ATEST Ochrona Pracy

29 marca 2024 r.

[Najnowszy numer] [Prenumerata] [Spis treści]     

 

ATEST 12/2023

Ciężki sprzęt - niedostateczne kwalifikacje operatorów (cz.I)

Maszyny budowlane i drogowe można spotkać najczęściej w budownictwie - przy wznoszeniu obiektów budowlanych, w drogownictwie - przy budowie i naprawach dróg. Pracują również w zakładach przemysłu materiałów budowlanych, w niektórych branżach przemysłu spożywczego (np. cukrownictwo), a także w górnictwie i energetyce. Kwalifikacje zawodowe maszynistów, zwanych także operatorami ciężkich maszyn budowlanych i drogowych, mają istotny wpływ na bezpieczeństwo pracy.

Jak niebezpieczne mogą być maszyny budowlane oraz drogowe niech świadczą opisy czterech wypadków śmiertelnych, które wydarzyły się w ciągu tylko dwóch miesięcy 2000 r. tj. w maju i czerwcu.

Wypadek 1. (na terenie województwa wielkopolskiego)

5 maja ub.r. śmiertelnemu wypadkowi przy pracy uległ pracownik przedsiębiorstwa budującego linie telekomunikacyjne (zakład zatrudniał 13 pracowników). Poszkodowany został przygnieciony przewracającą się minikoparką. Koparka jechała wzdłuż stromego zbocza o nieznanym kącie nachylenia, a poszkodowany szedł obok jadącej koparki i podpierał ją, aby zapewnić jej stabilność. Kopanie rowu na pochyłym zboczu wykonywane było wbrew zapisowi w dokumentacji techniczno-ruchowej maszyny, w której wyraźnie stwierdzano, że "koparka może poruszać się tylko po równym podłożu, o odpowiedniej nośności, omijając przeszkody, aby uniknąć przewrócenia się lub ugrzęźnięcia maszyny"...

Inspektor pracy w dochodzeniu powypadkowym ustalił, m.in. że:
- podczas kopania rowów bardzo często używano koparkę również na skarpach i zboczach,
- w 1999 r. podczas wykonywania robót na pochyłym zboczu, koparka przewróciła się, operator nie odniósł poważnych obrażeń, a w kabinie potłukły się tylko szyby. O wydarzeniu tym wiedział zarówno prezes spółki, jak i kierownik robót. Po tamtym zdarzeniu przyjęto w przedsiębiorstwie zasadę, że jeden z pracowników szedł wzdłuż kopanego wykopu i asekurował koparkę.

Operator koparki nie posiadał jakiekolwiek uprawnienia do jej obsługi. Koparka była sprawna.

Wypadek 2. (na terenie województwa wielkopolskiego)

1 czerwca 2000 r. śmiertelnemu wypadkowi przy pracy uległ pracownik przedsiębiorstwa z branży: betoniarstwo-brukarstwo (zakład zatrudniał 11 pracowników). Do przesunięcia przenośnika taśmowego użyto koparki chwytakowo-zgarniakowej. Koniec wysięgnika koparki w trakcie wykonywania czynności przesuwania taśmociągu dotknął linii WN o napięciu 15 kV, przechodzącej przez teren firmy, powodując zwarcie prądu i porażenie poszkodowanego, który prawdopodobnie trzymał metalową część taśmociągu. Z dokumentacji sporządzonej przez inspektora pracy wynika, że obsługujący koparkę pełnomocnik właścicielki zakładu nie posiadał uprawnienia do jej obsługi. Kabina koparki nie była zabezpieczona przed dostępem osób nieuprawnionych.
(...)

Wypadki przy maszynach budowlanych do robót ziemnych

Państwowa Inspekcja Pracy od wielu lat bada przyczyny i okoliczności wypadków przy pracy oraz gromadzi dane z nimi związane. Analizie poddano wypadki związane z najważniejszą i najliczniejszą grupą maszyn budowlanych, tj. maszynami do robót ziemnych (symbol tej grupy - "680"). W skład tej grupy wchodzą m.in. koparki, spycharki, ładowarki, zgarniarki, równiarki. Są to najczęściej spotykane maszyny budowlane i przy ich eksploatacji wydarzyło się najwięcej wypadków przy pracy.
(...)

Liczba wypadków od lat utrzymuje się na tym poziomie. Nie jest to jednak pełna liczba wypadków przy pracy związanych z pracą maszyn do robót ziemnych, przykładowo: wypadki polegające na dotknięciu łyżką koparki lub ładowarki (maszyny budowlanej do robót ziemnych) do elektrycznych przewodów NN lub WN - ujmowane są w innej statystyce związanej z porażeniem prądem elektrycznym.
(...)

Około 40 % poszkodowanych w zetknięciu z maszyną budowlaną do robót ziemnych doznawało obrażeń śmiertelnych, a połowa - ciężkich obrażeń ciała. Praktycznie nie rejestruje się wypadków lekkich. Przy obsłudze innych maszyn liczba wypadków śmiertelnych jest dużo niższa, ale jest znacznie więcej wypadków ciężkich; np. przy obsłudze obrabiarek do drewna - uważanych za jedne z najniebezpieczniejszych maszyn eksploatowanych w zakładach pracy - tylko 3% poszkodowanych to ofiary śmiertelne.

Około 80% przyczyn zaistniałych wypadków związanych z maszynami do robót ziemnych zależnych było od umiejętności i zachowania się operatorów tych maszyn oraz postępowania osób znajdujących się w obrębie pracy maszyny, na co również często mógł mieć wpływ operator. Czynnik ten jest bezpośrednio związany z procesem prawidłowego szkolenia operatorów i wykształcenia w nich właściwych i bezpiecznych metod pracy i prawidłowych zachowań.

mgr inż. Andrzej Kowerski

Dodaj swój komentarz


SWk: Fajny (2002-01-12)


Dodaj swój komentarz  
 

©ATEST-Ochrona Pracy 2001

Liczba odwiedzin od 2000 r.: 58074687