ATEST Ochrona Pracy

29 marca 2024 r.

[Najnowszy numer] [Prenumerata] [Spis treści]     

 

ATEST 12/2023

Albo nagana, albo pozbawienie premii

Pan Janusz Ł. zwrócił się do redakcji z następującą sprawą: Jako szef Działu BHP zawnioskowałem ukaranie pracownika naganą i pozbawieniem premii za to, że mimo mojego wyraźnego zakazu i braku uprawnień zabrał się za naprawę pewnego urządzenia. Na dodatek, przez naruszenie plomby pozbawił zakład możliwości skorzystania z gwarancji producenta tego urządzenia. Zdziwiło mnie, że prezes odebrał mu jedynie premię bez udzielenia mu nagany, tak, że nadal ma czyste papiery, a niewykonywanie poleceń przełożonych zdarza się temu pracownikowi nie pierwszy raz. Gdy zwróciłem na to uwagę prezesa, ten powiedział mi, że nie może jednocześnie wpisać nagany do akt i pozbawić premii. Czy rzeczywiście tak jest? Proszę o komentarz w tej sprawie.

Rzeczywiście tak jest. Kary dyscyplinarne wymienione w art. 108 kp stanowią katalog zamknięty. Oznacza to, że pracodawca nie może stosować innego rodzaju kar niż upomnienie, nagana, a za niektóre przewinienia kara pieniężna. Zwłaszcza tej ostatniej kary nie można mylić z pozbawieniem premii, która stanowi (najczęściej) motywacyjną część wynagrodzenia. Jej wypłata zależy od nienagannego wykonywania swoich obowiązków. Zasady i wysokość premii ustala się w układzie zbiorowym lub w regulaminie wynagradzania. Najczęściej, choć nie wiemy jak to jest u naszego Czytelnika, premia jest dosyć swobodnym instrumentem w rękach pracodawcy. W tym kontekście należy pamiętać, że nawet tzw. premia regulaminowa jest premią uznaniową, z tym, że zasady "uznania" uregulowane są w układzie, bądź regulaminie.

Karę pieniężną można natomiast wymierzyć pracownikowi tylko za trzy rodzaje przewinień. Po pierwsze, za nieprzestrzeganie przepisów i zasad bhp oraz przepisów przeciwpożarowych. Po drugie, za opuszczenie pracy bez usprawiedliwienia. Po trzecie, za stawienie się do pracy w stanie nietrzeźwości lub za spożywanie alkoholu w miejscu pracy. Również wysokość kary jest ograniczona. Nie może ona przekraczać jednej dniówki za jedno przewinienie lub jeden dzień nieobecności. W sumie zaś nie może przekraczać 1/10 części wynagrodzenia jakie pozostaje do wypłaty pracownikowi po dokonaniu innych dopuszczalnych prawem potrąceń (np. alimenty, długi, zaliczki). Biorąc pod uwagę, że miesiąc pracy nie przekracza zwykle 22-24 dni, nigdy nie można potrącić więcej niż 2 dniówki, ponieważ 3 dniówki przekroczyłyby 1/10 wynagrodzenia. Dodatkowym ograniczeniem jest zwolnienie od potrąceń z tytułu kar pieniężnych kwoty 90% minimalnego wynagrodzenia (§ 1.1, pkt 3 Rozporządzenia Rady Ministrów z 6.12.1977 r. w sprawie kwot wynagrodzenia za płace wolnych od potrąceń z innych tytułów niż świadczenia alimentacyjne).

Poza ograniczeniami kwotowymi, dotyczącymi kar pieniężnych, są też ograniczenia proceduralne, dotyczące wszystkich kar dyscyplinarnych; pracodawca musi wysłuchać pracownika przed wymierzeniem mu kary, na zastosowanie kary ma tylko 14 dni od momentu powzięcia wiadomości o okoliczności będącej podstawą jej wymierzenia, musi w końcu liczyć się z możliwością wniesienia sprzeciwu przez pracownika, który może być poparty stanowiskiem związków zawodowych.

Przy tych wszystkich ograniczeniach nie dziwi fakt, że wielu pracodawców uznaje, że osiągnie lepszy efekt "dyscyplinujący" pracownika, pozbawiając go premii. Zdając sobie sprawę z tego, że nie można wówczas mówić o karze dyscyplinarnej w rozumieniu kodeksu.

Poza zakazem kumulacji kar (nie można stosować za to samo naruszenie dyscypliny pracy, np. nagany i kary pieniężnej), ustawodawca bardzo wyraźnie zakazał również kumulacji kary dyscyplinarnej z innymi dolegliwościami. Art. 1131 kp dodany do kodeksu w 1996 roku stanowi bowiem, iż pracownik, wobec którego zastosowano karę przewidzianą w art. 108, nie może być pozbawiony dodatkowo tych uprawnień wynikających z przepisów prawa pracy, które są uzależnione od nienaruszania obowiązków pracowniczych w zakresie uzasadniającym odpowiedzialność porządkową. Dlatego słusznie postąpił pracodawca naszego Czytelnika nie stosując kary dyscyplinarnej, a jedynie pozbawiając go premii.

