ATEST Ochrona Pracy

29 marca 2024 r.

[Najnowszy numer] [Prenumerata] [Spis treści]     

 

ATEST 12/2023

Awaryjne zatrzymanie przenośnika

Czytelnik pyta: Czy istnieje konieczność stosowania wyłączników linkowych w podziemnych wyrobiskach wzdłuż taśmociągów (w kopalniach miedzi). Jeżeli tak, to prosiłbym o podanie normy lub rozporządzenia, w którym jest to zawarte.

Przenośniki taśmowe są tego typu urządzeniami (maszynami), które pracują bardzo często poza zasięgiem wzroku operatora, w szczególności problem ten dotyczy podziemnych zakładów górniczych. Ze względu na to, że przenośniki instalowane są w wyrobiskach o ograniczonej przestrzeni, wzdłuż ich trasy przebiegają instalacje i sieci, a także przejścia dla pieszych, które są jednocześnie miejscem pracy polegającej na czynnościach kontrolnych i naprawczych, stwarzają one określone, poważne zagrożenia wypadkowe, takie jak: uderzenie, pochwycenie, wciągnięcie przez będące w ruchu części przenośnika.

Obowiązek instalowania wzdłuż trasy przenośników urządzeń do awaryjnego zatrzymania wynika z niżej przytoczonych aktów prawnych.

1. Rozporządzenie Ministra Gospodarki z 30 października 2002 r. w sprawie minimalnych wymagań dotyczących bezpieczeństwa i higieny pracy w zakresie użytkowania maszyn przez pracowników podczas pracy (DzU nr 191, poz. 1596 ze zm.)

§ 10.1. W przypadku gdy jest to konieczne, operator maszyny powinien mieć możliwość sprawdzenia, z miejsca głównego pulpitu sterowniczego, czy nikt nie znajduje się w strefie niebezpiecznej. Jeżeli sprawdzenie nie jest możliwe, układ bezpieczeństwa automatycznie powinien wysyłać akustyczny lub optyczny sygnał ostrzegawczy przed uruchomieniem maszyny.

2. Pracownik narażony powinien mieć czas lub środki umożliwiające uniknięcie zagrożenia spowodowanego uruchomieniem lub zatrzymaniem maszyny.

§ 13.1. Maszyny wyposaża się w układ sterowania przeznaczony do całkowitego i bezpiecznego ich zatrzymywania.

2. Każde stanowisko pracy wyposaża się w element sterowniczy przeznaczony do zatrzymywania całej maszyny lub niektórych jej części, w zależności od rodzaju zagrożenia tak, aby maszyna była bezpieczna.

3. Układ sterowania przeznaczony do zatrzymywania maszyny powinien mieć pierwszeństwo przed układem sterowania przeznaczonym do jej uruchamiania.

§ 14.1. Ze względu na zagrożenia, jakie stwarzają maszyny, w zależności od czasu ich zatrzymywania, wyposaża się je w urządzenie zatrzymania awaryjnego.

§ 15.3. W przypadku wystąpienia ryzyka bezpośredniego kontaktu z ruchomymi częściami maszyn, mogącego powodować wypadki, stosuje się osłony lub inne urządzenia ochronne, które zapobiegałyby dostępowi do strefy zagrożenia lub zatrzymywałyby ruch części niebezpiecznych.

4. Osłony i urządzenia ochronne:

1) powinny mieć mocną (trwałą) konstrukcję;

2) nie mogą stwarzać zagrożenia;

3) nie mogą być łatwo usuwane lub wyłączane ze stosowania;

4) powinny być usytuowane w odpowiedniej odległości od strefy zagrożenia;

5) nie powinny ograniczać pola widzenia cyklu pracy urządzenia;

6) powinny umożliwiać wykonywanie czynności mających na celu zamocowanie lub wymianę części oraz umożliwiać wykonywanie czynności konserwacyjnych, pozostawiając jedynie ograniczony dostęp do obszaru, gdzie praca ma być wykonywana, w miarę możliwości bez zdejmowania osłon i urządzeń zabezpieczających;

7) powinny ograniczać dostęp tylko do niebezpiecznej strefy pracy maszyny.

