[Najnowszy numer] [Prenumerata] [Spis treści]     

Pracownicy wybierają ochrony

Nauszniki przeciwhałasowe - wybrane

Od kilku miesięcy przygotowywaliśmy eksperyment, w którym pracownicy jednego z zakładów mieli - subiektywnie, bez naukowych badań i pomiarów - ocenić wybrane ochronniki słuchu. O eksperymencie, który jest pierwszy z cyklu ocen ochron indywidualnych, informowaliśmy w trzech ostatnich numerach "Atestu". Sam eksperyment odbył się w Zakładzie Energetycznym Huty im. Tadeusza Sendzimira (HTS) w Krakowie w dniach 6-9 lutego br.

Najpierw poprosiliśmy producentów ochron o nadsyłanie nauszników do współorganizatora eksperymentu, firmy SEKA. Ochrony musiały odpowiadać warunkom stosowania i polskim przepisom. Chodziło m.in. o to, żeby nie były nadmiernie skuteczne w danych warunkach środowiska pracy, żeby ich stosowanie nie wywoływało u pracownika poczucia izolacji akustycznej. Do testowania wybrane zostały cztery typy nauszników (każdy w wersji z pałąkiem): Peltor H7A, Peltor H10A, Koyote R320, 3M 1435 (patrz tabela 1). Wszystkie posiadają certyfikat na znak bezpieczeństwa B i są powszechnie dostępne na rynku oraz przeznaczone do pracy przy wysokim natężeniu hałasu.

Głośno i gorąco

- Najpierw wyjąłem wszystkie nauszniki z opakowań, żeby pracownicy nie mieli dostępu do danych technicznych, szczególnie dotyczących poziomu tłumienia, a potem na wszystkich zamalowałem nazwy firm, zostawiając tylko symbole. Chodziło o to, żeby pracownicy nie sugerowali się marką. - mówi Leszek Gajzler z Zakładu Energetycznego, który bezpośrednio nadzorował eksperyment. Każdy z czterech pracowników wybranych do eksperymentu otrzymał po jednym nauszniku z wyżej wymienionych i miał go testować przez jedną dniówkę, zapisując swoje uwagi w specjalnym dzienniczku. Do eksperymentu wybrano osoby zatrudnione na różnych stanowiskach: starszego maszynistę turbogeneratorów - brygadzistę Jerzego Dyląga (zakres obowiązków m.in. nadzór nad pracą brygady eksploatacji i urządzeń hali turbogeneratorów), maszynistę turbogeneratorów Janusza Bijotę (obsługa turbogeneratora i urządzeń pomocniczych, prowadzenie dziennika ruchu, utrzymywanie maszyny w czystości), dwóch monterów kotłów i turbin wysokoprężnych - Wiesława Kozaczkę i Wiesława Możdżenia (prace konserwacyjne i remontowe, prowadzenie gospodarki olejowej).

Żaden z pracowników w siłowni nie jest narażony na hałas przez całe 8 godzin. W narażeniu pracują 3-4 godziny, resztę czasu spędzają w kabinach dźwiękochłonnych. Podczas pracy na hali muszą używać kasków ochronnych, pracować czasem w wymuszonej pozycji ciała. Poza tym są narażeni na podwyższoną temperaturę. Najbardziej dokuczliwy jest jednak hałas - w niektórych miejscach hali wynosi nawet 108 dB. Do wykonywania swoich zadań wychodzą z kabiny wielokrotnie w ciągu zmiany, muszą więc kilka razy nakładać i zdejmować nauszniki. Po zakończeniu eksperymentu pracownicy mieli go podsumować jednym zdaniem: wybrałbym nauszniki nr..., ponieważ....

Elektrociepłownia w hucie jest przestarzała: maszyny w niej zbudowano bez dbałości o właściwą izolację akustyczną, stąd kabiny dźwiękochłonne i obowiązek stosowania ochron słuchu zawsze, gdy pracują na hali. - Wyniki pomiaru hałasu na stanowisku maszynisty turbogeneratora brygadzisty wykazują, że poziom ekspozycji na hałas odniesiony do ośmiogodzinnego dnia pracy przekracza 85 dB; np. maksymalny poziom dźwięku przy pompach zasilających wynosi 90,8 dB - wyjaśnia Bogusław Biel, specjalista ds. bhp w Zakładzie Energetycznym. Na stanowiskach monterów turbin i kotłów hałas również przekracza 85 dB w odniesieniu do całej dniówki; np. maksymalny poziom dźwięku przy wirówce olejowej, to 108,2 dB, a w olejarni 95,8 dB. Na stanowisku maszynisty turbogeneratorów występują również przekroczenia; w rejonie pomp kondensatu maksymalny poziom dźwięku wynosi 93,2 dB, przy spływie oleju 90,7 dB.

