[Najnowszy numer] [Prenumerata] [Spis treści]     

Wypadek w drodze "do" lub "z" pracy

Po odpowiedziach udzielonych w nr. 7/2011 ATESTU czytelnicy nie byli usatysfakcjonowani; nadesłali kolejne precyzyjnie sformułowane pytania:

1. Czy podczas wypadku w drodze z pracy "A" do pracy "B" (np. nauczyciel pracujący na dwóch etatach) kartę wypadku sporządza szkoła "A" czy/i szkoła "B"? Który pracodawca i w jakiej wysokości wypłaca zwolnienie lekarskie?

2. W wyjaśnieniach przedstawionych w ATEŚCIE nr 7/2011 na str. 32 zostały omówione konsekwencje wynikające z wypadku w drodze do/z pracy, któremu uległ pracownik przemieszczający się pomiędzy dwoma zatrudniającymi go pracodawcami.
Na tle tego samego przykładu chciałem zapytać, jak przedstawiałyby się sytuacja każdego z tych pracodawców, gdyby do zdarzenia nie doszło w okresie przemieszczania się pomiędzy ich zakładami pracy, lecz po zakończeniu pracy w danym dniu u pierwszego pracodawcy a przed rozpoczęciem pracy u drugiego z nich w dniu następnym.
A zatem, pracownik jest zatrudniony na dwóch niepełnych etatach u dwóch różnych pracodawców. Jego dni pracy w obydwu zakładach pracy nie pokrywają się, lecz następują po sobie naprzemiennie, np. u pracodawcy "A" pracownik świadczy pracę w poniedziałki, środy i piątki, natomiast u pracodawcy "B" we wtorki i czwartki. Do wypadku doszło w trakcie drogi powrotnej do domu w poniedziałek. Jak to zdarzenie będzie traktowane przez pracodawcę "B"?

3. Jeśli po upływie 33 dni niezdolności do pracy ZUS ma wypłacić zasiłek chorobowy w wysokości 100%, to pytanie jak w pkt 2: na podstawie jakich dokumentów i czy może zakwestionować ustalenia pracodawcy (jak to często czyni w przypadku wypadków przy pracy)?

Ad 1). Zgodnie z art. 57b ust. 2 pkt. 1 ustawy z 17.12.1998 r. o rentach i emeryturach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (DzU z 2009 r., nr 153, poz. 1227 ze zm.; dalej jako: FUSU) za wypadek w drodze do/z pracy uznane mogą być również zdarzenia, które miały miejsce na drodze do/z miejsca innego zatrudnienia lub innej działalności stanowiącej tytuł ubezpieczenia rentowego.

W związku z tym, w sytuacji, gdy pracownik pozostaje w równoległym zatrudnieniu u dwóch pracodawców, a do wypadku doszło w trakcie odbywania drogi pomiędzy zakładami pracy tych pracodawców, to przy spełnieniu przesłanek z art. 57b ust. 2 pkt 1 w zw. z ust. 1 FUSU zdarzenie to mogłoby zostać zakwalifikowane przez każdego z tych pracodawców jako wypadek w drodze z/do pracy.

Każdy z tych pracodawców powinien sporządzić kartę wypadku, w której dokonuje kwalifikacji omawianego zdarzenia. Jeżeli zdarzenie to spowodowało niezdolność pracownika do pracy, a jednocześnie przez obydwu pracodawców zostało uznane za wypadek w drodze do/z pracy, to pracownik ma prawo do wynagrodzenia chorobowego w wysokości 100% u każdego z tych pracodawców.

Jeżeli jednak któryś z pracodawców uznał, że zdarzenie to nie miało cech wypadku w drodze do/z pracy, to za okres niezdolności do pracy u tego pracodawcy pracownik zachowa prawo tylko do 80% wynagrodzenia, chyba że obowiązujące u tego pracodawcy przepisy zakładowe przewidują wyższe wynagrodzenie z tego tytułu.

Odmowa uznania zdarzenia za wypadek w drodze do/z pracy wymaga podania uzasadnienia w karcie wypadku. Powstały na tym tle spór pomiędzy pracownikiem a pracodawcą będzie ostatecznie rozstrzygał Sąd Pracy.

Ad 2). W świetle definicji zawartej w art. 57b ust. 1 FUSU opisane zdarzenie mogłoby zostać uznane za wypadek w drodze z pracy przez pracodawcę "A". Wobec tego na tym pracodawcy ciążył będzie obowiązek sporządzenia karty wypadku. Za czas niezdolności do pracy spowodowanej wypadkiem pracodawca "A" będzie wypłacał pracownikowi 100% wynagrodzenia (zob. art. 92 § 1 pkt 2 k.p.).

