[Najnowszy numer] [Prenumerata] [Spis treści]

ATEST 11/2024

Pół wieku działalności ZIAD Bielsko-Biała SA w sferze bezpieczeństwa pracy w energetyce

Lata 60-te i 70-te ubiegłego wieku były okresem znaczących inwestycji w polskiej energetyce, budowy pierwszych elektrowni blokowych na węgiel brunatny (Turów, Adamów Pątnów I) i na węgiel kamienny (Kozienice, Połaniec, Dolna Odra, Jaworzno III, Rybnik) oraz poważnej rozbudowy sieci 110 i 220 kV a następnie 400 kV. Spowodowało to znaczący wzrost zatrudnienia w energetyce, a z tym wiązała się zarówno potrzeba przygotowania personelu do pracy w specyficznych warunkach, jak i konieczność doskonalenia zawodowego dotychczasowych pracowników.

tekst:
mgr inż. Bogumił Dudek
mgr inż. Ryszard Migdalski

Pomysł budowy w Bielsku-Białej nowoczesnego ośrodka szkoleniowego pojawił się w kręgach kierowniczych polskiej energetyki w drugiej połowie lat sześćdziesiątych XX wieku. Wzorcem dla budowy ośrodka w Bielsku miały być ośrodki energetyki francuskiej (EdF), która miała duże doświadczenia i osiągnięcia w tej dziedzinie, szczególnie jeśli chodzi o przygotowanie i doskonalenia kadr dla elektrowni atomowych oraz zakładów sieciowych.

il. 1. Okładka drugiego wydania "Instrukcji organizacji bezpiecznej pracy w energetyce" z 1976 r.

W tym trudnym okresie, wymagającym realizacji zadań eksploatacyjnych w zderzeniu z licznymi zadaniami inwestycyjnymi dochodziło do zatrważającej wypadkowości. Przeciwdziałaniem było tworzenie szerokiego ruchu aktywistów bhp i jednoczesne próby opanowania produkcji sprzętu i narzędzi do bezpiecznej obsługi urządzeń elektroenergetycznych. Kolegium ówczesnego Ministerstwa Górnictwa i Energetyki powołało 1 stycznia 1969 roku w Instytucie Energetyki Zakład Bezpieczeństwa Pracy, który miał m.in. pracować nad nowoczesnym sprzętem ochronnym i objąć stałym monitorowaniem zagrożenia pracowników porażeniami prądem elektrycznym. Nadto w latach 1973-76 opracowano tam główne kierunki działań w energetyce polegające na przygotowaniu kadr do wprowadzenia techniki prac pod napięciem i rozwoju szkolenia praktycznego w warunkach poligonowych. W tym zakresie zawiązała się ścisła współpraca Instytutu Energetyki z Ośrodkiem Wdrażania Postępu Technicznego w Energetyce (OWPTwE) w Bielsku-Białej. Liczne prace podjęte na rzecz bezpiecznej pracy w energetyce znalazły odzwierciedlenie w publikacjach Biuletynu postępu technicznego w dziedzinie bhp wydawanego przez Zjednoczenie Energetyki od lat 60-tych do początku lat 90-tych.

Po ukończeniu tzw. pierwszego zadania inwestycyjnego dyrektor ZEOPd przekształcił 1 kwietnia 1974 r. OWPTwE "w budowie" w "czynny zakład szkolenia" - jako zakład w wielozakładowym przedsiębiorstwie Zakłady Energetyczne Okręgu Południowego w Katowicach. W zarządzeniu określił, iż "przedmiotem działania zakładu jest doskonalenie kadr energetycznych oraz kontynuowanie rozbudowy ośrodka w ramach kolejnych zadań inwestycyjnych". W pierwszych latach działalności szkoleniowej ośrodka przeważały szkolenia kadr kierowniczych dotyczące nowo wprowadzanych przepisów prawa, w tym Kodeksu pracy, czy organizacji bezpiecznej pracy w energetyce, a także kursy przygotowujące do egzaminu na tytuł mistrza dyplomowanego. A trzeba przypomnieć, że pierwsze wydanie "Instrukcji organizacji bezpiecznej pracy w energetyce" zostało zatwierdzone do użytkowania przez dyrektora Technicznego Zjednoczenia Energetyki 14 kwietnia 1972 roku, natomiast jej drugie wydanie - istotnie uzupełnione i poprawione - 1 sierpnia 1976 roku, przez dyrektora Departamentu Ochrony Środowiska, BHP i Ochrony Przeciwpożarowej Ministerstwa Energetyki i Energii Atomowej. Szczegółowych wyjaśnień wymagały wtedy zapisy dotyczące prac wymagających "polecenia wykonania pracy", wymagań kwalifikacyjnych osób sprawujących kierownictwo i dozór nad eksploatacją urządzeń energetycznych, jak też osób zatrudnionych przy eksploatacji tych urządzeń, zasady łączenia funkcji przy pracy na polecenie i wiele innych.

