam nikogo nie było nie mówiąc o tym że nikt by za to tzw. szkolenie nie zapłacił. Więc teraz jak inspektor ogląda moje zaświadczenia ze szkolenia i kręci nosem to mówię że szkolimy na pewno lepiej niż Wrocław. (2009-02-21)

w gudalewicz: Madzia ten Twój wpis jest zaskakujący, ale tak też szkolą swoich przyszłych inspektorów pracy. Programy ich szkolenia są załosne i nie przystają do rzeczywistych raliów zaś wykładowcy nie są przygotowani do praktycznego ich szkolenia i takich mamy inspektorów pracy, zaś starych inspektorów tzw. polowych jest coraz mniej i jak ten Główny Inspektor chce uzdowią i sytuacje i atmosferę w PIP-ie? (2009-03-01)

lidka: jestem dopiero na drugim semestrze technik bhp i już się gubię w tym wszystkim co tu przeczytałam. Widzę że ciężka sprawa z tym bhp.Może lepiej zrezygnować? czy behapowiec musi znać się na wszystkim? Czy muszę znać się na rysunku technicznym? W mojej firmie nie jest to potrzebne a jednak muszę się tego uczyć." pokazują kreski i mówią że to kółka". Jeśli komuś to potrzebne do wykonywania pracy to niech się uczy. A na koniec jeszcze z tego egzamin-okropność. A jak nie zdam przez to dziadostwo to wszystko na nic i szkoda bo ogólnie z bhp jestem nawet niezła. -tak mówi moja pani profesor.Wiem że pisze nie na temat ale jakoś mnie poniosło. Pozdrawiam wszystkich. (2009-05-13)

oczekujący: Lidka, nie załamuj się, gdyż nie bedzie tak źle. Proponuję wejdź w strukturę organizacji społecznej zajmujacych się problematyką bhp, tam są zsrzeszeni fajni ludzie i jak się do kogoś zwrócisz, to Ci pomogw w trudnościach na jekie trafisz. PS. jak bedziesz miała problemy - łuze radą i pomoca. (2009-05-16)

Jędrek: Lidziu, do rys.technicznego się jednak przyłóż. To wyjdzie z korzyścią WYŁĄCZNIE dla Ciebie. (2009-05-17)

Maciej Ś.: Lata mijają, a metody szkolenia w dziedzinie bhp są ciągle (chociaż bezzmiennie) "NOWOCZESNE"... Czyli jakie??? I na czym ta niby nowoczesność polega??? (2010-09-29)

Józef: Jest taki punkt w Programie " Nowoczesne metody szkolenia " i to jest ta nowoczesność... (2010-09-29)

AS: No Maciej nie popisałeś się : nowoczesne metody kształcenia to samokształcenie kierowane, e:larning czy też wideo instruktaże. Są ale drogie wymagają dobrego sprzętu i sporej wiedzy. (2010-09-29)

Maciej Ś.: Od pięciu lat używam do szkoleń (wstępnych ogólnych, a także okresowych) wideoprojektora i przenośnego komputera (laptopa). Mam tego dwa zestawy - standardowy (czyli duży) oraz super miniaturowy - oba mobilne. I nie widzę w tym niczego "nowoczesnego" na tę chwilę. Trudno mi sobie jednak wyobrazić instruktaż stanowiskowy z użyciem takiej techniki dydaktycznej - to bowiem szkolenie, aby było skuteczne, musi być realizowane na realnym stanowisku pracy (no, może z minimalnym wspomaganiem na sali wykładowej); w rzeczywistości taka forma jest jednak fikcją. E-larning?!?!?! To "pic na wodę", jeśli idzie o skuteczność. Żadna teletransmisja tekstów i obrazów nie zastąpi "żywego" człowiek. To nie operacja medyczna na wideo łączach. Jedyną i podstawową cechą e-larningu jest duży, szybki i małowysiłkowy przerób frajerów za niezłą kasę. A poza tym - mowa o METODACH nauczania, a nie o formach i środkach dydaktycznych. I aby to zrozumieć, niekoniecznie trzeba być "asem". (2010-09-29)

Stanisław: Załosne jest jeszcze jedno...gość ma 58 lat , skończył(2010-12-03)

Maciej Ś.: "...pokończył wiele kursów..." (przez ponad 30 lat), ale nie(2010-12-03)

Jędrek: ,,(... nie będzie mół tych spraw prowadzić (...)". Musi(2010-12-03)

Baca: " Papiry " som nojwazniejsze, a nie ŁEP(2010-12-03)

Janko: Ja mam ukończone 63 lata i uczę sie dalej.(2011-06-20)

monika marcinkowska: posiadam wykształcenie wyższe licecjata ekonomii obecnie robie studium bhp(2016-04-03)

Ktoś ?: NIESTETY TAKICH MAMY DZISIAJ NOWYCH FACHOWCÓW, W WIĘKSZOŚCI TO(2016-04-03)

Doradca Macieja: Założyc firmę - BIURO BHP może każdy, bez żadnych(2016-04-03)

Zbigniew: Dołączam się do komentarz Stanisława. Tak Pan Stanisław ma(2017-03-19)

Zygmunt: Zbigniewie, a jakie masz programy, które można używać na(2017-03-20)

Nikodem Dyzma: Zbigniewie, podaj cenę i namiar. Jeżeli te prezentacje są(2017-03-20)

Zbigniew: Jestem z profesją bhp ponad 40 lat. (behapowiec kursowy).(2017-03-23)

Nikdem Dyzma: Rozumiem, że są gadane. Puszczam slajdy, narrator Zbigniew sam(2017-03-25)


Dodaj swój komentarz  
 

©ATEST-Ochrona Pracy 2007

Liczba odwiedzin od 2000 r.: 58071091