ATEST Ochrona Pracy

28 marca 2024 r.

[Najnowszy numer] [Prenumerata] [Spis treści]     

 

ATEST 12/2023

Behapowcy po 1 lipca 2013 r.

1 lipca 2013 r. możliwość wykonywania zawodu utracą tzw. behapowcy kursowi, tzn. nieposiadający tytułu technika bhp czy studiów o kierunku lub specjalności w zakresie bhp, a jedynie kurs podstawowy dla służby bhp. Jednocześnie nastąpi dość znaczące ograniczenie możliwości funkcjonowania osób legitymujących się tylko (?) dyplomem technika bhp.

Rys. S.Antoniszczak
Rys. S.Antoniszczak

Pierwotny tekst obecnie obowiązującego rozporządzenia Rady Ministrów z 2 września 1997 r. w sprawie służby bezpieczeństwa i higieny pracy (DzU nr 109, poz. 704) zasygnalizował już (wtedy tylko alternatywnie) tendencję do podwyższenia wymogów kwalifikacyjnych niezbędnych do wykonywania zawodu behapowca. Niemniej jednak dopuszczano jeszcze wtedy inne podstawy kwalifikacyjne, w tym również średnie wykształcenie (niekoniecznie behapowskie). Nawet dla stanowiska głównego specjalisty ds. bhp posiadanie tytułu technika bhp czy studiów o kierunku lub specjalności w zakresie bhp nie było warunkiem koniecznym.

Prawdziwą rewolucją można nazwać nowelizację rozporządzenia w sprawie służby bhp z 2 listopada 2004 r. (DzU nr 246, poz. 2468), zgodnie z którą konieczne jest posiadanie tytułu technika bhp czy też ukończone studia o kierunku lub specjalności w zakresie bhp - w przypadku wyższych szczebli wtajemniczenia behapowskiego. Jak pamiętamy, osoby zatrudnione w służbie bhp i wykonujące zadania tej służby w dniu wejścia w życie wspomnianej nowelizacji, niespełniające podwyższonych wymagań kwalifikacyjnych, zachowały prawo do zatrudnienia w służbie bhp i wykonywania zadań tej służby przez 5 lat od dnia wejścia w życie nowelizacji, czyli od 1 lipca 2005 r. Kolejną nowelizacją (z 29 czerwca 2005 r. - DzU nr 117, poz. 986) pięcioletni okres przejściowy został wydłużony do lat ośmiu, czyli do 30 czerwca 2013 r. Warunek niezbędny do skorzystania z okresu przejściowego został bardzo precyzyjnie określony - było nim zatrudnienie w służbie bhp lub wykonywanie jej zadań w dniu 1 lipca 2005 r. W razie braku spełnienia tego warunku nowe wymogi kwalifikacyjne stały się obligatoryjne od 1 lipca 2005 r.

Wymagania kwalifikacyjne

Od 1 lipca 2013 r., już bez żadnych wyjątków, pracownikami służby bhp mogą być osoby spełniające następujące wymagania kwalifikacyjne:

1) inspektorem do spraw bezpieczeństwa i higieny pracy może być osoba posiadająca zawód technika bezpieczeństwa i higieny pracy,

2) starszym inspektorem do spraw bezpieczeństwa i higieny pracy może być osoba posiadająca:

a) zawód technika bezpieczeństwa i higieny pracy oraz co najmniej trzyletni staż pracy w służbie bhp lub

b) wyższe wykształcenie o kierunku lub specjalności w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy albo studia podyplomowe w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy

3) specjalistą do spraw bezpieczeństwa i higieny pracy może być osoba posiadająca wyższe wykształcenie o kierunku lub specjalności w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy albo studia podyplomowe w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy oraz co najmniej 1 rok stażu pracy w służbie bhp,

4) starszym specjalistą do spraw bezpieczeństwa i higieny pracy może być osoba posiadająca wyższe wykształcenie o kierunku lub specjalności w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy albo studia podyplomowe w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy oraz co najmniej trzyletni staż pracy w służbie bhp,

5) głównym specjalistą do spraw bezpieczeństwa i higieny pracy może być osoba posiadająca wyższe wykształcenie o kierunku lub specjalności w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy albo studia podyplomowe w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy oraz co najmniej pięcioletni staż pracy w służbie bhp.

