[Najnowszy numer] [Prenumerata] [Spis treści]     

Asekuracja pracowników schodzących do pomieszczeń lub zagłębień przy kratach

Pan J.N. pyta: W rozporządzeniu Ministra Gospodarki Przestrzennej i Budownictwa z 1 października 1993 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy w oczyszczalniach ścieków (DzU nr 96, poz. 438) § 33 ust. 3 stanowi: "Pracownik schodzący do pomieszczeń lub zagłębień przy kratach powinien być asekurowany co najmniej przez dwie osoby". Ile powinno być osób asekurujących w razie schodzenia równocześnie dwóch lub więcej pracowników? Jak to wyliczać? Dwóch na każdego kolejnego schodzącego? Jaką przyjąć procedurę, żeby była zgodna z przepisem?

Odpowiedź GIP

Odpowiadając na pytanie informuję, że §18 przytoczonego przez Pana rozporządzenia Ministra Gospodarki Przestrzennej i Budownictwa w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy w oczyszczalniach ścieków stanowi, że każda oczyszczalnia ścieków powinna być wyposażona m.in. w:

- instrukcję eksploatacji całej oczyszczalni wraz ze schematem technologicznym,

- instrukcję bezpieczeństwa i higieny pracy dla całej oczyszczalni ścieków, ze szczególnym uwzględnieniem miejsc i obiektów najbardziej zagrożonych zatruciami, wybuchem lub utonięciem,

- instrukcje stanowiskowe obsługi maszyn, urządzeń i instalacji, zarówno technologiczne, jak i służące do zapobiegania lub usuwania skutków awarii oraz dotyczące sposobów i dróg ewakuacji załogi.

Zatem biorąc pod uwagę przepisy prawa oraz warunki szczególne prowadzenia procesu oczyszczania ścieków (m.in. kubatura pomieszczenia lub zagłębienia przy kratach), to procedury wewnątrzzakładowe powinny ustalać sposób asekuracji w zakładzie pracy. Celem nadrzędnym powinno być zapewnienie bezpiecznych warunków wykonywania pracy oraz możliwość udzielenia pierwszej pomocy w razie wypadku.

Krzysztof Kowalik
dyrektor Departamentu Nadzoru i Kontroli
w Głównym Inspektoracie Pracy

Zdaniem praktyka

Wykonywanie prac w zbiornikach, wnętrzach obiektów technologicznych i w innych zamkniętych przestrzeniach (obudowane pomieszczenia krat) zaliczane jest zgodnie z obowiązującymi przepisami do prac szczególnie niebezpiecznych, wymagających specjalnych przygotowań organizacyjnych i technicznych.

Prace takie należy prowadzić zgodnie z zapisami opracowanych dla danego typu oczyszczalni instrukcji: technologicznej, bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ochrony przeciwpożarowej. Zlecanie tych czynności powinno odbywać się na podstawie pisemnego zezwolenia wydanego przez kierownika zakładu pracy lub osobę upoważnioną oraz szczegółowej Instrukcji Bezpiecznego Wykonywania Robót (IBWR), która powinna zawierać:

- miejsce, czas, dzień, rodzaj i zakres pracy,

- kolejność wykonywania poszczególnych czynności,

- rodzaj zagrożeń, jakie mogą wystąpić w czasie jej wykonywania oraz sposoby ochrony w razie ich wystąpienia,

- sposoby sygnalizacji i porozumiewania się między wykonującymi prace wewnątrz a asekurującymi,

- liczbę osób wchodzących do wnętrza obiektu technologicznego (kraty), liczbę osób asekurujących,

- drogi i sposoby ewakuacji oraz prowadzenia akcji ratowniczej i udzielania pierwszej pomocy,

- środki ochrony zbiorowej i indywidualnej oraz sposoby ich stosowania,

- szczegółowe wymagania dotyczące obowiązkowego instruktażu stanowiskowego pracowników uwzględniającego: imienny podział pracy, kolejność wykonywania zadań, wymagania bhp przy poszczególnych czynnościach,

- nazwisko osoby odpowiedzialnej ze strony służby eksploatacyjnej za przygotowanie miejsca pracy i zezwolenia na jej podjęcie,

- nazwisko osoby odpowiedzialnej ze strony wykonawcy za kierowanie pracą i bezpośredni nadzór.