il. 2. Wykład na kursie PPN prowadzony przez Bogumiła Dudka i Witolda Wiśniewskego w 1975 r.

W kolejnych latach w OWPTwE były stopniowo uruchamiane laboratoria, których wyposażenie w aparaturę pomiarową oraz urządzenia techniczne umożliwiało organizowanie kursów zawierających w programie praktyczne ćwiczenia laboratoryjne. W ramach technicznego wyposażenia ośrodka na szczególną uwagę w zakresie organizacji bezpiecznej pracy w energetyce zasługuje wybudowanie w 1976 roku specjalnego poligonu do prac pod napięciem (PPN). Zgodnie z projektem Energoprojektu Poznań, wykorzystującym doświadczenia uzyskane na eksperymentalnym poligonie PPN w Dzierżnie (Zakładu Energetycznego Gliwice), do użytkowania podczas szkoleń w OWPTwE zostały przekazane istotne elementy składowe poligonu, obejmujące:

- część niską do tzw. prac elementarnych - ćwiczeń na niskich konstrukcjach (z poziomu terenu),

- część wysoką (12 stanowisk z zasilaniem 24/380 V oraz zabezpieczeniem i sygnalizacją błędów),

- poligonową dyspozytornię wyposażoną w układy sterowania oraz zabezpieczenia ograniczające prąd rażenia.

il. 3. Okładka materiałów przygotowanych na konferencję z okazji 50-lecia służby bhp w energetyce.

Prace naukowo-wdrożeniowe w dziedzinie prac pod napięciem były prowadzone, jak wspomniano, przez Instytut Energetyki - Zakład Bezpieczeństwa Pracy w Gliwicach (w skrócie IEn-ZBP), kierowany przez mgr. inż. Mariana Wójcika. Technologie prac były opracowywane na podstawie technologii stosowanych w energetyce francuskiej. Także narzędzia i osprzęt do tych prac zaimportowano jednorazowo (20 kompletów) z Francji. Z czasem zaczęły pojawiać się narzędzia i osprzęt polskiej produkcji. W latach siedemdziesiątych wykłady oraz zajęcia praktyczne na kursach PPN organizowanych w OWPTwE były prowadzone na podstawie programów zatwierdzonych przez MEiEA przez pracowników IEn-ZBP: Witolda Wiśniewskiego, Bogumiła Dudka, Jerzego Knopfa, Jerzego Łacnego i Andrzeja Sielskiego i służyły stopniowemu wdrażaniu tej nowatorskiej technologii do eksploatacji. Bardzo istotne było pokonywanie w trakcie szkolenia oczywistych obaw elektromonterów przed pracą bez wyłączenia napięcia a przede wszystkim "wytrenowanie" u nich nowych nawyków i zachowań - innych od występujących przy dotychczasowych zasadach organizacji pracy przy wyłączonym napięciu. Z tego też powodu szkolenia te trwały cztery tygodnie i kończyły się egzaminem obejmującym zarówno część teoretyczną, jak i sprawdzian nabytej biegłości praktycznej przeprowadzany na poligonie. Może warto dodać, że w tym czasie został w OWPTwE zatrudniony specjalista psycholog (mgr Ireneusz Buzalski), który prowadził badania szkolonych osób pod kątem cech charakterologicznych i ewentualnych przeciwwskazań do przydatności na planowanym stanowisku pracy. Kolejnym etapem po kursach dla elektromonterów było uruchomienie szkoleń instruktorów oraz pracowników dozoru eksploatacyjnego w zakresie PPN. Stopniowo też poszerzał się krąg szkolących instruktorów - w tym także o pracowników OWPTwE (mgr inż. Edward Weksej, mgr inż. Andrzej Pieńkowski, inż. Stanisław Cader), którzy z czasem aktywnie uczestniczyli w modyfikacji i opracowywaniu nowych programów szkoleniowych, w projektowaniu i testowaniu nowych technologii i kreowaniu dalszego rozwoju poligonu do PPN. Po dużym zainteresowaniu pracami pod napięciem w latach 1976- 78, kiedy to przeszkolono na poligonie w Bielsku 212 monterów, osób dozoru i instruktorów (na 301 przeszkolonych łącznie w Polsce), zainteresowanie stosowaniem tej technologii w kraju mocno osłabło. I właściwie dopiero po zapaści gospodarczej i przemianach ustrojowych rozpoczętych w 1989 roku w Polsce, gdy czas niedostarczenia energii w wyniku prowadzonych prac eksploatacyjnych czy awarii stał się jednym z istotnych parametrów konkurujących między sobą dostawców energii elektrycznej, prace pod napięciem stały się bardzo ważnym i stale rozwijającym się elementem praktyki eksploatacyjnej w energetyce.