Dobrze tłumią

Rozmawialiśmy z pracownikami w trakcie eksperymentu. - Najlepiej dopasowują się i tłumią te H10A, a najbardziej uciskają R320 - mówił Jerzy Dyląg. Zarówno on, jak i pozostali trzej pracownicy zwracali uwagę na fakt, że żadne nauszniki z pałąkiem nie współpracują z kaskiem, a oni wychodząc na halę muszą zakładać tę ochronę głowy. Na co dzień pracownicy siłowni używają wkładek przeciwhałasowych (m.in. jest to Stopper Ela II) oraz sporadycznie nauszników, które raczej trzymają w kabinach lub swoich szafkach. - Ale w każdej chwili mają do nich dostęp, ochronników słuchu nie brakuje - podkreśla Jerzy Bednarek, zastępca szefa służby bhp w HTS. Uczestnicy eksperymentu narzekali również na pocenie się uszu i swędzenie skóry w miejscu przylegania nauszników. Wspominali, że przed laty w siłowni wymyślano różne "patenty", żeby poprawić sobie komfort pracy, np. pracownicy sami wykonywali nakładki bawełniane. W większości przypadków pracownicy podkreślali, że testowane nauszniki właściwie spełniają swoje podstawowe zadanie: dobrze tłumią.

- Do mojej pracy najlepsze są stopery - mówi Janusz Bijota - często muszę odbierać telefony i gdy ściągam nauszniki hałas ostro uderza w uszy, a stoperów nie muszę wyciągać. Po prostu w stoperach pracuję cały czas. Nie ma wątpliwości, że słuchawki tłumią lepiej, ale nie wiem, jak będzie się w nich pracować w lecie. - Natomiast Wiesław Kozaczka i Wiesław Możdżeń podkreślali walory tłumiące nauszników, ale zwracali uwagę, że przeszkadza im niedopasowanie do kasków i pocenie się skóry pod nausznikami.

Jednak wkładki

Nie było zdecydowanego zwycięzcy, dwóch pracowników wybrało nauszniki H7A Peltora, a dwóch H10A Peltora. H10A są "dość wygodne i dobrze tłumią", "nie powodują ucisku, dobrze można je dopasować do głowy". H7A "dobrze wyciszają szum", "dobrze wyciszają hałas." Jednak właściwie przy wszystkich ochronnikach pracownicy skarżyli się na ucisk głowy wzrastający wraz z upływem czasu, pocenie się i swędzenie, niedostosowanie do pracy z kaskiem. Zwracali uwagę, że komfort pracy mogłyby znacznie podnieść jakieś nakładki, np. z bawełny, które eliminowałyby uczucie swędzenia i pocenie się.

Nauszniki testowane były w zimie, gdy na hali jest ciepło, ale nie tak gorąco jak w lecie. - Jeśli w lutym pod tymi nausznikami pocą się nam uszy i odczuwamy swędzenie, to co będzie w lipcu - zastanawiają się pracownicy. Obawiają się też zwykłych przeziębień właśnie w lecie, gdy spoceni ściągną nauszniki i przejdą przez klatkę schodową. Stwierdzili, że wolą wkładki, których używają na co dzień, a ewentualnie od czasu do czasu stosowaliby nauszniki wybrane w eksperymencie, jeśli byłyby w wersji mocowanej do kasku. Przydałyby się szczególnie w sytuacjach awaryjnych, np. przy rozszczelnieniach instalacji, gdzie występuje paraliżujący wręcz hałas. Przy normalnej pracy wystarczają wkładki, które nie są tak kłopotliwe w użyciu, nie kolidują z kaskiem, nie powodują pocenia się i swędzenia. Przy wkładkach używanych na siłowni też ważna jest pewna kwestia praktyczna: producent dołącza do nich wazelinę, która ma ułatwiać włożenie wkładki do ucha. Jest to jednak niepraktyczne rozwiązanie, chociażby ze względu na wysokie temperatury na hali, pracownicy więc ślinią palec, a potem nawilżają nim wkładkę przed włożeniem do ucha.

Świadomość konieczności chronienia słuchu w siłowni jest dość duża. Pracownicy raczej używają ochronników, pamiętając jeszcze przypadek, gdy lekarz odsunął od pracy ich kolegę ze względu na ubytek słuchu. - Ten eksperyment miał jeszcze jeden aspekt: załoga przekonała się, że u nas robi się coś dla jej zdrowia i sami pracownicy podeszli do eksperymentu bardzo poważnie - podkreśla Andrzej Nowak, kierownik siłowni. A Marek Tucharz, szef służby bhp w HTS, dodaje - sam fakt oceny ochron miał znaczenie profilaktyczne, przypomniał pracownikom, jak ważna jest ochrona przed nadmiernym hałasem.

Robert Kozela
fot. Artur Knyziak

Tabela 1: Podstawowe dane techniczne nauszników: tłumienie i waga (wg. informacji producentów).

Dodaj swój komentarz