Osoba wydająca pisemne polecenie wykonania prac i opracowująca IBWR powinna skontrolować przygotowania organizacyjne i techniczne do jej wykonania. Jeśli jest to możliwe ze względów technologicznych, wnętrze urządzenia technologicznego należy skutecznie odłączyć od aparatury lub przewodów. Opróżnić, oczyścić lub w maksymalnym stopniu ograniczyć przepływ ścieków. Urządzenia ruchome i inne elementy mogące stworzyć zagrożenie znajdujące się wewnątrz obiektu technologicznego należy skutecznie wyłączyć z ruchu oraz zabezpieczyć przed nieprzewidzianym włączeniem w czasie trwania prac w obiekcie. Jeżeli praca może być związana z zagrożeniem pożarowym, należy stosować niezbędne środki ochrony przeciwpożarowej. Należy przeprowadzić kontrolę składu powietrza wewnątrz obudowanego pomieszczenia krat (zbiornika) przed wejściem pracownika oraz zapewnić jego kontrolę podczas pracy. Zakończenie pracy powinno być potwierdzone przez osobę, która wydała to polecenie.

Pracownik wchodzący do wnętrza zbiornika (obiektu technologicznego) powinien pracować w zespole co najmniej trzyosobowym i być wyposażony w odpowiednie środki ochrony indywidualnej, a w szczególności w: szelki bezpieczeństwa z linką asekuracyjną umocowaną do odpowiednio wytrzymałego elementu konstrukcji zewnętrznej lub trójnogu ewakuacyjnego, hełm, odzież ochronną oraz ochrony układu oddechowego. Pracownicy asekurujący powinni być wyposażeni w takie same środki ochrony indywidualnej jak osoba pracująca wewnątrz.

W czasie przebywania pracownika w strefie pracy, powinny być otwarte wszystkie włazy, a jeżeli jest to niewystarczające dla utrzymania właściwej jakości powietrza, należy zastosować mechaniczny dopływ świeżego powietrza.

Podczas organizacji prac należy stosować się do następujących zasad:

- wprowadzać pracownika do wnętrza zbiornika, obudowanego obiektu technologicznego tylko wówczas, gdy nie ma innej możliwości wykonania zaplanowanych prac;

- prace należy organizować tak, aby liczba osób jednocześnie przebywających we wnętrzu była jak najmniejsza i jednocześnie umożliwiała skuteczną realizację zaplanowanych zadań.

Przydatne przepisy:

- Kodeks pracy - ustawa z 26 czerwca 1974 r. (t.j.: DzU z 2014 r., poz. 1502, ze zm.);

- rozporządzenie Ministra Gospodarki Przestrzennej i Budownictwa z 1 października 1993 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy w oczyszczalniach ścieków (DzU nr 96, poz. 438);

- rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 26 września 1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy (t.j.: DzU z 2003 r., nr 169, poz. 1650, ze zm.);

- rozporządzenie Ministra Infrastruktury z 6 lutego 2003 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy podczas wykonywania robót budowlanych (DzU nr 47, poz. 401).

Andrzej Damijan
specjalista ds. bhp

Od redakcji: Biorąc powyższe pod uwagę, liczba pracowników schodzących do pomieszczeń lub zagłębień przy kratach i liczba osób, które będą ich asekurować, powinna być określona w instrukcji bezpiecznego wykonywania robót, przy uwzględnieniu lokalnych uwarunkowań, zagrożeń, opracowanej na ich podstawie oceny ryzyka zawodowego oraz z zastrzeżeniem, że zespół powinien być co najmniej trzyosobowy (w tym dwie osoby asekurujące).