il. 4. Okładka czasopisma Energosecura nr 1/1998.

Wraz z rozwojem techniki prac pod napięciem nastąpił rozwój nowych systemów linii izolowanych w sieciach nN i SN, znacznie poprawiających bezpieczeństwo prac i eksploatacji. W odpowiedzi na tę nowość utworzono w ZIAD w 1994 r. poligon wewnętrzny w hali, odwzorowujący typowe linie izolowane. Obecnie poligon ten umożliwia (niezależnie od warunków pogodowych) szkolenie nie tylko w zakresie linii izolowanych, ale także niektórych technologii PPN.

Szczególne zasługi w dbaniu o wysoką jakość szkoleń organizowanych w latach 80-tych ubiegłego wieku miał dr inż. Jan Zgaiński (1927-2018). Był on "rasowym" elektrykiem; już w czasie wojny pracował przymusowo jako elektryk w firmie niemieckiej. Po wojnie ukończył studia inżynierskie i magisterskie na wydziale elektrycznym Politechniki Poznańskiej. Pracował w poznańskim Energoprojekcie, gdzie zorganizował i prowadził dział realizujący filmy instruktażowe z zakresu budowy i eksploatacji obiektów energetycznych ze szczególnym uwzględnieniem problematyki bhp oraz kwartalne wydania Filmowej Kroniki Energetycznej. Filmy te uzyskały wiele wyróżnień i nagród na krajowych i zagranicznych festiwalach filmów naukowych. W latach 1976-78 stworzył cztery polskie filmy o technologiach PPN (Bielsko - Wadowice). W 1980 roku obronił pracę doktorską w Instytucie Nowych Technik Kształcenia UAM w Poznaniu. Od 1981 roku pracował w Branżowym Ośrodku Dokształcania i Doskonalenia Kadr Energetyki (BODDKE), utworzonym przez ZEOPd w OWPTwE w celu samodzielnego i profesjonalnego organizowania specjalistycznych szkoleń energetyków. Jan Zgaiński prowadził analizy rynkowe potrzeb szkoleniowych, a przejmując w styczniu 1984 roku kierowanie BODDKE, położył duży nacisk na wdrażanie nowoczesnych metod audiowizualnych do prowadzonych szkoleń oraz opracowywanie materiałów pomocniczych do szkoleń, w tym drukowanych we własnej poligrafii skryptów. I tak na przykład podczas kursów o tematyce bhp były prowadzone projekcje wspomnianych wcześniej filmów instruktażowych. W 1990 roku w jednej z sal wykładowych ośrodka został utworzony gabinet bhp wyposażony w przemysłowe apteczki pierwszej pomocy, przykładowe rodzaje odzieży ochronnej i sprzętu ochrony indywidualnej, szelki bezpieczeństwa, manekin do nauki pierwszej pomocy (fantom) itp. Kolejnym przejawem osobistych zainteresowań dr. inż. Jana Zgaińskiego zagadnieniami bezpiecznej organizacji pracy w energetyce była inicjatywa wydawania (w latach 1998-1999) oraz pełnienie funkcji redaktora naczelnego czasopisma "Energosecura" z ciekawymi artykułami i bogato ilustrowanego (na wzór francuskich Vigilance i La vie electrique).