Podkreślenia, w kontekście wymienionych wyżej warunków stażu pracy w służbie bhp, wymagają dwie kwestie. Pierwsza to brak określenia wymiaru czasu pracy, co oznacza, że spełnieniem warunków stażowych będzie jedynie czas zatrudnienia bez względu na wymiar czasu pracy (wymiar etatu). Druga to "staż pracy w służbie bhp" oznaczający wyłącznie zatrudnienie na podstawie umowy o pracę w służbie (dziale) bhp.

Co kto może?

Osoba z kwalifikacjami inspektora ds. bhp może być zatrudniona wyłącznie na podstawie umowy o pracę w wieloosobowej komórce (dziale) bhp.

Osoba z kwalifikacjami starszego inspektora ds. bhp, oprócz ww. możliwości przewidzianej dla inspektora ds. bhp, może być zatrudniona na podstawie umowy o pracę w jednoosobowej komórce (dziale) bhp, może być również pracownikiem zatrudnionym przy innej pracy, któremu powierzono wykonywanie zadań służby bhp, o którym mowa w art. 23711 § 1 kodeksu pracy.

Osoba z kwalifikacjami specjalisty ds. bhp, oprócz ww. możliwości przewidzianych dla inspektora oraz starszego inspektora, może kierować wieloosobową komórką (działem) bhp, może również pełnić funkcję specjalisty spoza zakładu, o którym mowa w art. 23711 § 2 k.p.

Możliwości zatrudnienia osób posiadających kwalifikacje starszego czy też głównego specjalisty ds. bhp są takie same, jak w przypadku specjalisty.

Wśród osób pełniących obecnie funkcje specjalistów spoza zakładu, a niespełniających nowych wymagań kwalifikacyjnych dla tej formy działalności, pojawiają się informacje, iż rzekomym wyjściem z sytuacji będzie zakończenie prowadzenia działalności gospodarczej i przejście na zatrudnienie na podstawie umowy-zlecenia. Należy więc wyjaśnić, że wykonywanie zadań służby bhp na podstawie umowy-zlecenia jest pełnieniem funkcji specjalisty spoza zakładu, o którym mowa w art. 23711 § 2 k.p.; bez znaczenia pozostaje w tym kontekście fakt, czy specjalista ten jest przedsiębiorcą czy też nie. Osoba legitymująca się tytułem technika bhp będzie mogła być zatrudniona w służbie bhp lub przy wykonywaniu zadań tej służby wyłącznie na podstawie umowy o pracę.

Nieprzewidziane zakłócenia

Chciałbym odnieść się do podnoszonych w środowisku tzw. nieprzewidzianych zakłóceń przebiegu ośmioletniego okresu przejściowego. Po wejściu w życie ostatniej nowelizacji rozporządzenia część naszych koleżanek i kolegów miała w perspektywie realną możliwość przejścia na emeryturę w niższym wieku niż powszechny wiek emerytalny (tzw. wcześniejszą emeryturę), zanim upłynie okres przejściowy. Dość poważnym zakłóceniem okazała się jednak ustawa o emeryturach pomostowych, która weszła w życie 1 stycznia 2009 r. i w praktyce pozbawiła znaczną część naszego środowiska możliwości skorzystania z przejścia na tzw. wcześniejszą emeryturę. Zdaję sobie sprawę, jakie niezadowolenie wzbudziła wśród zainteresowanych tego rodzaju zmiana prawa, jednak z obiektywnego punktu widzenia nie postawiła ich w stanie niemożliwości dostosowania się do nowych warunków gry, gdyż od dnia wejścia w życie ustawy o emeryturach pomostowych do dnia upływu ośmioletniego okresu przejściowego pozostawało dokładnie 4,5 roku - okres ten pozwalał (ze znacznym marginesem czasowym) na uzupełnienie kwalifikacji.

