[Najnowszy numer] [Prenumerata] [Spis treści]     

Rola służby bhp w ocenie ryzyka zawodowego

W drugiej części zadania czternastego autor skupia się na celu oceny ryzyka, pytaniach, na które przeprowadzona ocena ryzyka powinna dać odpowiedź i informacjach niezbędnych do przeprowadzenia wstępnej fazy oceny ryzyka.

Cel oceny ryzyka zawodowego

Podstawowym celem oceny ryzyka zawodowego jest zapewnienie pracownikom bezpieczeństwa i higieny pracy oraz poprawa warunków pracy.

Przeprowadzenie oceny ryzyka zawodowego powinno dać odpowiedź na następujące pytania:

czy występujące na stanowiskach pracy i w miejscach wykonywania prac zagrożenia zostały zidentyfikowane i czy są znane związane z nimi możliwe szkody zdrowotne dla pracowników oraz prawdopodobieństwo ich wystąpienia?

czy dokonano odpowiedniego wyboru materiałów, wyposażenia technicznego stanowisk oraz organizacji pracy?

czy zastosowane środki ochronne są odpowiednie do zidentyfikowanych zagrożeń?

czy ryzyko zawodowe związane z poszczególnymi zagrożeniami jest na poziomie akceptowalnym i czy zastosowano odpowiednie środki ochronne?

czy zlikwidowano źródła zagrożeń?

czy dostosowano warunki i procesy pracy do możliwości pracowników, przez:

- odpowiednie zaprojektowanie i zorganizowanie stanowisk pracy,

- odpowiedni dobór maszyn i innych urządzeń technicznych oraz narzędzi pracy,

- odpowiedni dobór metod produkcji i pracy (z uwzględnieniem zmniejszenia uciążliwości pracy, zwłaszcza pracy monotonnej i pracy w ustalonym z góry tempie, oraz ograniczenia negatywnego wpływu takiej pracy na zdrowie pracowników)?

czy stosowane są nowe rozwiązania techniczne?

czy zastępowane są niebezpieczne procesy technologiczne, urządzenia, maszyny, narzędzia, substancje i inne materiały - bezpiecznymi lub mniej niebezpiecznymi?

czy nadano priorytet środkom ochrony zbiorowej przed środkami ochrony indywidualnej?

czy prowadzi się instruowanie pracowników w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy?

czy stosowane, w następstwie oceny ryzyka zawodowego, środki ochrony, metody oraz organizacja prac:

- zapewniają zwiększenie poziomu bezpieczeństwa i ochrony zdrowia pracowników?

- są zintegrowane z działalnością prowadzoną przez pracodawcę na wszystkich poziomach struktury organizacyjnej zakładu pracy?

Ocena ryzyka zawodowego ma, oprócz celu podstawowego, cele pośrednie:

- spełnienie wymagań prawnych,

- ustalenie priorytetów w działaniach zmierzających do eliminowania lub ograniczania zagrożeń,

- sprawdzenie, czy zmiany w procesie technologicznym, zmiany konstrukcyjne urządzeń technicznych oraz zmiany w sposobie użytkowania pomieszczeń nie spowodują pogorszenia bezpieczeństwa i higieny pracy, nie przyczynią się do powstania nowych zagrożeń, a wręcz przeciwnie - czy zapewnią poprawę warunków bhp,

- zaznajomienie pracowników z zagrożeniami, ich skutkami, sposobami ochrony przed nimi i wielkością ryzyka spowodowanego wykonywaną pracą,

- wykazanie organom nadzoru i kontroli, że ryzyko oszacowano, wprowadzono odpowiednie środki zabezpieczające i zapoznano z nim pracowników.

Bez świadomości wśród pracowników służby bhp, pracodawców, osób nadzoru i pozostałych pracowników zakładu celów i słuszności prowadzenia oceny ryzyka zawodowego staje się ona jedynie jeszcze jednym prawnym obowiązkiem, którego spełnienie wiąże się z dodatkowym, dość znacznym obciążeniem.

Wstępna faza oceny ryzyka zawodowego

Do zrealizowania wstępnej fazy oceny ryzyka zawodowego niezbędne są informacje dotyczące m.in.:

występujących zagrożeń,

warunków środowiska pracy,

stosowanych technologii i materiałów,

używanych maszyn, urządzeń, narzędzi,

sposobu organizacji prac,

wymagań kwalifikacyjnych i zdrowotnych pracowników,

osób zatrudnionych: kobiet, mężczyzn, młodocianych, niepełnosprawnych,

stosowanych zabezpieczeń: technicznych, organizacyjnych, ochron zbiorowych i indywidualnych,

zaistniałych w przeszłości wypadków przy pracy i chorób, a także zdarzeń potencjalnie wypadkowych.