il. 5. Aktorzy Teatru Polskiego w Bielsku-Białej i Jan Zgaiński - autor sztuki "Electroenergeticon

Doskonalenie zawodowe pracowników odbywało się nie tylko kursach szkoleniowych, ale także na seminariach czy konferencjach, których bardzo wiele odbyło się w okresie 50 lat działalności OWPTwE, od 1986 roku zwanego Zakładem Informatyki, Automatyki i Doskonalenia Zawodowego a w 1997 roku skrótowo nazwanego: ZIAD Bielsko-Biała. Pierwsze dwa seminaria na tematy bhp zostały zorganizowane już w 1985 roku dla dyrektorów i głównych inżynierów PdOEn. Natomiast znaczące konferencje o tematyce bhp zostały w Bielsku-Białej zorganizowane w latach: 1994, 1996, 1998, 2000, 2002, 2003, 2004, 2008 i później, mniej regularnie, na okazjonalne tematy. Podczas tych konferencji, wysoko cenionych przez społeczność energetyków, poruszano szeroką gamę zagadnień obejmujących całą energetykę. Aktywna postawa organizatorów została doceniona przez powierzenie im organizacji 40-, 45-, 50- i 55-lecia służby bhp w energetyce, połączonej z uhonorowaniem wielu działaczy bhp odznaczeniami resortowymi i państwowymi. Szczególną oprawę miała jubileuszowa konferencja "Pół wieku służby bhp w energetyce", która odbyła się w dniach 22-24 października 2003 roku w Bielsku- Białej i zgromadziła prawie 170 osób, zaangażowanych w problematykę bhp. Konferencja została objęta honorowymi patronatami Ministerstwa Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej, Rady Ochrony Pracy przy Sejmie RP, Głównego Inspektoratu Pracy, Centralnego Instytutu Ochrony Pracy. Natomiast współorganizatorami byli: ZIAD Bielsko-Biała SA, PSE S.A., PTPiREE, Polski Komitet Bezpieczeństwa w Elektryce SEP (PKBwE), Towarzystwo Gospodarcze Polskie Elektrownie, Polskie Towarzystwo Elektrociepłowni Zawodowych, Towarzystwo Elektrowni Wodnych, Izba Gospodarcza Ciepłownictwo Polskie itd. Pierwszego dnia konferencji odbyła się uroczysta sesja, natomiast drugiego dnia - warsztaty z ożywioną dyskusją na aktualne tematy gospodarcze i ochrony pracy. Uroczysta sesja konferencji odbyła się w Teatrze Polskim, gdzie referat inaugurujący obrady pt. "Przyszłość energetyki i bezpieczeństwa pracy w energetyce w XXI wieku" przedstawił mgr inż. Bogumił Dudek - przewodniczący PKBwE i jednocześnie przewodniczący komitetu organizacyjnego konferencji. W obszernym referacie zwrócił uwagę, iż coraz większego znaczenia będą nabierać ekonomiczne aspekty ochrony pracy i regulacje związane z przystosowaniem prawa pracy do regulacji prawnych Unii Europejskiej, do której wstąpienie Polski stało się faktem pół roku później.

Po tej części merytorycznej odbyły się dekoracje zasłużonych pracowników służby bhp odznaczeniami państwowymi i resortowymi oraz dyplomami Głównego Inspektora Pracy.

il. 6. Wręczenie dyplomów St. Caderowi, B. Dudkowi i W. Wiśniewskiemu przez W. Dworzańskiego - prezesa ZIAD, 2004 rok.