Drugie z zakłóceń - niedawne podwyższenie powszechnego wieku emerytalnego - nie jest wbrew pozorom zbyt uciążliwe. Problem dotyczy bowiem bardzo wąskiej grupy behapowców urodzonych w końcówce drugiego kwartału 1948 r. (w przypadku mężczyzn) oraz w końcówce drugiego kwartału 1953 r. (w przypadku kobiet), którzy wiek emerytalny (na starych zasadach, przed zmianą) mieli osiągnąć w okresie między 1 maja a 30 czerwca 2013 r. W przypadku tych osób osiągnięcie wieku emerytalnego opóźni się jedynie o 2 miesiące.

Powszechny wiek emerytalny w przypadku kobiet urodzonych pomiędzy 1 kwietnia 1953 r. a 30 czerwca 1953 r. wynosi co najmniej 60 lat i 2 miesiące.

Powszechny wiek emerytalny w przypadku mężczyzn urodzonych pomiędzy 1 kwietnia 1948 r. a 30 czerwca 1948 r. wynosi co najmniej 65 lat i 2 miesiące. Z tego wynika, że problem nie może być rozpatrywany w kategoriach pozbawienia środków do życia - w kontekście możliwości ewentualnego skorzystania ze świadczeń gwarantowanych innymi przepisami, jak np. zasiłek dla bezrobotnych, świadczenie przedemerytalne itd.Koniec

Dodaj swój komentarz


obserwator: Przeciez rozporządzenie nie dało możliwości kontynuowania pracy na stanowisku(2013-05-08)

obserwator: Cynizm wobec ludzi starych oraz nieznajomość aktów prawnych autora(2013-05-08)

Maciej Ś.: Przestań już biadolić, a zacznij się wstydzić.(2013-05-08)

obserwator: Kontynuując wątek przypomnę panu biegłemu,że wszyscy starzy specjaliści d/s.bhp(2013-05-08)

Maciej Ś.: Chłopie, ty nie kontynuujesz nauki, tylko biadolenie. Zacznij się(2013-05-08)

Andrzej Nowak: Szanowny "Obserwatorze" ! Odniesienie się do pańskich komentarzy nie(2013-05-08)

BHP: O formie zatrudnienia specjalisty d/s BHP czy tez inspektora(2013-05-09)

BHP: Z niższym wykształceniem i wymogami umowa o pracę z(2013-05-09)

ktoś: BHP zapomniałeś za na umowy cywilno prawne zatrudnia się(2013-05-10)

BHP: Na umowy cywilno prawne nie zatrudnia się. zatrudnia sie(2013-05-10)

Maciej Ś.: Gwoli ścisłości - jeśli już trzymać się sztyno pojęcia(2013-05-11)

BHP: Z dniem 1.01.2004 r. artykuł 298 KP dotyczący powołania(2013-05-11)

Maciej Ś.: Ale dalej istnieje i obowiązuje art. 68 Kp. i(2013-05-11)

ferdek: ...gwoli ścisłości, obserwator obserwuje bez "oczek" i stąd nie(2013-05-17)

W.Gudalewicz: Proponuję,aby uważnie zapoznali się z wipsem A. Nowaka i(2013-05-20)

Student: Wg mnie ustawa powinna także uwzględnić osoby kończące studia(2013-06-04)

ewa: Ukończyłam technikum o kierunku mechanicznym, na którym miałam obowiązujące(2013-06-05)

obrazowiec: Co to znaczy Tylko ? P.Nowak walcem ich Pan(2013-06-05)

Krzysztof : Do STUDENTA - kwestię służby bhp reguluje rozporządzenie a(2013-06-05)

Profesjonalista: Nareszcie jakieś profesjonalne i konkretne podejście do problemu wymogów(2013-06-11)

Maciej Ś.: Konkretne i profesjonalne podejście do wymogów kwalifikacyjnych służby bhp(2013-06-11)

zrzeszony: Nareszcie będzie porządek w służbie bhp, koniec ery kursowych(2013-06-11)

ibis: A co on tłumaczy ? na to jest przepis(2013-06-12)

BHP: Porządek w służbie BHP nie przekłada się na bezpieczeństwo(2013-06-12)

Maciej Ś.: Widzisz "ibisie", gdyby sam przepis (powszechnie dostępny) wystarczył do(2013-06-12)

ip: Do BHP: To po co ta służba jak nic(2013-06-12)

behapowiec2013: student nie pisz bzdur :) skończyłem podyplomowe z bhp(2013-06-17)

