ATEST Ochrona Pracy

28 marca 2024 r.

[Najnowszy numer] [Prenumerata] [Spis treści]     

 

ATEST 12/2023

EURO 2012 dobre praktyki

W styczniowym ATEŚCIE autor opisał naruszenia prawa i patologie, jakie można było zaobserwować na budowach określanych w skrócie "budowami EURO 2012". Drugi artykuł poświęca dobrym praktykom mającym na celu obniżenie wypadkowości, wzrost świadomości pracowników i pracodawców, zmianę mentalności oraz pracowniczych nawyków w procesie pracy. | Redakcja

Waldemar Spólnicki
nadinspektor, koordynator inwestycji EURO 2012 w PIP

Głównymi zadaniami dobrych praktyk są dążenie do ograniczenia narażenia pracowników na zagrożenia i zmniejszenie wypadkowości, co powinno przełożyć się na wyniki ekonomiczne przedsiębiorstwa i poprawę warunków pracy. Dobre praktyki to konkretne rozwiązania organizacyjne i techniczne dobrowolnie stosowane przez pracodawców. Rozwiązania te powinny być uniwersalne i dać się zastosować w różnych firmach.

Realizacja inwestycji związanych z organizacją Mistrzostw Europy w Piłce Nożnej EURO 2012 skłoniła Państwową Inspekcję Pracy do podjęcia szczególnych działań w zakresie zapewnienia bezpieczeństwa pracy. W 2008 r. rozpoczęto kampanię nadzorczo-prewencyjną "Bezpieczne budowanie", obejmującą wzmożony nadzór nad przestrzeganiem przepisów prawa pracy na każdym etapie inwestycji. Trwać będzie do zakończenia wszystkich przedsięwzięć inwestycyjnych tego projektu. W ramach kampanii w każdym okręgowym inspektoracie pracy wyznaczono inspektorów, których zadaniem jest prowadzenie i koordynowanie przedsięwzięć związanych z bezpieczeństwem pracy na realizowanych inwestycjach. Nadzór nad ich pracą sprawuje koordynator inwestycji EURO 2012 w Głównym Inspektoracie Pracy. Szczególnym nadzorem objęto budowy stadionów głównych i stadionów alternatywnych, wymienionych w rozporządzeniu w sprawie wykazu przedsięwzięć EURO 2012. Kampania tak przygotowana sprawdza się w praktyce i daje dobre efekty.

Rozwiązania organizacyjne

Do dobrych praktyk w sferze organizacyjnej wprowadzanych na budowach EURO 2012 zaliczyć można m.in.:

- spotkania z zarządami spółek celowych EURO 2012*, będących inwestorami lub inwestorami zastępczymi,

- powołanie u inwestorów koordynatorów ds. bhp, ściśle współpracujących ze służbą bhp wykonawców i inspektorami pracy,

- udział inspektorów pracy w spotkaniach rad budowy, naradach koordynacyjnych wykonawców, naradach służby bhp itp.,

- wyodrębnienie przez wykonawców kwot na zapewnienie właściwego stanu bhp,

- stosowanie zasad rozliczeń z wykonawcami, jakie obowiązują przy zawieraniu umów tzw. solidarnościowych,

- wymiana doświadczeń pomiędzy kierownictwami poszczególnych budów,

- wymiana doświadczeń pomiędzy inspektorami pracy, w ramach działań koordynacyjnych EURO 2012,

- włączenie inspektorów nadzoru inwestorskiego do kontroli stanu bhp,

- dyżury inspektorów pracy na budowach,

- procedury związane z wprowadzaniem podwykonawców na teren budowy,

- powołanie przez Wojewodę Mazowieckiego na rok przed odbiorem zespołu ds. odbioru Stadionu Narodowego,

- opracowanie "Instrukcji bezpiecznego wykonywania robót" na każdym etapie realizacji obiektu przez wykonawców,

- opracowanie "Regulaminu budowy", który zostaje umieszczony przy tablicy informacyjnej budowy; bywa załącznikiem do umowy na roboty budowlane z podwykonawcą; stanowi od początku nawiązania współpracy jasny i czytelny obraz organizacji budowy, jaki będzie obwiązywał strony.