Niezwykłym uwieńczeniem tej uroczystej sesji konferencji była prapremiera sztuki teatralnej, specjalnie napisanej na okoliczność jubileuszu służby bhp, zatytułowanej "Electroenergeticon". Autorem sztuki był wspomniany już wcześniej dr inż. Jan Zgaiński, zaś odtwórcami wielu postaci - w tym odkrywców praw elektrotechniki, byli aktorzy Teatru Polskiego, między innymi Anna Guzik-Tylka. Autor w żartobliwy sposób przypomniał okoliczności niektórych odkryć dokonanych przez Luigi Galvaniego, Alessandro Voltę, André Ampéra, Georga Ohma, Thomasa Edisona a nawet Jamesa Maxwella, zarówno w zabawnych scenkach, jak i przyśpiewkach, dochodząc do czasów współczesnych i dowcipnie poruszając sprawy bhp (scena z egzaminu na uprawnienia kwalifikacyjne). Po występie zgromadzeni na widowni teatru gromkimi brawami nagrodzili aktorów i autora oraz reżysera - Janusza Legonia. Ta zabawna sztuka była później prezentowana jeszcze na kilku innych konferencjach organizowanych w ZIAD oraz na spektaklach dla młodzieży szkolnej, organizowanych przez Teatr Polski. Pełny tekst sztuki został wydrukowany na łamach miesięcznika SEP "Energetyka", który coraz częściej zamieszczał relacje z wydarzeń w ZIAD. Dzięki nowatorskiemu podejściu dr Zgaiński organizował jakże potrzebne kadrze instruktorskiej kursy pedagogiczne z egzaminem państwowym oraz kursy realizacji nagrań video dla potrzeb technicznych. Był też organizatorem cyklicznych konferencji "Edukacja zawodowa elektryków" (w latach 1991-2003) i autorem kilku referatów konferencyjnych poświęconych zagadnieniom rozwoju metodyki szkoleń, zwłaszcza osób dorosłych.

Po przemianach polityczno-gospodarczych w Polsce nastąpiły duże zmiany w postrzeganiu zadań służby bhp, w energetyce kształtowała się nowa struktura organizacyjna i właścicielska, powołano nowe przedsiębiorstwa, np. PSE SA w 1990 roku, wzmocnieniu uległa rola Centralnego Instytutu Ochrony Pracy, wystąpiła konieczność dostosowywania się do norm międzynarodowych. Przystąpienie Polski do Unii Europejskiej przyniosło szersze otwarcie granic dla wymiany gospodarczej i naukowej oraz liczniejszy udział polskich kadr energetyków w konferencjach i instytucjach energetycznych. Odważniej sięgnięto po wzorce amerykańskie (USA, Kanada) i nieco później po południowoamerykańskie (Argentyna, Brazylia). Doskonalenie zawodowe w zakresie PPN przybrało nowe formy wynikające z aktywności grup inżynierskich działających przy nowo powstałym Polskim Towarzystwie Przesyłu i Rozdziału Energii Elektrycznej (PTPiREE).

il. 7. Statystyka szkoleń w dziedzinie bhp w ZIAD w latach 1994-2023.

ZIAD pozostawał jednym z istotnych centrów rozwoju prac pod napięciem w Polsce oraz organizatorem nie tylko szkoleń, ale także wielu konferencji (w latach: 1988, 1993, 1995, 1997, 2001, 2005) dotyczących prac pod napięciem czy nawet szerzej - bezpieczeństwa pracy w energetyce. W 1993 roku był organizatorem (wraz z IEn-ZBP) posiedzenia prestiżowej grupy roboczej DIS.LIVE międzynarodowego Zrzeszenia Producentów i Dystrybutorów Energii UNIPEDE, obejmującego swym działaniem kraje europejskie i niektóre afrykańskie, analizującej podstawy i kierunki rozwoju techniki PPN. Wraz z rozwojem techniki prac pod napięciem nastąpił rozwój nowych systemów linii izolowanych w sieciach nN i SN, znacznie poprawiających bezpieczeństwo prac i eksploatacji. W odpowiedzi na tę nowość utworzono w ZIAD w 1994 r. poligon wewnętrzny w hali, odwzorowujący typowe linie izolowane. Obecnie poligon ten umożliwia (niezależnie od warunków pogodowych) szkolenie nie tylko w zakresie linii izolowanych, ale także niektórych technologii PPN, jak na przykład przy urządzeniach rozdzielczych do 1 kV. Ponadto w 1994 roku na poligonie zewnętrznym został wybudowany odcinek linii 20 kV w systemie PAS, zasilającej słupową stację transformatorową. Prace pod napięciem przy liniach napowietrznych izolowanych zostały wdrożone w roku 1997. W 1998 roku zorganizowana została w ZIAD osobna konferencja zatytułowana "Elektroenergetyczne linie napowietrzne z przewodami izolowanymi".