Maciej Ś.: (2013-06-17)

BHP: Ciekawe teorie wygłasza bechapowiec2013 , że zawód "behapowiec" w(2013-06-18)

Ted.: podam przykład swój. Zawód BHP-owca wykonuje od 87 r.(2013-06-25)

Maciej Ś.: .............społeczna pipa?.....................Fajne, cokolwiek to jest, czy cokolwiek(2013-06-25)

Juzio: Społeczny PIP. Absurd biegłego i(2013-06-25)

ferdek: "Ted"-zie.myślę,że wszystko robisz :"........Własnie po to aby mieć większe(2013-06-26)

doryk: Jest dobrze. Skoro środowisko leje na siebie kubły pomyj(2013-07-02)

Maciej Ś.: Niby jasne, acz.........pokrętne. No bo co to znaczy, że(2013-07-02)

bozena: behapowiec po podyplomowych studiach a co on umie skoro(2013-07-19)

technik: Ale jak znam życie, to w 4 lub 5(2013-07-22)

sceptyk: Do technika: Dyzio(2013-07-22)

specu: BHP napisał : Porządek w służbie BHP nie przekłada(2013-07-24)

Zbigniew: "Starzy behapowcy" Moim zdaniem nowe rozporządzenia o służbie bhp(2013-07-25)

praktyk: Zbigniewie, jak wynika z twojego wpisu, że i tylko(2013-07-26)

xxx: Tak dużo mówi się o kwalifikacjach BHP. A chyba(2013-09-01)

Maciej Ś.: Nie ma nic śmiesznego w tym, że behapowiec wypowiada(2013-09-02)

Pytanko?????: Czy staż w trakcie studiów się liczy do zdobycia(2013-09-18)

Profesjonalista: Do pytanko : staż w czasie studniów nie jest(2013-09-18)

Maciej Ś.: Jeśli "Pytanko????" jest studentem, to wskazane są korepetycje z(2013-09-18)

pepe: polecam WSZiA w Opolu, to szkoła dla wybranych..zapłać, koledzy(2013-09-18)

Krzysztof W.: I tu właśnie kłania się wyższy poziom wiedzy Techników(2013-09-19)

Piotr: Nie przesadzajcie, kto od razu po ukończeniu szkoły jest(2013-09-19)

Piotr K.: Do Krzysztofa W.: Zapomniał wół jak cielęciem(2013-09-19)

TomaszK: Popieram wypowiedź kolegi Krzysztofa W. który mówi o wyższości(2013-09-20)

Krzysztof W.: Piotrze K. dla Twojej informacji, ja skończyłem Technikum BHP(2013-09-20)

behapówka: Nie należy licytować się kto jest lepszy bo wiadomo,(2013-10-26)

spec Bhp: Witam. Panowie na nic staże, rozporządzenia itp. dopóki przy kontrolach z ramienia np PIP nie bedzie weryfikacji kompetencji osob, firm wykonujacych zadania sluzby BHP. Sytuacje bywaja kuriozalne i wrecz groteskowe. Przyklad: wchodzi bhp owiec do firmy w celu przeprowadzenia pos powypadkowego, wiek (ok 70 lat-musi byc doswiadczony) , pyta sie kadrowej czy te formularze , ktore ma ze soba sa aktualne :) Przygotowuje, a raczej siedzi obok a kadrowa wypelnia dokumentacje, rozmowa w trakcie: Pan koczyl studia? Nie, ja w 70 latach kurs robilem! Doswiadczenie mam! Napisala juz Pani,bo mi sie spieszy. Wyciaga pieczatke Spe ds Bhp i organizacji. Wchodzi szef i pyta: Ile panie Geniu? 150 ! Protkol pozniej przyniose. Do widzenia! I poszedl :) Kadrowa do dzisiaj jest zdziwiona . I co, i jak ? A no odpiwiedzialnosc ponosi szef firmy. I co z tego, jak nikt tego nie kontroluje. Za literowki i haos przepraszam, tekst wprow telefonem. Pozdrawiam. (2013-11-23)

