[Najnowszy numer] [Prenumerata] [Spis treści]     

Substancje chemiczne
- trudności w ocenie zagrożeń pożarowych

Palne substancje chemiczne są jedną z największych grup materiałów niebezpiecznych, występujących w obrocie gospodarczym. Tymczasem krajowe przepisy, regulujące zagadnienia bezpieczeństwa pożarowego w różnych dziedzinach działalności gospodarczej, chociaż były wzorowane na ustawodawstwie Unii Europejskiej, są zaskakująco niespójne. Stan ten oddziałuje szczególnie negatywnie na sferę produkcji i obrotu tymi materiałami.

Podstawowym przepisem wykonawczym, dotyczącym bezpieczeństwa pożarowego, jest rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych z 13 listopada 1992 r. w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków, innych obiektów budowlanych i terenów (Dz.U. nr 92, poz. 460 ze zmianami). Rozporządzenie to w § 1 ust. 6 charakteryzuje w sposób bardzo lakoniczny różne "materiały niebezpieczne pożarowo" bez odniesienia do bardziej precyzyjnych definicji. Wymienia się więc w jednej tylko grupie materiały o odmiennych stanach skupienia, a co za tym idzie o znacznie zróżnicowanej podatności na zapłon w kontakcie z płomieniem. Do grupy tej zaliczono również materiały, które mogą zapalać się samorzutnie wskutek małej stabilności termicznej i wysokiej reaktywności chemicznej. Omawiana grupa materiałów niebezpiecznych pożarowo obejmuje także ciecze palne o temperaturze zapłonu poniżej 55°C. Nie podano jednak szczegółowych kryteriów ich podziału, pozwalających na bardziej dokładną ocenę stwarzanego przez nie zagrożenia. Takie podejście uniemożliwia racjonalne zróżnicowanie podejmowanych przedsięwzięć profilaktycznych, co musi rzutować oczywiście na wielkość nakładów finansowych ponoszonych z tego tytułu przez zainteresowane jednostki.

Znacznie bardziej szczegółowo reguluje zagadnienia klasyfikacji zagrożeń palnych stwarzanych przez substancje i preparaty chemiczne w produkcji i obrocie rozporządzenie Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej z 21 sierpnia 1997 r. w sprawie substancji chemicznych, stwarzających zagrożenie dla zdrowia lub życia (Dz.U. nr 105, poz. 671 ze zmianami), wzorowane na Dyrektywie Europejskiej 67/548/EEC. Wprowadza ono wymóg klasyfikacji substancji na podstawie stwarzanego przez nie zagrożenia pożarowego do jednej z trzech następujących kategorii:
- skrajnie łatwo palne,
- wysoce łatwo palne,
- łatwo palne.

Klasyfikacja substancji oraz mieszanin charakteryzujących się takimi właściwościami polega na przypisaniu im, na podstawie odpowiednich badań, określeń dotyczących rodzaju zagrożenia, tzw. zwrotów R (ang. risk) oraz nalepki ostrzegawczej wraz z odpowiednim symbolem literowym. Taka klasyfikacja powinna być uzupełniona określeniami, dotyczącymi prawidłowego (bezpiecznego) postępowania z niebezpieczną substancją chemiczną, oznaczanymi literą S (ang. safety). Dane te muszą być umieszczane na etykietach opakowań jednostkowych i transportowych z takimi substancjami, a także na zawierających je pojemnikach znajdujących się na stanowiskach pracy. Zwroty R i S podawane są w postaci cyfr lub liczb, a także ich kombinacji i odpowiadających im urzędowo określonych tekstów. Takie podejście pozwala na znacznie dalej posuniętą racjonalizację profilaktyki przeciwpożarowej aniżeli omawiane wcześniej rozporządzenie MSW.
(...)

Bolesław Hancyk

Brak komentarzy

Dodaj swój komentarz