Redakcja

Dodaj swój komentarz


bogdan: wszystko pięknie a co pracodawca może zrobić gdy pracownik(2002-06-4)

Magdalena: chcialabym wiedziec co pracodawca powinien zrobic, jesli pracownik został(2002-10-27)

Zuzanna: Jeżeli spożycie alkoholu zostało udowodnione (potwierdzenie spożycia poprzez badanie(2002-10-27)

adam: co mam zrobic mój kierowca obraza innych urztkowników dróg(2004-01-26)

Gość: przyszedłdo urzedu pewien kierowca. i wyrazono o nim opinuię(2004-01-27)

Julek: J-K Czy jezeli pracodawca ukaral mnie porzez potracenie premii(2004-12-11)

zuzanna: Za jedno przewimienmie jedna(2004-12-12)

Lilianna: Zgodnie z komentarzem umieszczonym na stronie Państwowej Inspekcji Pracy(2011-07-20)

Aleksander: No bez przesady. Karę nagany można udzielić jak i(2012-03-29)

slawek: a co jeśli byla wyplacana nagroda i pracownik dostal(2015-02-12)

Waldi: Zostalem ukarany nagana slowna i na dodatek zabrali mi(2015-11-25)

Rachman: Waldi: Nagana jest karą,a potracenie premii nie. Natomiast może(2015-11-26)

młody: Premia jest uznaniowa, a może też być regulaminowa(2015-11-26)

młody: i na ten przykład w mojej firmie są dwie(2015-11-26)

Waldi: Zostalem nagane skowna a teraz byly pieniadze na dzien(2015-11-26)

Maciej Ś.: Nagrody się nie zabiera, nagrodę się przyznaje, lub nie.(2015-11-26)

kadrowa: Macieju Ś. jak zwykle mylisz pojęcia.Podstawowym dokumentem w każdej(2015-11-26)

Waldi: To prosze powicie czy mam szanse na odzyskanie pieniedzy(2015-11-26)

Barbara: Zgadzam się z kadrową, że płace w firmie reguluje(2015-11-27)

kadrowa: Waldi:: Masz szansę, bo z tego co piszesz wynika,(2015-11-27)

kogek mogel: SŁOWNA nagana (Waldi), USTNA nagana (kadrowa) - rezultat: WYRAZ(2015-11-27)

radca: kogel mogel: Ustna nagana a słowna nagana, to żadna(2015-11-28)

radca prawny: Nim rozgorzeje dyskusja na dobre na temat stosowania kar, proponuję dyskutantom dobrze zapoznać się z Rozdziałem VI Kp." Odpowiedzialność porządkowa pracowników". Od art. 108 do 113 Kp. (2015-11-28)

Waldi: Dostalem odpowiedz wczesniej jednak bym prosil jeszcze raz o odpowiedz w Maju dostalem nagane ustna i odrazu zabrali mi nocki na 6-cy a teraz byly nagrody nz dzien pracownika socjalnego i mi ja zabrali bo mialem nagane to ile jest kar za nagane i czy to jest zgodne z prawem (2015-12-01)

Maciej Ś.: Chłopie - za naganę nie ma dodatkowej kary, ale też i nie ma nagrody. Nagrody nikt ci nie zabrał. Nagrody - po prostu - nikt ci nie przyznał. Ale ty i tak tego nie zrozumiesz. (2015-12-01)

radca prawny: Waldi: Bez znajomości podstawowych aktów normatywnych regulujących u twojego pracodawcy place, trudno jest zająć jednoznacznie stanowisko. Kara powinna być udzielona na piśmie z pouczeniem o możliwości się odwołania ze wpisaniem do akt osobowych pracownika, jak podano na podstawie art.109 Kp.Konsekwencją takiej kary,może być pominięcie pracownika w nagrodach, premiach itp. o ile dopuszcza np. regulamin wynagradzania, bądź inny akt normatywny. Nic więcej nie można w tej sprawie wyjaśnić. (2015-12-03)

Waldip: Sprawa miala swietny obrot jak sie spytalem przelozonej na jakiej podstwie mi zabrali nagrode i [przytoczylem jej dowody to sie zrobila czerowna jak i zmieszana odpowiadajac glupio na moje pytania (2015-12-04)

Waldi: A jeszcze jedno nagane dostalem w maju i do tej pory nie dostalem nie dostalem tej kary na pismie (2015-12-04)

Waldi: Tak bo powiedziala ze pytala sie Radcy i po konsultacji z nim powiedziala ze moze mi ja zabrac no to sie spytale ktory radca by jej tak doradzil tym bardziej ze bylem ukarany odebraniem nocek na 6-mcy a teraz odebrali mi nagrode pieniezna (2015-12-05)

Kasper: Do Waldi: Nie tylko jesteś nieszczęśliwy, ale przede wszystkim nie zaradny, ponieważ się tylko skarżysz i szukasz porady, którą już dostałeś w sposób wyczerpujący, ale Ty nic z tym dalej nie robisz. Nie wiem dlaczego..Pewnie dlatego,ze nie jesteś w stanie tego zrozumień, a na to już nikt nie znajdzie dobrej rady.Pozdrawiam. (2015-12-07)

Karina: Witam mam pytanie, pracownik BHP w zakładzie gdzie pracuje 300 ludzi zrobił zdjęcie jednego wózka widłowego w którym był pozostawiony kluczyk. Teraz Pracodawca chce zabrać premię wszystkim posiadającym uprawnienia na wózek, czy to zgodne z przepisami ? (2018-06-05)

JA: Zasady naruszył tylko ten pracownik, który pozostawił wózek z kluczykami:) Proste:) (2018-06-05)


Dodaj swój komentarz  
 

©ATEST-Ochrona Pracy 2001

Liczba odwiedzin od 2000 r.: 58074758