Regulamin budowy

Budowa stadionu

Regulamin budowy na inwestycjach EURO 2012 zawiera niezbędne standardy bhp przyjęte do przestrzegania na budowie, m.in.: zakaz przebywania osób w stanie po spożyciu alkoholu lub innych środków odurzających, zakaz przebywania poza godzinami pracy.

W regulaminie można wprowadzić system kar za nieprzestrzeganie przepisów bhp, nawiązujących do tych na boisku: czerwona kartka oznacza usunięcie pracownika lub firmy z terenu budowy, albo nakładających znaczne kary pieniężne na firmy. Na budowie Stadionu Narodowego główne konsorcjum naliczyło wykonawcom w okresie ostatnich 2 lat ponad 300 tys. zł kar. Regulamin budowy tego stadionu obejmował nie tylko np. szczegółowy plan budowy z oznaczeniami poszczególnych sekcji, osi obiektu, ale przede wszystkim plan ewakuacyjny z 9 poziomów, określający możliwości dojazdu karetek pogotowia oraz straży pożarnej w wyznaczone miejsca budowy. Pogotowie i straż otrzymały kopie tych planów.

Na terenie budowy każdy podwykonawca powinien posiadać wszystkie dokumenty dotyczące bhp, w tym:

- "Instrukcje bezpiecznego wykonywania robót" uzgodnione z generalnym wykonawcą, niekiedy przy udziale inspektora pracy,

- ocenę ryzyka zawodowego, uwzględniającą zakres i rodzaj wykonywanych robót i potwierdzenia zapoznania się z nią pracowników,

- dokumentację maszyn i urządzeń, w tym aktualne badania ochrony przeciwporażeniowej maszyn, urządzeń, elektronarzędzi itp.,

- w przypadku wprowadzania na teren budowy maszyny budowlanej lub innego urządzenia podwykonawca ma obowiązek przedstawić zaświadczenie o dopuszczeniu tej maszyny lub urządzenia do eksploatacji, np. aktualne decyzje UDT z wykazem osób uprawnionych do obsługi, deklaracje zgodności, instrukcje obsługi i użytkowania.

Ważnym dokumentem na budowie jest aktualizowany na bieżąco plan BIOZ, z którym zapoznaje się każdy podwykonawca i potwierdza ten fakt na piśmie.

Pracownicy

Podwykonawca przed otrzymaniem przepustek dla pracowników przedkłada do wglądu głównemu konsorcjum dokumenty potwierdzające przygotowanie pracowników do pracy, dotyczące: badań lekarskich, szkoleń bhp, zapoznania pracownika z zagrożeniami i ryzykiem zawodowym, zaświadczeń kwalifikacyjnych (np. do obsługi maszyn budowlanych, uprawnień energetycznych, dozorowych itp.), uprawnień budowlanych dla pracowników nadzoru, potwierdzenia wydania odzieży roboczej, obuwia i środków ochrony indywidualnej. Upoważniona osoba składa oświadczenie o legalnym zatrudnieniu osób, które wprowadza na teren budowy.

Po przedłożeniu wszystkich wymaganych dokumentów pracownik przechodzi szkolenie wprowadzające, zwane również szkoleniem adaptacyjnym, przeprowadzone przez służbę bhp głównego wykonawcy i otrzymuje osobisty identyfikator, który musi mieć wpięty w widocznym miejscu.

Pracownicy muszą mieć odzież roboczą, obuwie robocze i środki ochrony indywidualnej. Są bezwzględnie zobowiązani do noszenia kasków ochronnych, kamizelek odblaskowych koloru żółtego z logo wykonawcy. Pozwala to na szybką identyfikację osób i firm. Na przykład na budowie Stadionu Narodowego dla sygnalistów przewidziano kaski koloru pomarańczowego lub czerwonego, niebieskie dla pracowników, białe dla nadzoru budowy.

Pracownicy często mają przy sobie kopie dowodów osobistych, dodatkowych kwalifikacji i uprawnień. Wprowadzana jest też identyfikacja pracowników. Kształt i formę identyfikatorów ustala generalny wykonawca. Mogą to być:

- karty elektroniczne ze zdjęciem pracownika, umożliwiające wejście przez system bramek elektronicznych (możliwość odczytu z systemu czasu pobytu pracownika na budowie),

- identyfikatory jako przepustki wejściowe na teren budowy - tożsamość pracowników sprawdzana jest przez ochronę przy wejściu na teren budowy, pozwala to wyeliminować zatrudnianie na czarno,

- wszywki na ubraniach roboczych,

- identyfikacja biometryczna.

