[Najnowszy numer] [Prenumerata] [Spis treści]     

Komu należy się "trzynastka"

Nasz Czytelnik pyta, którzy pracownicy mogą liczyć na otrzymanie "trzynastki".

Kwestia prawa do trzynastej pensji nie jest uregulowana w Kodeksie pracy. Praktycznie jedynym aktem powszechnie obowiązującym w tej sprawie jest ustawa z 12.12.1997 r. o dodatkowym wynagrodzeniu rocznym dla pracowników jednostek sfery budżetowej (Dz.U. nr 160, poz. 1080). Poza tą ustawą, kwestia przyznania dodatkowego wynagrodzenia rocznego innym grupom zawodowym czy też indywidualnym pracownikom jest przedmiotem układów zbiorowych lub wewnętrznych zasad ustalania wynagrodzenia i przyznawania nagród przez konkretnego pracodawcę. Źródłem prawa będą tu przede wszystkim regulamin wynagradzania lub układ zbiorowy obowiązujący u danego pracodawcy czy w danej branży, a w wyjątkowych przypadkach nawet umowa o pracę. W każdym takim przypadku trzynastkę należy traktować jak nagrodę wypłacaną najczęściej z zakładowego funduszu nagród. Art. 105 Kp przyznaje pracodawcy prawo przyznawania nagród i wyróżnień pracownikom, którzy przez wzorowe wypełnianie swoich obowiązków, przejawianie inicjatywy w pracy i podnoszenie jej wydajności oraz jakości przyczyniają się szczególnie do wykonywania zadań zakładu.

Do 1997 r. włącznie największą grupą pracowników uprawnionych do trzynastki byli pracownicy sfery budżetowej. W przedsiębiorstwach prywatyzowanych, w których związki zawodowe były wystarczająco silne, utrzymano prawo do tej nagrody w układach zbiorowych, zawierających w szczególności tzw. pakiety socjalne. W sektorze prywatnym trzynastkę należy traktować jak nagrodę, a zatem pracodawca, jeśli decyduje się na jej przyznanie pracownikom, powinien określić w regulaminie wynagradzania w sposób nie budzący wątpliwości zasady jej przyznawania. Może się przy tym odwołać do zasad obowiązujących we wspomnianej wyżej ustawie.

Ustawą o dodatkowym wynagrodzeniu rocznym objęte są zgodnie z art. 1 następujące kategorie pracowników:
- pracownicy państwowych jednostek sfery budżetowej, dla których środki na wynagrodzenia kształtowane są na podstawie odrębnej ustawy,
- pracownicy samorządowych jednostek sfery budżetowej, prowadzących gospodarkę finansową na zasadach określonych w ustawie budżetowej,
- pracownicy biur poselskich, senatorskich oraz klubów i zespołów parlamentarnych,
- pracownicy zatrudnieni w kancelariach: Sejmu, Senatu, Prezydenta RP i prezesa RM, w Trybunale Konstytucyjnym, Sądzie Najwyższym, Naczelnym Sądzie Administracyjnym, Najwyższej Izbie Kontroli, Państwowej Inspekcji Pracy, Krajowym Biurze Wyborczym i Państwowym Urzędzie Nadzoru Ubezpieczeń,
- pracownicy biur Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji oraz Generalnego Inspektora Ochrony Danych Osobowych,
- pracownicy zatrudnieni na stanowiskach inspekcyjno-technicznych w Wyższym Urzędzie Górniczym.

Ustawy nie stosuje się do służb mundurowych, których trzynastkę regulują właśnie pragmatyki służbowe.

Aby nabyć prawo do dodatkowego wynagrodzenia rocznego trzeba przepracować przynajmniej jeden rok u danego pracodawcy, przy czym trzynastkę obniżoną proporcjonalnie do przepracowanej części roku można uzyskać już po przepracowaniu 6 miesięcy, ale i od tego wymogu ustawa przewiduje jeszcze wiele wyjątków. Na przykład nauczyciel zatrudniony we wrześniu nabędzie prawo do 1/3 trzynastki. Pełna trzynastka wynosi 8,5% sumy wynagrodzenia pracownika otrzymanego w całym roku, za który jest przyznawana. Ostatecznym terminem wypłaty jest koniec I kwartału następnego roku.