2. Rozporządzenie Ministra Gospodarki z 21 października 2008 r. w sprawie zasadniczych wymagań dla maszyn (DzU nr 199, poz. 1228).

§ 23.1. Maszyna powinna być wyposażona w urządzenie sterujące umożliwiające całkowite i bezpieczne zatrzymanie maszyny.

2. Każde stanowisko robocze powinno być wyposażone w urządzenie sterujące umożliwiające zatrzymanie, w zależności od istniejących zagrożeń, niektórych lub wszystkich funkcji maszyny tak, aby maszyna pozostawała bezpieczna. Sterowanie zatrzymaniem powinno mieć pierwszeństwo w stosunku do sterowania uruchamianiem.

3. Z chwilą zatrzymania maszyny lub jej niebezpiecznych funkcji, zasilanie odpowiednich napędów uruchamiających powinno zostać odłączone.

§ 24.1. Maszyna powinna być wyposażona w co najmniej jedno urządzenie do zatrzymywania awaryjnego, umożliwiające wyeliminowanie zaistniałego niebezpieczeństwa lub zapobieżenie jego wystąpieniu.

3. Urządzenie, o którym mowa w ust. 1, powinno:

1) mieć wyraźnie rozpoznawalne i widoczne oraz szybko dostępne urządzenia sterujące;

2) możliwie jak najszybciej zatrzymać niebezpieczny proces, bez stwarzania dodatkowego ryzyka;

3) w koniecznych przypadkach inicjować lub umożliwiać zainicjowanie pewnych ruchów zabezpieczających.

6. Funkcja zatrzymania awaryjnego musi być dostępna i gotowa do użycia przez cały czas, bez względu na tryb pracy maszyny.

7. Urządzenia do zatrzymywania awaryjnego powinny wspomagać, a nie zastępować pozostałe środki zabezpieczające.

3. Rozporządzenie Ministra Gospodarki z 28 czerwca 2002 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy, prowadzenia ruchu oraz specjalistycznego zabezpieczenia przeciwpożarowego w podziemnych zakładach górniczych (DzU 139, poz. 1169 ze zm.).

§ 565.1. Zatrzymanie przenośnika taśmowego powinno być możliwe z każdego miejsca trasy, gdzie mogą przebywać ludzie podczas ruchu przenośnika.

2. Przy przenośnikach przeznaczonych do jazdy ludzi zatrzymanie przenośnika powinno być także możliwe z pomostów do wsiadania i wysiadania.

Przytoczone przepisy nie narzucają sposobu technicznego rozwiązania sposobu awaryjnego zatrzymania przenośnika. Jednakże rozwiązanie z linkowymi wyłącznikami awaryjnymi, montowanymi wzdłuż trasy przenośnika, spełnia wymaganą przepisami funkcję bezpieczeństwa tak obsługi, jak i samego urządzenia, stąd są powszechnie wykorzystywane do awaryjnego zatrzymania przenośnika w przypadku zagrożenia życia lub zdrowia załogi albo w przypadku stwierdzenia nieprawidłowości w pracy systemu transportu.

Dodatkowe szczegóły dotyczące bezpieczeństwa pracy przenośników są zawarte w normach:

- PN-EN 1050: Maszyny. Bezpieczeństwo. Zasady oceny ryzyka.

- PN-EN 954-1: Maszyny. Bezpieczeństwo. Elementy systemów sterowania związane z bezpieczeństwem.

- PN-EN 418: Maszyny. Bezpieczeństwo. Wyposażenie do zatrzymywania awaryjnego; aspekty funkcjonalne.Koniec

L.Z.

Dodaj swój komentarz


elokon: Wszystkie podane normy są nieaktualne. PN-EN 1050 obecnie PN-EN ISO 12100 PN-EN 954-1 obecnie PN-EN ISO 13849-1 PN-EN 418 obecnie PN-EN ISO 13850 (2012-08-13)

mona: Oprócz awaryjnego zatrzymywania przenośnik,kto może załączyć przenośnik bez nadania sygnału,operator? kto jeszcze?gdzie znajdują się te załączniki w których miejscach? (2018-09-10)


Dodaj swój komentarz  
 

©ATEST-Ochrona Pracy 2012

Liczba odwiedzin od 2000 r.: 58076224