ATEST Ochrona Pracy

29 marca 2024 r.

[Najnowszy numer] [Prenumerata] [Spis treści]     

 

ATEST 12/2023

Czy drabina... to maszyna?

Szanowny Panie Redaktorze

W nawiązaniu do przekazanego nam artykułu pana Aleksandra Stukowskiego "Czy drabina to maszyna" opublikowanego w styczniu br. w Państwa czasopiśmie "ATEST" przekazujemy następujące stanowisko do poruszonych kwestii:

1. Projekty rozporządzeń, w tym przedmiotowe rozporządzenie Ministra Gospodarki (MG) z dnia 30 października 2002 r. w sprawie minimalnych wymagań dotyczących bezpieczeństwa i higieny pracy w zakresie użytkowania maszyn przez pracowników podczas pracy (Dz.U.02.191.1596) oraz rozporządzenie Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej (MGPiPS) z dnia 30 września 2003 r. zmieniające ww. rozporządzenie (Dz.U.03.178.1745) przed ich podpisaniem przez Ministra podlegają odpowiedniej procedurze uzgodnieniowej wewnątrzresortowej i międzyresortowej obejmującej zagadnienia merytoryczne, skutki ich wprowadzenia oraz kwestie poprawności legislacyjnej. W uzgodnieniach uczestniczą departamenty Ministerstwa GPiPS, urzędy centralne, organizacje pracodawców, organizacje związkowe, jednostki badawczo - rozwojowe itp., w których właściwości są zagadnienia regulowane przepisami rozporządzenia. Wyklucza to możliwość "powstania rozporządzeń w zaciszu ministerialnych gabinetów" - jak określił to autor artykułu.

2. Rozporządzenie MG określa wymagania głównie dla maszyn - stąd już w tytule rozporządzenia wskazanie na maszyny. Jednocześnie w zastosowanej na potrzeby rozporządzenia definicji "maszyny" odniesiono te wymagania również do innego sprzętu roboczego, w zakresie w jakim mogą one go dotyczyć. Ta forma odniesienia wszystkich wymagań do wszystkiego sprzętu roboczego wymienionego w rozporządzeniu została przejęta z dyrektywy Unii Europejskiej 89/655/EWG, zmienionej dyrektywą 95/63/EWG, która zawarte w niej wymagania bezpośrednio adresuje do sprzętu roboczego w niej wymienionego, wskazując już w tytule ogólnie sprzęt roboczy, mimo że większość wymagań dyrektywy dotyczy głównie maszyn. Mimo odnoszenia wszystkich przepisów dyrektywy do wszystkiego sprzętu roboczego nie uważa się za konieczne wyposażenia poszczególnego sprzętu w zbędne urządzenia "wymagane przepisami dyrektywy" co wnioskowane jest przez autora artykułu.

3. Ww. rozporządzenie MGPiPS jest rozporządzeniem uzupełniającym przepisy rozporządzenia MG o przepisy dyrektywy 2001/45/WE (autor artykułu słusznie zwrócił uwagę na nieprawidłowe użycie skrótu EWG w miejsce właściwego, z racji daty wydania dyrektywy, skrótu WE), stanowiącej uzupełnienie dyrektywy 89/655/EWG t.j. o przepisy dotyczące tymczasowej pracy na wysokości. Z uwagi na to, że część przepisów poprzednich dyrektyw dotyczy również sprzętu roboczego wymienionego w dyrektywie 2001/45/WE w rozporządzeniu MGPiPS w definicji "maszyny" uwzględniono również ten sprzęt roboczy. Skutkuje to koniecznością przeanalizowania przez stosującego przepisy rozporządzenia, czy wymagania odnoszące się do "maszyn", odnoszą się w konkretnym przypadku np. do przedmiotowej drabiny.