Brak jest natomiast podstaw do uznania analizowanego zdarzenia za wypadek w drodze do pracy przez pracodawcę "B". W tej sytuacji pracownik nie odbywał bowiem drogi do zakładu pracy pracodawcy "B" lub innego przez niego wskazanego miejsca pracy (zob. art. 57b ust. 1 FUSU). Nie zachodzi tutaj również przypadek tzw. drogi pośredniej (zob. art. 57b ust. 2 FUSU). Wypadek, do jakiego doszło w drodze powrotnej z zakładu pracy pracodawcy "A", będzie powodował niezdolność do pracy, która zostanie potwierdzona zaświadczeniem lekarskim o czasowej niezdolności do pracy (druk ZUS ZLA). Druk ten po przedłożeniu u pracodawcy "B" będzie stanowił podstawę do wypłaty wynagrodzenia chorobowego jedynie w wysokości 80% chyba, że obowiązujące tam przepisy zakładowe przewidują wyższe wynagrodzenie z tego tytułu.

Ad 3). Jeżeli na tle okoliczności rozpatrywanych w odpowiedzi nr 2 dojdzie do sytuacji, w której łączny czas trwania niezdolności do pracy w danym roku kalendarzowym przekroczy 33 dni - pracownik ten będzie miał prawo do zasiłku chorobowego na zasadach określonych w ustawie z 25.06.1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (DzU z 2010 r., nr 77, poz. 512 ze zm.; dalej jako: ŚPU).

Postępowanie dotyczące ustalania prawa do zasiłku i zasady jego wypłacania określone zostały w art. 61 i nast. ŚPU. Zasiłek wypłaca:

1) pracodawca, będący płatnikiem składek na ubezpieczenie chorobowe, jeżeli zgłasza do ubezpieczenia chorobowego powyżej 20 ubezpieczonych;
bądź

2) Zakład Ubezpieczeń Społecznych (zob. art. 61 ust. 1 ŚPU).

Co do zasady zasiłek ten przysługuje w wysokości dotychczas wypłacanego wynagrodzenia chorobowego. Oznacza to, że w naszym przykładzie, z tytułu zatrudnienia u pracodawcy "B" pracownik nabędzie prawo do zasiłku w wysokości 80% wymiaru, natomiast z tytułu zatrudnienia u pracodawcy "A" - 100% wymiaru. Oczywiście wypłata zasiłku chorobowego w wysokości 100% uwarunkowana będzie niezakwestionowaniem przez ZUS ustaleń poczynionych w karcie wypadku, na mocy których dane zdarzenie zostało uznane za wypadek w drodze z pracy. Należy mieć bowiem na względzie fakt, że ZUS nie jest związany tymi ustaleniami i może dokonać odmiennej oceny przedmiotowego zdarzenia po przeanalizowaniu przedłożonej dokumentacji.

Dotyczy to sytuacji, gdy niezdolność do pracy spowodowana zdarzeniem uznanym przez pracodawcę za wypadek w drodze do/z pracy trwa dłużej niż okres uprawniający do wynagrodzenia chorobowego (tj. 33 dni w roku kalendarzowym, a w przypadku pracowników >50 roku życia - 14 dni w roku kalendarzowym). W takiej sytuacji pracownik ten nabywa prawo do świadczenia chorobowego, którego wysokość podlega weryfikacji przez ZUS.

Dowodem do przyznania i wypłaty przez ZUS zasiłku chorobowego jest wówczas zaświadczenie pracodawcy wystawione na druku ZUS Z-3, którego wzór stanowi załącznik nr 1 do rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 27.07.1999 r. w sprawie określenia dowodów stanowiących podstawę przyznania i wypłaty zasiłków z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (DzU nr 65, poz. 742 ze zm.). Do zaświadczenia należy dołączyć kartę wypadku oraz zaświadczenie lekarskie ZUS ZLA. Na podstawie tej dokumentacji ZUS dokonuje oceny prawidłowości kwalifikacji prawnej zdarzenia dokonanej w karcie wypadku i wydaje decyzję o wysokości wymiaru należnego świadczenia. Decyzja odmawiająca przyznania świadczenia chorobowego w wysokości 100% wymiaru zwykle argumentowana jest brakiem podstaw do uznania zdarzenia za wypadek w drodze do/z pracy w świetle art. 57b FUSU.

Od takiej decyzji ZUS pracownikowi przysługuje odwołanie do właściwego Sądu Pracy, Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych (zob. art. 477⁸ k.p.c. i nast.).

P.W.

Brak komentarzy

Dodaj swój komentarz