sceptyk: Przepisy są, a życie dalej toczy się po staremu, liczy się pieniądz. Uczciwy behapowiec nigdzie nie zagrzeje miejsca w firmie. To smutne, ale prawdziwe. (2013-11-24)

sceptyk: Stara gwardia trzyma się dobrze, młodzi i wykształceni grzeją ławy w PUP. (2013-11-24)

spec BHP: Nie, nie. Tu mowa o zupełnie kimś innym. Ale sytuacja akurat miała miejsce nue tak dawno w Poznaniu. Ja skonczylem studia pol roku temu, pracuje w duzej firmie bud i sam sobie swietnie radze, ba przejalem paleczke po glownym specj( i zaplakalem, żenada). W kwestii doswiadczenia tj tak, ze jezeli ktos chce to da rade, zadzwoni tu, zadzwoni tam, pojdzie na umowione spotkanie informacyjne do PIP, jest wiele mozliwosci. Uczciwie Wam powiem, ze z mojej grupy wyzwanie podjalem tylko ja, dwoch kolegow udaje na zalatwionych stazach. Ze statystyk uczelni wynika ze okolo 5% absol pracuje w zawodzie. Ludzie sa przerazeni, nie podejmuja pracy, boja sie, jak mowie ze budowa itd to robia wielkie oczy. Ale zainwestowalem w sprzet, oprogramowanie, opieke prawna..jestem tez rat medycznym, audytorem, mysle tez powaznie o PCA. Niestety wiedza i doswiadczenie kosztuja. Ale jak wyzej wspom licza sie checi a nie tytuly i lata doswiadczenia. Doswiadczenie, a doswiadczenie. Rok na budowie, rotacja prac, oprac instr bhp na kazda budowe, nowe oceny, instrukt dla podwykonawcow, poprostu dynamika i cos sie dzieje itd . Mam tez kolegow ktorzy maja kilkuletnie doswiadczenie ale w siedzeniu za biurkiem. Zapytabi o cos konkretnego, zaczynaja kluczyc i opowiadac pierdoły :D Ale ja sie nie ogladam, robie swoje. Czyli na razie ze mnie tylko malutki st insp ;) Pozdrawiam. (2013-11-24)

Marek: Witam, cały artykuł jest interesujący, ale Państwo zapomnieli jako fachowcy w sprawie ująć i poruszyć temat praw nabytych w/g obowiązującej wcześniejszej ustawy gwarantującej wykonywanie pracy w zakresie bhp jako pracownicy spoza zakładu pracy. O ile pamięć mnie nie myli prawo konstytucyjne mówi iż uprawnienia nabyte nie ma prawa nikt zabrać a więc czy możecie Państwo wyjaśnić ten temat po uzyskaniu odpowiedzivi u źródeł czyli z Ministerstwa. Zostało w ten sposób zdegradowanych wiele tysięcy ludzi uczciwie pracujących, i została zamknięta im dalsza droga pracy. CZY ZAJĄŁ SIĘ TYM RZECZNIK PRAW OBYWATELSKICH. Szkoda , że nie zwróciliście się Państwo do niego o odpowiedź. Pozdrawiam . proszę o odpowiedź na mojego mejla o iule nie sprawi to kłopotu. (2014-02-02)

Maciej Ś.: "...wcześniejsza USTAWA GWARANTUJĄCA (!!!) wykonywanie pracy........spoza zakładu pracy" - a cóż to za twór??? Albo - "o ile pamięć nie myli" - "prawo konstytucyjne o prawach nabytych...........". Pamięć nie myli, tylko jest pusta, bo w jej zasobach nie ma znajomości konstytucji... Szkoda gadać... (2014-02-02)

Libero: Ustawy, rozporządzenia, zarządzenia – jeśli ktoś wierzy, że Państwo (urząd) coś daje „gwarantuje” to powinien pokornie przyjąć do wiadomości, że działa to również i w drugą stronę, czyli mamy gwarancję zabrania tego czegoś. Jak w znanym powiedzeniu: jeśli Państwo coś da, to mówi – jeśli coś weźmie, to nie mówi tylko zabiera. Co do rzecznika obywatelskich prawów, to problem ten ma w głębokim poważaniu – nie obowiązuje kanon prawa rzymskiego: Lex retro non agit. Sam osobiście parę lat temu to sprawdziłem. Inaczej mówiąc, kto wcześniej rano wstanie ten ustala reguły gry. I tak od ściany do ściany. (2014-02-02)

