ATEST Ochrona Pracy

28 marca 2024 r.

[Najnowszy numer] [Prenumerata] [Spis treści]     

 

ATEST 12/2023

Odpowiedzialność koordynatora prac

Pan K.S. - specjalista ds. bhp i p.poż., zwrócił się do redakcji z prośbą o poradę prawną: Firmie zewnętrznej zlecono wykonanie prac budowlanych (otynkowanie ściany), zleceniodawca wyznaczył koordynatora, który wskazał obszar (teren) do złożenia narzędzi, sprzętu (betoniarka) i materiałów budowlanych, źródło zasilania oraz ujęcie wody. Ponadto koordynator wydzielił miejsce, gdzie miały być wykonywane prace tynkarskie. Między placem gdzie przygotowywano mieszankę betonową a obszarem, gdzie prowadzono prace tynkarskie jest droga transportowa, z której korzystają (w celach komunikacyjnych) pracownicy firmy zlecającej prace oraz pracownicy firmy budowlanej. W trakcie prowadzenia robót (mieszania zaprawy tynkarskiej) uległ wypadkowi pracownik firmy budowlanej. Inspektor PIP, badający wypadek, zarzucił osobie koordynującej brak zainteresowania warunkami bhp na terenie prowadzonych robót. Ponadto obarczył odpowidzialnością za niesprawdzenie skuteczności ochrony przeciwporażeniowej obwodu betoniarki oraz dopuszczenie do pracy pracowników firmy budowlanej (młodocianych) bez nadzoru osób uprawnionych. Jak należy rozumieć zapis w art. 208. § 1, kodeksu pracy mówiący o sprawowaniu nadzoru nad wszystkimi pracownikami zatrudnionymi przez różnych pracodawców, a pracującymi w tym samym miejscu? Czy koordynujący ma obowiązek sprawdzenia narzędzi, urządzeń, sprzętu ochronnego będącego własnością firmy zewnętrznej, wykonującej prace zlecone, oraz czy ma obowiązek sprawdzenia, czy pracownicy wymienionej firmy posiadają stosowne uprawnienia w zakresie wykonywanych prac, szkolenia bhp, badania lekarskie itp.? Czy w przypadku przekazania firmie zewnętrznej obszaru, terenu robót, na którym prace będą wykonywać wyłącznie pracownicy tej firmy, istnieje konieczność wyznaczenia koordynatora? Jeżeli nie, kto wówczas sprawuje nadzór nad bezpieczeństwem pracy? Kto jest odpowiedzialny za wypadek, któremu uległ pracownik firmy zewnętrznej na wyznaczonym terenie robót w sytuacji kiedy obszarem wspólnie użytkowanym przez dwie firmy była wyłącznie droga transportowa zlokalizowana obok obszaru robót?

Pragnę zaznaczyć na wstępie, że na podstawie przedstawionego przez Pana opisu trudno podjąć próbę udzielenia wyczerpującego komentarza na temat zdarzenia wypadkowego i związanych z tym konsekwencji.

List, oprócz lakonicznego stwierdzenia, że do wypadku doszło podczas mieszania zaprawy tynkarskiej, nie wskazuje na okoliczności, w jakich zdarzył się wypadek.

Co ważniejsze, nie przedstawił Pan danych na temat treści porozumienia pracodawców w przedmiocie uprawnień, w jakie wyposażyli koordynatora. A jest to zasadniczy warunek określenia zakresu odpowiedzialności poszczególnych osób, zarówno pracodawców, jak również koordynatora.

Zgodnie z art. 207 kodeksu pracy na pracodawcy ciąży odpowiedzialność za stan bezpieczeństwa i higieny pracy w zakładzie. Wykorzystując odpowiednio osiągnięcia nauki i techniki, zapewnia on przestrzeganie bezpieczeństwa i higieny pracy na terenie swojej działalności. Jeżeli w omawianym przypadku zleceniobiorca wyposażył swoich pracowników - jak wynika z treści listu - w niesprawną betoniarkę, ponosi za to odpowiedzialność, gdyż nie można się od niej uchylić poprzez czynności umowne (art. 208. § 2. kp).

Odrębnym zagadnieniem jest natomiast odpowiedzialność samego koordynatora, tj. osoby, której zadaniem jest przewidywanie i zapobieganie niepożądanym skutkom, jakie mogą wyniknąć z prowadzenia prac w tym samym miejscu przez co najmniej dwóch pracodawców. Jeżeli koordynator ma sprawować faktyczny i skuteczny nadzór nad bezpieczeństwem wszystkich pracowników, pracodawcy muszą przypisać mu prawo nie tylko wykonywania czynności kontrolnych, ale również uprawnienia do wydawania wiążących poleceń służbowych. Wyznaczenie koordynatora bez przypisania mu prawa wydawania poleceń służbowych pracownikom wszystkich pracodawców, wykonującym prace na danym terenie, nie wypełnia obowiązku przewidzianego w art. 208. § 1. i wyczerpuje znamiona wykroczenia z art. 283. § 1. kp, którego dopuszcza się każdy z pracodawców.

Jeżeli jednak koordynator posiada pełnię uprawnień wynikających z nadzoru, staje się osobą mającą uprawnienia do kierowania pracownikami. Zgodnie z art. 212 kp ma szeroki wachlarz obowiązków i środki do egzekwowania przestrzegania przez pracowników swoich poleceń. Odpowiedź na Pana pytania znajduje się właśnie w art. 212.