Dodaj swój komentarz

Maciej: Pytający zadał konkretne pytania. Po przeczytaniu odpowiedzi, odpowiedzi nie widzę na zadane pytania, prócz przytoczenia przepisów, które zapewne pytający zna, jak powołuje się na konkretne przepisy. (2016-10-10)

też ciekawy: Konkretne jak diabli pytanie a odpowiedź jak w zabawie "pomidor" (2016-10-10)

von Basior: A 3-y pytania były takie: 1) Ile powinno być osób asekurujących w razie schodzenia równocześnie dwóch lub więcej pracowników? 2) Jak to wyliczać? 3) Dwóch na każdego kolejnego schodzącego? Na 4) odpowiedzi zostały zawarte w wypowiedziach Pana dyrektora i specjalisty. „Przydatnym przepisem” jest też Kodeks pracy ustawa z 26 czerwca 1974 r. (t.j.: Dz. U. z 2014 r., poz. 1502, ze zm.), to iście merytoryczna odpowiedź. Jedynie redakcja próbowała odpowiedzieć na zadane pytania. I jak i z kim tu tworzyć ten samorząd? (2016-10-10)

@: A odpowiedź jest prosta jak budowa cepa: W rozporządzeniu Ministra Gospodarki Przestrzennej i Budownictwa z 1 października 1993 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy w oczyszczalniach ścieków, paragraf 33 ust. 6 stanowi: " Liczbę osób asekurujących w zależności od warunków pracy, określa kierownik zakładu pracy" Nic dodać nic ująć ;) (2016-10-10)

J.N.: Panie Kowalik, albo pan nie chce udzielić odpowiedzi albo pan nie rozumie pytania, zatem prościej: Czy jeżeli na dwóch schodzących będzie dwóch asekurujących, na trzech schodzących również dwóch, na czterech i pięciu również, co będzie zgodnie z przytaczaną instrukcją w drodze decyzji kierownika zakładu; to czy inspektor pracy będzie się czepiał czy nie ? Na wypadek dalszego niezrozumienia jeszcze prościej - czy jak schodzi dwóch to asekurujących może być dwóch, jak schodzi trzech to czy asekurujących może być dwóch; czy też dwóch asekurujących ma być na każdego schodzącego ? (2016-10-10)

Jan: J.N. nie interpretuj przepisu , jako wykładnia językowa, tylko jako wykładnię celowości - "clara non sunt interpretanda" (2016-10-11)

J.: Moim zdaniem nie można jednoznacznie odpowiedzieć na pierwsze trzy pytania autora pytań. Dlatego, bo: WSZYSTKO ZALEŻY OD WARUNKÓW PRACY w danym miejscu (zakładzie) Celowo ustawodawca zawarł taki zapis w ustępie 6, aby po analizie dostosować liczbę osób asekurujących do zagrożeń. Rzeczywiście, literalnie (językowo) można odnieść wrażenie, że na 5 pracowników musi być 10 asekurujących, lecz w tym wypadku należy zastosować wykładnię celowości. (2016-10-11)

Maciej: GIP:"Zatem biorąc pod uwagę przepisy prawa oraz warunki szczególne prowadzenia procesu oczyszczania ścieków (m.in. kubatura pomieszczenia lub zagłębienia przy kratach), to procedury wewnątrzzakładowe powinny ustalać sposób asekuracji w zakładzie pracy. Celem nadrzędnym powinno być zapewnienie bezpiecznych warunków wykonywania pracy oraz możliwość udzielenia pierwszej pomocy w razie wypadku." - - - - - - - Po dogłębnej analizie zmieniłem zdanie. Odp. jest jednak zawarta w powyższym cytacie (choć niepełna). Można było dodać, że po uwzględnieniu w/w powinno się dobrać ODPOWIEDNIĄ ilość osób do asekuracji. (2016-10-12)

@: A wystarczyło nas - forumowiczów zapytać ;) To tyle w temacie. (2016-10-12)

Dodaj swój komentarz