4. W odniesieniu do zgłoszonych przez autora artykułu wątpliwości dotyczących wymagań ujętych w § 8b ust. 3 rozporządzenia MGPiPS dotyczących konieczności zapewnienia możliwości bezpiecznego uchwycenia poręczy przez pracowników należy zwrócić uwagę, że zgodnie z § 8a ust 1 wymagania te dotyczą tymczasowej pracy na wysokości, która jeżeli nie może być wykonywana w sposób bezpieczny i zgodnie z warunkami ergonomicznymi z odpowiedniej powierzchni musi być chroniona poprzez zastosowanie dodatkowych środków. Dlatego przykładowo szczególnie w § 8b ust 3 pkt 2 podkreślono potrzebę zastosowania poręczy - poddanych w wątpliwość przez autora - w przypadku ręcznego przenoszenia ładunków. Nie oznacza to - sugerowanej przez autora - konieczności dołączenia poręczy do wszystkich istniejących drabin. Należy jednak pamiętać m.in. o przepisie ujętym w § 2 ust 3 zobowiązującym pracodawcę do zastosowania odpowiednich rozwiązań mających na celu zminimalizowania ryzyka związanego z użytkowaniem "maszyn" - tzn. wszelkiego sprzętu roboczego, w tym również drabin co zobowiązuje pracodawcę do przeprowadzenia odpowiedniej analizy i wprowadzenia stosownych rozwiązań.

5. W odniesieniu do podważania użytego w rozporządzeniu MGPiPS pojęcia "tymczasowej pracy na wysokości" i wskazaniu ustawy o pracownikach tymczasowych jako źródła obowiązującej już definicji "pracy tymczasowej" należy zauważyć, że ustawa ta reguluje zasady zatrudnienia pracowników tymczasowych przez pracodawcę będącego agencją pracy tymczasowej. Pracownik tymczasowy w rozumieniu ww. ustawy może być szczególnym przypadkiem pracownika, którego przepisy obu ww. rozporządzeń również dotyczą, wykonującym tymczasową pracę na wysokości rozumianą w sensie tymczasowości wykonywanych zadań a nie tymczasowości zatrudnienia.

6. W stosunku do wątpliwości autora artykułu dotyczących poprawności stosowania definicji "maszyny" zastosowanej w rozporządzeniu MG i w rozporządzeniu MGPiPS stwierdzamy, że we wskazanym artykule § 51 ust. 1 rozporządzenia MPiPS z dnia 26 września 1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bhp zapis, w którym zastosowano definicję "maszyny i inne urządzenia zwane dalej maszynami" należy rozumieć, że na potrzeby tego rozporządzenia inne urządzenia techniczne uznaje się jako maszyny. Podobnie w rozporządzeniu MG i w rozporządzeniu MGPiPS również inny sprzęt roboczy uznaje się jako maszyna.

Stosowanie w aktach prawnych "słowniczka" jest prawidłową techniką legislacyjną i powszechnie stosowaną. Wprowadzenie go upraszcza przedstawiane pojęcia i postanowienia, pozwala na unikanie powtórzeń a tym samym jest czytelne dla adresatów przepisów prawnych.

Przekazując powyższe stanowisko wyrażamy jednocześnie uznanie i podziękowanie dla autora za tak wnikliwą analizę przywołanych w artykule przepisów co niewątpliwie umożliwi nam w przyszłości na dalsze doskonalenie jakości wydawanych aktów prawnych.

Z poważaniem
Hanna Tatarzyn
Zastępca dyrektora
Departamentu Polityki
Przemysłowej w MGPiPS

Pismo z ministerstwa publikujemy zgodnie z pisownią oryginału.
Odpowiedź autora artykułu "Czy drabina... to maszyna?" zamieszczonego w numerze 1/04 "Atestu" opublikujemy w kolejnym numerze.

Redakcja

Dodaj swój komentarz


behapert: Zasady bezpieczeństwa i higieny przy obsłudze i użytkowaniu maszyn i narzędzi nie wymagają generalnych regulacji.Zgodnie z przepisami kodeksu pracy zasady te określać powinni konstruktorzy i producenci- w instrukcjach bezpieczeństwa i użytkowania.Pracodawca obowiązany jest do wydania szczegółowych instrukcji na stanowiskach pracy.To absolutnie wystarczy i gwarantuje bezpieczeństwo pracownikom.Wydawanie dodatkowych generalnie obowiązyjących przepisów w zakresie obsługi maszyn gmatwa i zaciemnia prawdziwy obraz problemu. (2004-05-19)


Dodaj swój komentarz  
 

©ATEST-Ochrona Pracy 2004

Liczba odwiedzin od 2000 r.: 58074637