Maciej Ś.: Lex proscipit non rescipit = prawo (np. ustawa) patrzy do przodu, nie ogląda się w tył. (2014-02-02)

EDO: PRAWO DRODZY KOLEDZY NIE DZIAŁA WSTECZ. RZYMSKIE PRAWO. STĄD(2014-02-23)

EDO: ALE TU PISZECIE PANOWIE PIERDOŁY. WIDZE ŻE IM WYŻEJ(2014-02-23)

marko: „WAM TEŻ SEJM MOŻE ZMIENIĆ USTAWĘ”. I zmienia. Takie(2014-02-24)

POŁUDNIE: Ile nienawiści ,a wszystko rozchodzi sie o ta kase(2014-02-25)

stary cynik: Ludzie!!!! Co się naparzacie! Gdzie w kodeksie karnym czy(2014-03-24)

TECHNIK BHP: Panie i Panowie technicy bhp!!! Proszę bez pieniactwa, nie(2014-03-24)

mgr inż......i na dodatek technik bhp: ..............no własnie teraz się neguje wiedzę tych fachowców, z(2014-05-20)

Arkadiusz: Do stary cynik. Prawda, że w KPK nie ma(2014-06-04)

technik: Widzialy gały kogo(2014-06-04)

elanak5: Ustawa deregulacyjna dotyczy uprawnień a nie zawodów, behapowiec jest(2014-07-12)

Maciej Ś.: NIE MA MOŻLIWOŚCI PRAWNEJ „ubezpieczenia się OD odpowiedzialności cywilnej”.(2014-07-12)

retyret: Jakie to środowisko jest wściekłe. Ile tu zawiści i(2014-07-17)

kamila: Czuję, że zaraz będzie na mnie nagonnka, ale moja(2014-10-03)

John: Siedz cicho i dalej pracuj jako specjalista. Koleżeńska(2014-10-03)

Starzyk: Ile mądrości w tych wypowiedziach, tylko jakoś wypadków nie(2015-01-20)

zdzisław: jestem pracownikiem służby bhp od dnia 01 lipca 1974(2015-02-08)

Łeszek: Panowie BHP-owcy jeszcze chwilkę i się pozjadacie. Jak czytam(2015-04-28)

Eryk: 1. Choć wątek już stary, ale wciąż aktualny, jak(2015-07-06)

pedant: Uważasz się za pedanta, a wręcz purystę. Otóż nigdy(2015-07-06)

Jan: Eryku w tym roku mija mi 30 lat pracy(2015-07-07)

Eryk: Drogi Janie. Miło mi, że podzielasz moje poglądy. Gratuluję(2015-07-07)

Pier-du: Pitolicie Hipolicie, a "zresztą" pisze się(2015-07-07)

Eryk: Jednak ktoś czyta. Dziękuję Panie Pier-du. Ciekawe jak zabrzmi(2015-07-07)

Jan: Eryku nawet podobają mi się Twoje pomysły szczególnie ten(2015-07-07)

Jan: Nie wiem czy nie należałoby się zastanowić nad związkiem(2015-07-07)

Pier-du: Pier-du w dopełniaczu (kogo? czego?) = (tego)(2015-07-07)

Eryk: Szanowny (na) Pier-du. Fajnie, że masz poczucie humoru. Pisząc(2015-07-09)

Karolina: Witam bardzo proszę o odpowiedź Jestem osobą z wykształceniem(2015-07-24)

kich: ...... Czy mogę być zatrudniona jako st. inspektor ds(2015-07-24)

Pracownik: Czygi wice wójt może być bhpowcem? I służyć swoje(2016-10-05)

kamil: nieaktualne- należałoby oznakować(2018-03-20)

Wiktor: A co konkretnie jest w tym artykule(2018-03-20)

WacłaW Gudalewicz: W pełni popieram wywody i przypomnienie wszystkim osobom pełniącym(2023-10-27)


Dodaj swój komentarz  
 

©ATEST-Ochrona Pracy 2013

Liczba odwiedzin od 2000 r.: 58067355