Ustalono też procedury postępowania w przypadku braku identyfikatora oraz wejścia "gości" wizytujących teren budowy (wstęp poza strefę wydzieloną możliwy jest tylko w towarzystwie osoby uprawnionej).

Oznakowanie

Każda maszyna lub urządzenie wprowadzane na teren budowy, po przedłożeniu niezbędnych dokumentów, zostają w sposób trwały i czytelny oznakowane okresową plakietką, ważną np. 3 miesiące. Zostają także wpisane do rejestru eksploatowanych na budowie maszyn i urządzeń. Maszyny i urządzenia podlegające dozorowi technicznemu są dodatkowo sprawdzane w zakresie spełnienia specjalistycznych wymogów.

Wprowadzone zostały szczegółowe procedury eksploatacji wszystkich rusztowań. Każde rusztowanie dopuszczone do eksploatacji jest oznakowane kolorem zielonym i umieszcza się na nim protokół odbioru, tylko takie wolno eksploatować. Oznakowanych na czerwono nie wolno eksploatować. To ważna informacja np. dla pracowników cudzoziemców, którzy mają problem z językiem polskim.

Koordynacja w zakresie bhp

Dobrą praktyką sprawdzoną na inwestycjach EURO 2012 jest powierzanie koordynowania w zakresie bhp na budowach zewnętrznym firmom specjalistycznym realizującym zadania:

- koordynacji i ustalania zasad współdziałania podwykonawców na budowie,

- egzekwowania przestrzegania przez podwykonawców obowiązujących procedur,

- kontroli stanowisk pracy i prowadzenia dziennika bhp (przez kierowników odcinków),

- sporządzania raportów bhp, przedstawianych problemowo na radach budowy, a wyczerpująco na naradach koordynacyjnych służby bhp,

- wnioskowania do kierownictwa budowy o skierowanie na ponowne instruktaże pracowników, wydalenie z terenu budowy czy wymierzenie kar pieniężnych zgodnie z przyjętym taryfikatorem,

- prowadzenia szkoleń wprowadzających dla pracowników i wydawania stosownych zaświadczeń,

- współpracy ze służbą bhp podwykonawców.

Koordynacja ds. bhp prowadzona przez osoby z zewnątrz ma wiele zalet, do których należą bezstronność i brak pełnego uzależnienia od pracodawców. Jak wykazała jednak praktyka, koordynacja sprowadzana jest często na inne tory, ograniczając się do zagadnień kontroli stanu bhp. Próbuje się też podporządkować ją bezpośrednio kierownikowi budowy.

Dobre praktyki eliminują zagrożenia u źródła, zmieniają mentalność kierownictwa, pracowników oraz wyrabiają nawyki bezpiecznej pracy. Doświadczenia zdobyte przez małe firmy podwykonawcze (na stadionach i innych inwestycjach EURO 2012 prace wykonywało dotychczas prawie 3000 firm) powinny procentować w ich dalszej działalności i stać się standardem w polskim budownictwie.

Wysokie standardy bhp wprowadzane na budowach EURO 2012 należy wdrożyć na innych inwestycjach. Doświadczenia zdobyte np. na budowie stadionów pozwalają stwierdzić, że dobrze zorganizowana służba bhp (w tym operatywny i zaangażowany koordynator) zapewnia dobre warunki pracy zatrudnionych tam osób, a inspektorzy pracy mogą być wtedy doradcami i wizytatorami.Koniec

* Spółki celowe zostały utworzone na podstawie ustawy z 7 września 2007 r. o przygotowaniu finałowego turnieju Mistrzostw Europy w Piłce Nożnej UEFA EURO 2012 (t.j.: DzU z 2010 r., nr 26, poz. 133 ze zm.).


Brak komentarzy

Dodaj swój komentarz  
 

©ATEST-Ochrona Pracy 2012

Liczba odwiedzin od 2000 r.: 58068776