[Najnowszy numer] [Prenumerata] [Spis treści]     

37 sesja Podkomitetu Ekspertów ONZ ds. Transportu Towarów Niebezpiecznych

Pod koniec czerwca br. odbyła się w Szwajcarii 37 sesja Podkomitetu Ekspertów ONZ ds. Transportu Towarów Niebezpiecznych, która zgromadziła 184 ekspertów, wśród nich Bolesława Hancyka reprezentującego Polskę. W tym numerze w cyklu "A, B, C Bezpieczeństwa chemicznego" zamieszczamy sprawozdanie ze wspomnianej sesji autorstwa naszego eksperta. | Redakcja

W sesjach Podkomitetu Ekspertów ONZ ds. Transportu Towarów Niebezpiecznych uczestniczy polski ekspert - Bolesław Hancyk

Na wstępie kilka słów o korzeniach obecnej struktury Komitetu Ekspertów ONZ ds. Transportu Towarów Niebezpiecznych i Globalnie Zharmonizowanego Systemu Klasyfikacji i Znakowania Chemikaliów (Committee of Experts on the Transport of Dangerous Goods and on the Globally Harmonized System of Classification and Labelling of Chemicals - ECOSOC Committee of Experts on the TDG and on the GHS). Jest to zespół ekspertów nominowanych przez rządy reprezentatywnych krajów członkowskich ONZ i zaakceptowanych przez Radę Społeczno Gospodarczą Organizacji Narodów Zjednoczonych (UN ECOSOC). Przez wiele lat - do 2000 roku - Komitet ten zajmował się wyłącznie bezpieczeństwem i unifikacją przewozów niebezpiecznych chemikaliów w skali globalnej. Wiązało się to z koniecznością wypracowania zaleceń w tym zakresie dla wszystkich przewozów modalnych, a więc transportu lądowego (kolej i przewozy drogowe), transportu morskiego i transportu lotniczego. Co dwa lata EKG ONZ (Europejska Komisja Gospodarcza ONZ) wydaje - przygotowany przez omawiany Komitet - dokument oficjalny Recommendations on the Transport of Dangerous Goods. Model Regulations, zawierający w formie zaleceń znowelizowane Przepisy Modelowe dla wszystkich rodzajów transportu. Są one aktualną podstawą nowelizacji w tym samym rytmie przepisów modalnych.

Organem roboczym Komitetu był od początku, zatwierdzony przez UN ECOSOC, Podkomitet Ekspertów ONZ ds. Transportu Towarów Niebezpiecznych (Sub-Committee of Experts on the Transport of Dangerous Goods - SCTDG). Podkomitet ten, w którego pracach uczestniczy od początku Polska, zawsze miał charakter elitarny, grupujący ekspertów z państw z ustalonych regionów globu. W początkowych latach 80. ubiegłego wieku w Podkomitecie było reprezentowanych 12 państw, w tym zza żelaznej kurtyny Związek Radziecki i Polska. Po zburzeniu muru berlińskiego, sytuacja również w Podkomitecie, uległa znacznej liberalizacji. Obecnie w Podkomitecie reprezentowanych jest 25 państw. Na ostatniej 37 sesji SCTDG w poczet członków została przyjęta Szwajcaria, która do niedawna pozostawała poza ONZ.

Należy też wspomnieć, że w 2000 r., na podstawie Rezolucji nr 1999/65 UN ECOSOC, nastąpiła zmiana struktury Komitetu Ekspertów ONZ ds. Transportu Towarów Niebezpiecznych, ponieważ obok istniejącego, wspomnianego wyżej Podkomitetu, powołano nowy Podkomitet Ekspertów ONZ ds. Globalnie Zharmonizowanego Systemu Klasyfikacji i Znakowania Chemikaliów (Sub-Committee of Experts on the Globally Harmonised System - SCGHS). Rozszerzyła się więc również nazwa samego Komitetu na podaną na wstępie. (Warto zaznaczyć, że do nowego Podkomitetu wszedł reprezentujący już Polskę w SCTDG ekspert Bolesław Hancyk - przyp. red.)

Poniżej przedstawiam uwagi i inforŹmacje o "kuchni" obrad ekspertów w Podkomitecie TDG. Obrady prowadzi, wybierany spośród delegatów co dwa lata, przewodniczący, wspierany przez zawodowego, niezwykle kompetentnego sekretarza z prawem głosu oraz jego sekretariat. Na wstępie należy podkreślić, że ważne decyzje, szczególnie przy występujących rozbieżnościach stanowisk ekspertów, podejmowane są przez głosowanie. Każda z delegacji oficjalnych dysponuje tylko jednym głosem. Rozwiązania problemów są wynikiem głosowania przesądzającego zwykłą większością głosów. Decyzje podjęte w Podkomitecie nie są ostateczne. Są one jeszcze dyskutowane na plenarnym posiedzeniu Komitetu Ekspertów, odbywającym się raz na dwa lata. Decyzje tam podjęte, znowu poprzez głosowanie, mają charakter ostateczny.

37 sesja SCTDG

37 sesja Podkomitetu Ekspertów ONZ ds. Transportu Towarów Niebezpiecznych, trwająca od 21 do 30 czerwca 2010 r., zgromadziła 184 ekspertów, z których 84 było członkami delegacji państw członkowskich, a 100 należało do delegacji pozarządowych - obserwatorów (Non Governement Observer - NGO). Udział tych delegacji po raz pierwszy musi być zatwierdzony przez zgromadzenie plenarne ekspertów rządowych, następnie UN ECOSOC, które udziela akredytacji. Delegacje NGO reprezentują albo specjalistyczne organizacje regionalne albo kontynentalne.