Od 1995 roku obserwujemy bardzo duży wzrost zapotrzebowania na szkolenia w tej dziedzinie, który utrzymuje się także obecnie, chociaż na nieco niższym poziomie. Jest to spowodowane m.in. pojawieniem się kilku nowych ośrodków szkoleniowych w zakresie PPN, co doprowadziło do nasycenia się rynku. Nie sposób pominąć zasług Stanisława Cadera w rozwoju szkoleń PPN, w tym w zakresie pozyskania funduszy europejskich wspierających te szkolenia. Ten świetny inżynier praktyk, kierując BODKKE w latach 1999-2015, objawił wiele swoich talentów w organizacji szkoleń, rozbudowy poligonu szkoleniowego i organizacji konferencji. Był inicjatorem pierwszego podręcznika do prac pod napięciem; dzięki umiejętnemu doborowi współautorów pojawiło się kilka nowych edycji, aczkolwiek ostatnia szósta - rozszerzona i uzupełniona - już 10 lat temu.

il. 8. Uczestnicy kursu EAZ, wśród których był 100-tysięczny kursant w ZIAD.

Kolejnym etapem rozwoju technologii PPN było wdrożenie prac pod napięciem w sieciach napowietrznych 15 i 20 kV metodą "rękawic elektroizolacyjnych". Po rozbudowie i modernizacji poligonu w 2015 roku uruchomiono w ZIAD szkolenie w tej technologii elektromonterów, instruktorów i pracowników dozoru. Tylko w latach 2015-2018 przeszkolono w tej technologii w ZIAD 201 pracowników energetyki, w tym 164 z TAURON Dystrybucji S.A. Technologia PPN jest nadal rozwijana a powstawanie nowych rozwiązań zazwyczaj wiąże się z kolejną modernizacją lub rozbudową poligonu.

Organizacja szkoleń dotyczących zagadnień bhp w energetyce obejmuje w bielskim ośrodku kilkanaście tematów kursów. Z podziałem na rodzaj kursu oraz na grupy zawodowe, dla których dane szkolenie jest przeznaczone: pracodawcy, osoby kierujące pracownikami, pracownicy inżynieryjno-techniczni, pracownicy służby bhp, społeczni inspektorzy pracy, członkowie zespołów powypadkowych. Programy powyższych kursów odpowiadają regulacjom Kodeksu pracy i przepisów wykonawczych. Jednak zagadnienia bezpiecznej organizacji pracy występują prawie w każdym organizowanym szkoleniu, na przykład na kursach przygotowawczych do egzaminów na grupy "E" i "D", do egzaminów na uprawnienia do obsługi urządzeń dozorowych (UDT), obsługi urządzeń cieplno-energetycznych, dla elektromonterów pogotowia energetycznego w zakresie utrzymania sieci, a nawet dla instalatorów fotowoltaiki czy obsługi stacji ładowania pojazdów elektrycznych.

Umożliwienie konfrontacji z doświadczeniami zagranicznymi, swego rodzaju podpatrywanie dobrych rozwiązań zrodziło koncepcję polskiego (na bazie amerykańskiego) wydarzenia typu Energo Rodeo (pomysłodawcy: Andrzej Kubowicz, Paweł Kubica). To promocja bezpiecznych zachowań w czasie prac na urządzeniach elektroenergetycznych z dużą dozą fizycznej pracy oraz konkurencji sprawdzających wiedzę (testy, konkursy). Pierwsza edycja odbyła się w 2018 roku, ale pandemia koronawirusa w 2020 roku spowodowała pewne zmiany w kolejnych edycjach (ostatnia odbyła się w czerwcu 2024 roku). Prace nad dostosowaniem tej nowej formuły doskonalenia zawodowego połączonego z konkursowym współzawodnictwem są nadal prowadzone w ZIAD wspólnie z przedsiębiorstwem PLP BELOS - znanym i cenionym producentem i dostawcą osprzętu dla linii WN.