Prawie wszystkie ww. informacje znajdują się w dokumentacji prowadzonej przez służbę bhp, takiej jak: rejestr wypadków przy pracy, rejestr chorób zawodowych, protokoły powypadkowe, wyniki badań środowiska pracy, zagrożenia opisane w instrukcjach obsługi i bezpiecznego wykonywania prac, protokoły wewnętrznej kontroli stanowisk pracy, protokoły kontroli PIP, PIS itd.

Pracownik służby bhp jest więc osobą o najwyższych kompetencjach w zakładzie do zorganizowania i nadzorowania procesu oceny ryzyka zawodowego. W małym zakładzie będzie on osobą, która samodzielnie, ale z udziałem przedstawiciela załogi, dokona oceny ryzyka. W dużym zakładzie powinien być on przewodniczącym zespołu oceniającego ryzyko. W bardzo małej firmie, w której pracodawca sam pełni obowiązki służby bhp, może on samodzielnie dokonać oceny ryzyka zawodowego, oczywiście z zachowaniem wszystkich prawnych wymogów tej oceny, w tym udziału przedstawiciela załogi w procesie oceny ryzyka.

Przeprowadzanie oceny ryzyka zawodowego przez podmiot zewnętrzny

Niektórzy pracodawcy zlecają, z rożnych względów, opracowanie oceny ryzyka zawodowego osobom czy firmom specjalizującym się w tym temacie, co i tak nie zwolni pracowników służby bhp z przygotowania i przedstawienia zleceniobiorcy dokumentacji niezbędnej do przeprowadzenia oceny ryzyka. Trzeba zdawać sobie sprawę, że bez względu na to, kto dokonał oceny ryzyka - czy zespół z zakładu (sam pracownik służby bhp), czy osoba (firma) z zewnątrz - i tak za prawidłowość oceny, dobór odpowiednich zabezpieczeń, odpowiadać będzie pracodawca. Na pracodawcy ciąży jeszcze obowiązek dokonywania okresowej weryfikacji oceny ryzyka i decydowania kto to ma zrobić. Weryfikację można zlecić firmie, która dokonała wcześniej oceny, lub przeprowadzić ją we własnym zakresie.

Jeżeli oceny dokona podmiot zewnętrzny, to i tak nie obejdzie się bez udziału służby bhp zakładu w zakresie udzielania informacji dotyczących charakterystyki stanowisk pracy, identyfikacji zagrożeń, statystycznych danych wypadkowych i chorobowych, wyników pomiarów środowiska pracy, instrukcji, stosowanych środków profilaktycznych itd. Także ktoś z zakładu powinien zaznajomić dokonującego oceny ryzyka z poszczególnymi stanowiskami pracy, stosowanymi technologiami, materiałami, organizacją prac itp. Również w tym wypadku udział służby bhp w ocenie ryzyka zawodowego będzie nieodzowny i spełniony zostanie wymóg jej udziału w ocenie ryzyka.

Dodaj swój komentarz

tak jest: W firmie, zatrudniony behapowiec sam dokonuje oceny ryzyka zawodowego, na pomoc innych nie ma co liczyc. Wykona to lepiej (stonę tytułową) lub gorzej z jej treścią. (2017-11-01)

obserwator: Obserwując od lat tworzenie dokumentacji ryzyka zawodowego w większości jest ona tworzona na zasadzie , że musi być bo tak wynika z art.226 KP oraz rozporządzenia w sprawie ogólnych przepisów bhp. Dokumentacja we wszystkich przypadkach jest nieczytelna i nierzetelna dla pracowników na stanowiskach robotniczych z wykształceniem podstawowym. Dokumentowanie ryzyka nie powinno stanowić prozy do czytania na kilkunastu stronach często dla pracowników z problemami w zakresie czytania czy nie znających dobrze języka polskiego. Nie mówiąc już o rachunku prawdopodobieństwa. Ale jak nie wiadomo o co chodzi to chodzi o kasę. Czy nie warto zastanowić się nad dokumentowaniem ryzyka w postaci np. zdjęć, rysunków, piktogramów obrazujących niewłaściwe metody pracy. (2017-11-01)

Dodaj swój komentarz