Jakimi tematami zajmowali się eksperci w ramach ostatniej 37 sesji SCTDG? Oto ramowy układ tematyczny:

- Materiały wybuchowe i podobne materiały;

- Klasyfikacja i pakowanie;

- Systemy przechowywania energii elektrycznej;

- Różne propozycje zmian do Przepisów Modelowych dotyczących transportu towarów niebezpiecznych;

- Współpraca z Międzynarodową Agencją Energii Atomowej;

- Globalna harmonizacja przepisów dotyczących transportu towarów niebezpiecznych z Przepisami Modelowymi;

- Wskazówki dotyczące posługiwania się Przepisami Modelowymi;

- Zagadnienia dotyczące Globalnie Zharmonizowanego Systemu Klasyfikacji i Znakowania Chemikaliów (GHS);

- Sprawy różne.

W ramach prac 37 sesji eksperci przedyskutowali i podjęli wstępne decyzje dotyczące losów 43 dokumentów oficjalnych i 88 dokumentów informacyjnych. Ostatnio wiele z dokumentów informacyjnych, ze względu na ważność i pilność koniecznych rozwiązań, traktowana jest jak dokumenty oficjalne.

Tradycyjnie na początku sesji uruchamiane są obrady autonomicznej "Grupy roboczej ds. materiałów wybuchowych (MW)", która składa się z ekspertów krajów członkowskich Podkomitetu i ma swojego przewodniczącego. Obrady Grupy prowadzone są równolegle do obrad plenarnych i kończą się raportem zatwierdzanym przez Podkomitet. Bieżące obrady były poświęcone doskonaleniu badań MW pod kątem oceny stwarzanych przez nie zagrożeń, szczególnie podczas przewozu.

W ramach tematu "Klasyfikacja i pakowanie" przeklasyfikowano UN 2809 rtęć, uzupełniając jej właściwości korodujące - rozpuszczanie niektórych metali - o właściwości trujące. Podejście to jest zgodne z nowymi regulacjami UE w tym zakresie. Ponadto wypracowywano znowelizowane kryteria oceny zagrożeń stwarzanych przez produkty chemiczne pod ciśnieniem.

W haśle "Systemy przechowywania energii elektrycznej" mieszczą się niezwykle aktualne problemy związane z przewozami baterii i akumulatorów litowych. Badania i praktyka wskazują na szczególne zagrożenia pożarowe, występujące podczas przewozu takich zużytych lub uszkodzonych źródeł prądu. W wyniku badań okazało się, że np. bateria litowa, stosowana w telefonach komórkowych, pod wpływem bardzo silnego uderzenia może się w ciągu kilku minut ogrzać własnym ciepłem do 700°C i ulec zapaleniu.

Współpraca Komitetu Ekspertów ONZ z Międzynarodową Agencją Energii Atomowej (MAEA) polega na implementacji przez Podkomitet TDG rozwiązań przez nią przyjętych dla potrzeb przewozów, szczególnie międzynarodowych. W ramach ostatniej sesji przedyskutowano i zatwierdzono dokument MAEA zatytułowany "Przepisy dotyczące towarów niebezpiecznych stwarzających poważne konsekwencje". Chodzi oczywiście o sprawę niezwykle aktualną, a mianowicie o zagrożenie związane z możliwością dostępu terrorystów do materiałów promieniotwórczych. Przepisy te zostaną umieszczone w szesnastej zrewidowanej wersji Przepisów Modelowych ONZ.

Podkomitet pracuje systematycznie nad ulepszeniem i zharmonizowaniem kryteriów klasyfikacyjnych, zapisanych w GHS, z kryteriami stosowanymi dotychczas w przepisach transportowych. Od dwóch lat Podkomitet dyskutuje nad propozycjami zmian do Działu 2.8 GHS, dotyczącego oceny zagrożeń żrących i korodujących stwarzanych przez substancje niebezpieczne, przygotowanego przez ekspertów GHS z Holandii. Członkowie Podkomitetu w dalszym ciągu kwestionują proponowane poprawione kryteria klasyfikacyjne dla towarów żrących. Zastrzeżenia wynikają z faktu, że eksperci holenderscy z zakresu toksykologii nie chcą uwzględnić negatywnych skutków, przede wszystkim praktycznych, jakie wystąpią w transporcie w wyniku wprowadzenia niepotrzebnie zaostrzonych kryteriów. Opozycyjni eksperci podkreślają, że doświadczenia praktyczne wskazują na znakomicie sprawdzające się rozwiązania dotychczasowe. Należy przy tym podkreślić, że opisany opór reprezentują w większości eksperci zamorscy, ale są oni wspierani przez niektórych ekspertów z UE. Sytuacja ta, w dalszym ciągu daleka od rozwiązania, stawia pod znakiem zapytania, identyczne jak holenderskie, rozwiązania dla Działu 3.2, zawarte w rozporządzeniu CLP. Być może spór ten zostanie rozstrzygnięty na 38 sesji SCTDG w grudniu br.

Brak komentarzy

Dodaj swój komentarz