Opisane wyżej zasady przyznawania i ustalania wysokości trzynastki dotyczą tylko kategorii pracowników objętych ustawą. We wszystkich innych wypadkach pozostają przedmiotem regulaminu wynagradzania, lub umowy (układu) pomiędzy pracownikiem (związkami zawodowymi) a pracodawcą (organizacją pracodawców).

M.B.

Dodaj swój komentarz

misiek: WiTAM Odnośnie TRZYNASTKI - pracuej w firmie CAN PACK(2008-01-12)

WERA: WITAM OBECNIE JESTEM PRACOWNIKIEM OŚWIATY CZYLI NAUCZYCIELEM W ROKU(2008-03-12)

Matka: Byłam zatrudniona w PSS na podstawie prac interwencyjnych. Umowę miałam na dwa lata, do sierpnia zeszłego roku, w tym czasie zaszłam w ciąże, umowę przedłużono mi do stycznia 2008 do czasu porodu. Czy przysługuje mi prawo do "trzynastki"? (2008-06-19)

Agnieszka: Uwazam, ze przyznawanie dodatkowych swiadczen, jak "trzynastka" czy "czternastka" POWINNO BYC REGULOWANE PRZEZ KODEKS PRACY, poniewaz zaden prywatny pracodawda dobrowolnie nie da pracownikowi tego co mu sie nie nalezy, to chyba logiczne. Nasz POLSKI kodeks pracy, ktory przeczytalam wcale nie stoi po stronie pracownika, nie chroni jego praw w zaden sposob. Jak to jest, ze za granica pracodawna zmuszony jest przez uregulowane prawo placic nie tylko 13 ale czesto tez 14 pensje? A co w Polsce? (2009-01-06)

Maciej Ś.: Ja zaś "uważam", że przymusowo powinny być wypłacane podwójne pensje, a wówczas, poza 13-ką i 14-ką były by jeszcze, odpowiednio, nawet 24-ki. (2009-01-06)

Sylwia: Witam! jestem nauczycielka stażystką z umowa na czas określony. od 1 września 2008 roku do 31 sierpnia 2009 r. Przepracowałam okres od 1 września do 6 listopada po czym udałam się na zwolnienie lekarskie związane z ciążą.Także było ty ponad dwa miesiące mojej pracy.Dyrektor szkoły twierdzi ze nie przysługuje mi pensja trzynasta. czy ma racje? ja jednak myślę ze pensja trzynasta należy mi się i powinna byc naliczona proporcjonalnie do przepracowanych miesięcy.mimo iż nie przepracowałam wymaganych 6 miesięcy Prosze o pomoc! Na jaki przepis mogłabym się powołac piszac odwołanie?bede bardzo wdzieczna. pozdrawiam! (2009-02-23)

Ela: Witam, jestem osobą niepełnosprawną, pracuje w zakładzie pracy chronionej. Czy należy się takim osobom jak ja "trzynastka" ? (2010-01-17)

Andrzej: przepracowałem od stycznia do sierpnia w szkole jako konserwator w tym zachorowałem i bylem na zwolnieniu 92 dni i w szpitalu czy mi się coś z trzynastki należy czy nie proszę mi pomuc i odpowiedzieć księgoaw powiedziała że nic mi się nie należy (2010-02-11)

Andrzej: *pomóc *księgowa (2010-02-11)

Jędrek: Księgowa ma rację. (2010-02-11)

Dąbrowska : Od stycznia 2009 do początku czerwca chorowałam w połowie czerwca wróciłam do pracy póżniej to były już sporadyczne zwolnienia [opieka na dzieci] ale rzadziej. I niestety nie należy mi się trzynastka czy to prawda (2010-03-02)

Korzeniowska Małgorzata: Pracuje cztery lata w G.Z.U.K.i M.,w 2010 zaszłam w ciąże i przebywałam na zwolnieniu 186 dni.Po urodzeniu dziecka byłam na macierzyńskim.Dodam że na początku 2010 byłam miesiąc na urlopie.Proszę o odpowiedź czy należy mi się"13" pensja. (2011-05-17)

wiola: witam pracowalam 6 lat w urzedzie rozwiazalam umowe za porozumieniem stron czy nalezy mi sie trzynastka prosze o pomoc (2012-01-09)

Dodaj swój komentarz