Tegoroczna konferencja ATESTU odbyła się w Hotelu Szyndzielnia w Bielsku-Białej, a część zajęć warsztatowych została przeprowadzona w salach warsztatowych i na poligonie wewnętrznym ośrodka ZIAD. Podczas wycieczki technicznej zapoznaliśmy się z funkcjonowaniem kolei gondolowej na Szyndzielnię, również prowadzonej przez ZIAD.

Dla firmy kierującej pracownika na szkolenie najważniejsza jest efektywność danego szkolenia i minimalizowanie czasu oderwania pracownika od miejsca pracy. W rezultacie obecnie kursy są z reguły krótsze i mniej liczne niż dawniej. Stąd też wynika konieczność bardzo dobrego przygotowania materiałów dydaktycznych i stosowania najnowszych osiągnięć technik audiowizualnych, nie wyłączając wykładów prowadzonych on-line. Regułą jest dostosowywanie programu praktycznie każdego szkolenia do wymagań zamawiającego kurs, aby możliwie w maksymalnym stopniu dostosować go do potrzeb firmy delegującej oraz wiedzy i umiejętności szkolonych osób. Dowolność programowa jest ograniczona, gdy zakres programu wynika z przepisów prawa lub zakresu licencji (PPN). O wysokim poziomie realizowanych w ZIAD szkoleniach świadczą nie tylko wysokie oceny w wypełnianych przez kursantów anonimowych ankietach, ale także certyfikaty wydawane przez upoważnione do tego instytucje, uznanie kompetencji przez Centralny Instytut Ochrony Pracy w zakresie tematyki bhp oraz okresowe audyty prowadzone przez instytucję nadzorującą stosowanie norm ISO 9000 w procesie doskonalenia zawodowego w ZIAD. Należy się spodziewać, że następne półwiecze w obliczu trwającej transformacji energetycznej, pojawienia się nowych źródeł energii (m.in. fotowoltaiki, energii atomowej itd.), nowych wymagań organizacyjnych i technicznych (m.in. analizy ryzyka, zarządzania siecią) owocować będzie dalszym doskonaleniem zawodowym wykorzystującym także zdalne nauczanie (zwłaszcza teoretyczne) i rozwój praktyki zawodowej, w tym poligonowej.

Bibliografia:

1. Biuletyn postępu w dziedzinie bhp z lat 1960-1990, wyd. Zjednoczenie Energetyki, Warszawa, nr 4(19), 1966; nr 3 (39), 4(40), 1974; nr 1 (41), 1975.

2. Zgaiński J.: Electroenergeticon - Pół wieku behape w energetyce, Energetyka nr 12, 2003.

3. 30 lat prac pod napięciem - opracowanie Jan Zgaiński, ZIAD, Bielsko-Biała 2005.

4. Cader S., Dudek B., Fober R., Gontarz T., Wiśniewski W.: Akademia Energetyki - sesja 7: Prace pod napięciem przy urządzeniach i instalacjach elektroenergetycznych, Energetyka: od numeru 11/2005 do numeru 12/2007 (20 wykładów).

5. 40 lat ZIAD Bielsko-Biała SA - wydawnictwo jubileuszowe, opracowanie: Ryszard Migdalski, 2014.

6. Cader S., Dudek B., Fober R., Gontarz T., Wiśniewski W.: Prace pod napięciem (podręcznik), Bielsko-Biała 2014.

7. Dudek B., Kubowicz A., Kubica P., Pacyga M.: Pierwsze Energo Rodeo w Polsce, Energetyka nr 8, 2018.

8. Migdalski R.: Dr inż. Jan Zgaiński (1927-2018), Energetyka nr 10, 2018.

9. Dudek B.: Andragogik, elektryk, redaktor, filmowiec - wspomnienie o dr. inż. Janie Zgaińskim, Energetyka nr 10, 2018.

W artykule wykorzystano także archiwalne materiały gromadzone w Bibliotece PPN na terenie ZIAD.

Brak komentarzy

Dodaj swój komentarz