[Najnowszy numer] [Prenumerata] [Spis treści]     

Służba wojskowa w obcym wojsku

Czytelniczka pisze: Syn pracuje w Krakowie w międzynarodowej korporacji na podstawie stałej umowy o pracę. Ponieważ posiada dwa obywatelstwa - polskie i greckie - ma obowiązek odbycia zasadniczej służby wojskowej w Grecji. Czy po powrocie z wojska dotychczasowy pracodawca ma obowiązek czekać na pracownika i go urlopować, czy jest to podstawa do zwolnienia. Pracując w Polsce podlega się polskiemu kodeksowi pracy, ale służba wojskowa jest w innym kraju Unii Europejskiej. Jak taki problem powinien zostać rozwiązany?

Przepisy ustawy z 21 listopada 1967 r. o powszechnym obowiązku obrony Rzeczypospolitej Polskiej (DzU z 2017 r., poz. 1430, ze zm.) - dalej: "ObrRPU", przewidują szereg uprawnień związanych z faktem powołania do odbycia czynnej służby wojskowej osób pozostających w stosunku pracy. Uprawnienia te zostały uregulowane w art. 118 i nast. ObrRPU.

W kontekście zapytania czytelniczki na szczególną uwagę w tym zakresie zasługują przede wszystkim dwa uprawnienia: - ochrona trwałości stosunku pracy, przejawiająca się w skierowanym do pracodawcy zakazie wypowiedzenia i rozwiązania z poborowym stosunku pracy w okresie między dniem doręczenia mu karty powołania do czynnej służby wojskowej a jej odbyciem (zob. art. 118 ObrRPU) oraz - obowiązek ponownego zatrudnienia pracownika na poprzednio zajmowanym stanowisku lub na stanowisku równorzędnym pod względem rodzaju pracy oraz wynagrodzenia po zakończeniu służby wojskowej wraz z obowiązkiem zaliczenia jej okresu do stażu pracy (zob. art. 120 i 122 ObrRPU).

Mając na względzie fakt, iż ustawa adresowana jest do obywateli polskich, regulując spoczywający na nich obowiązek obrony Rzeczypospolitej Polskiej, uzasadniony wydaje się wniosek, że ze wspomnianych uprawnień mogą korzystać wyłącznie polscy pracownicy świadczący pracę na rzecz polskich pracodawców w przypadku powołania do polskich sił zbrojnych. Należy jednak zauważyć, że w przedmiotowej ustawie znajduje się również szczególna regulacja normująca zasady udzielania zgody obywatelom polskim na służbę w obcym wojsku lub obcej organizacji wojskowej, zawarta w art. 199a-199f ObrRPU, na której podstawie zostało wydane rozporządzenie Rady Ministrów z 13 kwietnia 2010 r. w sprawie trybu udzielania obywatelom polskim zgody na służbę w obcym wojsku lub w obcej organizacji wojskowej (DzU z 2010 r., nr 68, poz. 438).

Określona w rozporządzeniu procedura kończy się wydaniem decyzji administracyjnej w przedmiocie udzielenia zgody bądź odmowy jej udzielenia przez właściwy organ. Organem tym jest minister właściwy do spraw wewnętrznych, po zasięgnięciu opinii Ministra Obrony Narodowej i ministra właściwego do spraw zagranicznych lub organów przez nich upoważnionych (zob. art. 199d ust. 1 ObrRPU), a w przypadku obywateli polskich będących byłymi żołnierzami zawodowymi zgody tej udziela albo odmawia jej udzielenia Minister Obrony Narodowej, po zasięgnięciu opinii ministra właściwego do spraw zagranicznych lub organu przez niego upoważnionego (zob. art. 199d ust. 2 ObrRPU).

Służba w obcej armii bez uzyskania wspomnianej zgody jest traktowana jako przestępstwo stypizowane w art. 141 kodeksu karnego, zagrożone karą pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5.

Za przestępstwo nie jest uznawany przypadek, gdy obywatel polski będący równocześnie obywatelem innego państwa, na stałe w nim zamieszkuje, pełniąc tam służbę wojskową. Tego typu obywatel nie podlega powszechnemu obowiązkowi obrony Rzeczypospolitej Polskiej (zob. art. 4 ust. 1 zd. 2 ObrRPU). W związku z tym, obywateli polskich, którzy stale zamieszkują za granicą i którzy nie posiadają miejsca pobytu stałego lub czasowego trwającego ponad trzy miesiące na terytorium naszego kraju w ogóle nie powołuje się do czynnej służby wojskowej (zob. art. 44 ust. 1 pkt 1 ObrRPU), co oznacza, że są oni zwolnieni z obowiązku uzyskiwania zgody na służbę w obcym wojsku lub obcej organizacji wojskowej.

Podsumowując należałoby stwierdzić, że obywatel polski, który odbył służbę wojskową w obcej armii, na zasadach zgodnych z przepisami omawianej ustawy (po uzyskaniu uprzedniej zgody na jej odbycie lub odbył tę służbę bez konieczności uzyskiwania tejże zgody), korzysta z uprawnień w niej określonych, w tym m.in. z uprawnień opisanych w art. 118, 120 czy 122 ObrRPU.

Piotr Wąż

Brak komentarzy

Dodaj swój komentarz