Pracownik kierujący pracownikami jest zobowiązany do stałego czuwania nad tym, aby praca podległych mu pracowników była realizowana zgodnie z przepisami i zasadami bezpieczeństwa i higieny pracy. Nie może więc tolerować dopuszczenia do pracy młodocianych bez nadzoru osób uprawnionych do prowadzenia praktycznej nauki zawodu.

Poprawne zorganizowanie procesu pracy to nie tylko wskazanie obszaru do złożenia narzędzi i sprzętu, wskazanie źródeł zasilania w energię elektryczną itp. To także sprawdzenie, czy maszyny, urządzenia i narzędzia pracy są właściwe pod względem bhp i tym samym zabezpieczają pracowników przed wypadkami przy pracy.

Wydaje się też, że przedstawiona przez Pana sugestia o bezzasadności ustanowienia koordynatora, w tym przypadku nie jest poprawna. Nawet jeśli został wydzielony teren dla zleceniobiorcy, na który nie mieli wstępu pracownicy zleceniodawcy, to jednak korzystali ze wspólnej drogi, gdzie powstać mogły pewne zagrożenia.

DP

Dodaj swój komentarz


J.B.: Trudno się jest odnieść do wyjaśnienia autora tekstu (D P) na podstawie krótkiej treści p. K.S. - specjalisty ds. bhp i p.poż. w przedmiotowej sprawie. Przepisy prawa budowlanego jednoznacznie stanowią, że koordynatorem ds. bhp na budowie powinien być kierownik budowy. Natomiast art. 208 Kp zobowiązuje do wyznaczenia koordynatora ds. bhp w określonej sytuacji. Paragraf 5 rozp. MI z 2003 r. ws. bhp podczas wykonywania robót bud. (Dz. U. nr 47, poz.401), stanowi,że bezpośredni nadzór nad bhp na stanowiskach pracy stanowią kierownik robót oraz mistrz budowlany,stosownie do zakresu obowiązków. Z kolei art. 212 Kp określa obowiązki w zakresie bhp osób kierujących pracownikami, a par. 40 ust 1 i 2 rozp. MPiPS ws.ogólnych przepisów bhp (Dz. U. nr 129/1997,poz.844z późn. zm.), określa również obowiązki osób kierujących jak powinny postąpić w sytuacji bezpośredniego zagrożenia dla życia i zdrowia pracownika. Dlatego też inspektor pracy badający wypadek bądź prokurator powinien w ramach w/w regulacji prawnych biorąc pod uwagę okoliczności sprawy ustalić odpowiedzialność karno- administracyjną na podstawie art 283 kp, lub prokurator na podstawie art. 220 Kk osobę lub osoby ewentualnie odpowiedzialne za zaistniały wypadek przy pracy. Z opisanej sytuacji jednak wynika, ze wypadek nastąpił nie na budowie, a podczas wykonywania robót budowlanych,a to zmienia postać rzeczy. (2014-05-02)

budowlaniec: Dodam krotko: sprawa dla mnie nie jest jasna. Pytanie brzmi kto sprawował bezpośredni nadzór nad robotami budowlanymi w dniu wypadku ? Dlaczego koordynator ds.bhp a np. nie kierownik robót itp. ?. Jakie koordynator posiadał kwalifikacje i kompetencje do wykonywania bezposredniego nadzoru nad robotami budowlanymi? Jak była zawarta umowa o wykonanie robót budowlanych? Jakie zastosował inspektor pracy środki prawne w stosunku do osoby uznanej za niedopełnienie obowiązków w zakresie bhp? Należy wyjaśnić , że funkcja koordynatora ds. bhp wiąże się z pośrednią odpowiedzialnością za wypadki przy pracy, natomiast bezpośrednio za wypadek powinien odpowiadać pracodawca poszkodowanego lub osoba kierująca pracownikami. Dlatego w przypadku, gdyby inspektor pracy proponował w takiej sytuacji mandat karny, koordynator ds. bhp powinien odmówić jego przyjęcia , inspektor pracy zostałby zmuszony skierować sprawę do sądu wydziału grodzkiego, a tam by się sprawa rozstrzygnęła tylko,że nie wiadomo czy na korzyść inspektora pracy. (2014-05-04)

AdamP: A.P. Widzę że toczy się dyskusja na czasie. Jestem w podobnej sytuacji tylko, ze nie jestem koordynatorem. Jestem specjalistą bhp w zakładzie na terenie którego prace remontowo budowlane - zmiana poszycia dachu na budynku biurowca 1 piętrowym na wysokości 7 metrów - wykonuje firma zewnętrzna. Zwróciłem sie do kierownika owej firmy, aby przedstawił do wglądu dokumenty: zaświadczenia lekarskie wykonujących pracę pracowników , zaświadczenia ze szkolenia bhp i Plan BIOZ . I wówczas zaczęło się-jakim prawem ja żądam w/w dokumentów. A może niepotrzebnie pcham palce między drzwi? Jestem przekonany, że powinienem interweniować i mam prawo poprosić o w/w dokumenty do wglądu. Działam w dobrej wierze interweniując na łamanie przepisów bhp przez zleceniobiorcę na terenie po którym przemieszczają się też moi pracownicy. Proszę o opinię. 56439 (2014-11-04)


Dodaj swój komentarz  
 

©ATEST-Ochrona Pracy 2001

Liczba odwiedzin od 2000 r.: 58066795