[Najnowszy numer] [Prenumerata] [Spis treści]

Informowanie o ryzyku lekarza na kontrakcie

Pan Z.W. pyta: Czy szefa spółki medycznej obowiązuje dokonanie oceny ryzyka zawodowego i zapoznanie z jej wynikami lekarza specjalistę udzielającego porad medycznych na zasadzie kontraktu w obiekcie przychodni? W świetle prawa pracy lekarz ten nie jest pracownikiem, a szef spółki nie jest jego pracodawcą. Etatowych lekarzy o takiej specjalizacji przychodnia nie zatrudnia.

Co do zasady, obowiązki związane z dokonaniem oceny ryzyka zawodowego i poinformowania o nim dotyczą pracowników, czyli osób zatrudnionych na podstawie umowy o pracę. W odniesieniu natomiast do zatrudnienia cywilnego - zgodnie z treścią art. 304 § 1 kodeksu pracy - pracodawca jest zobowiązany zapewnić bezpieczne i higieniczne warunki pracy, o których mowa w art. 207 § 2 k.p., właśnie osobom fizycznym wykonującym pracę na innej podstawie niż stosunek pracy (w tym osobom prowadzącym na własny rachunek działalność gospodarczą) w zakładzie pracy lub w miejscu wyznaczonym przez pracodawcę. Zgodnie zaś z art. 207 § 2 k.p. pracodawca powinien:

- organizować pracę w sposób zapewniający bezpieczne i higieniczne warunki pracy,

- zapewniać przestrzeganie w zakładzie pracy przepisów oraz zasad bezpieczeństwa i higieny pracy, wydawać polecenia usunięcia uchybień w tym zakresie oraz kontrolować wykonanie tych poleceń,

- reagować na potrzeby w zakresie zapewnienia bezpieczeństwa i higieny pracy oraz dostosowywać środki podejmowane w celu doskonalenia istniejącego poziomu ochrony zdrowia i życia pracowników, biorąc pod uwagę zmieniające się warunki wykonywania pracy,

- zapewnić rozwój spójnej polityki zapobiegającej wypadkom przy pracy i chorobom zawodowym uwzględniającej zagadnienia techniczne, organizację pracy, warunki pracy, stosunki społeczne oraz wpływ czynników środowiska pracy,

- uwzględniać ochronę zdrowia młodocianych, pracownic w ciąży lub karmiących dziecko piersią oraz pracowników niepełnosprawnych w ramach podejmowanych działań profilaktycznych,

- zapewniać wykonanie nakazów, wystąpień, decyzji i zarządzeń wydawanych przez organy nadzoru nad warunkami pracy,

- zapewniać wykonanie zaleceń społecznego inspektora pracy.

Te obowiązki obciążają również przedsiębiorców niebędących pracodawcami (z uwagi na niezatrudnianie pracowników), organizujących pracę osobom prowadzącym na własny rachunek działalność gospodarczą (art. 304 § 3 k.p.). Głównie chodzi o zapewnienie:

- przestrzegania w zakładzie przepisów oraz zasad bezpieczeństwa i higieny pracy,

- odpowiedniej organizacji pracy,

- wykonania ewentualnych wystąpień, nakazów lub decyzji organów nadzoru nad warunkami pracy,

- wyposażenia w środki ochrony indywidualnej,

- usuwania stwierdzonych uchybień, mogących stwarzać realne zagrożenie dla życia i zdrowia pracowników.

Ewentualny obowiązek odbycia przeszkolenia w zakresie bhp zależy od rodzaju pracy świadczonej przez zleceniobiorcę oraz warunków, w jakich praca jest wykonywana. Gdy praca wiąże się z występowaniem zagrożeń dla zdrowia i życia wykonawcy, nawet w przypadku wykonywania doraźnych prac, wskazane jest, aby do wykonywania tej pracy były dopuszczane wyłącznie osoby bez przeciwwskazań zdrowotnych oraz przeszkolone w zakresie bhp. To pracodawca (lub inny podmiot organizujący prace) powinien wymagać od osoby (tj. osoby fizycznej zatrudnionej na podstawie umowy-zlecenia, umowy o dzieło oraz samozatrudnienia), z którą zawiera umowę cywilnoprawną, poddania się badaniom lekarskim i odbycia szkolenia w zakresie bhp zgodnie z art. 211 k.p. Obowiązki, o których mowa w art. 211 k.p. w zakresie określonym przez pracodawcę lub inny podmiot organizujący pracę, ciążą również na osobach prowadzących na własny rachunek działalność gospodarczą w zakładzie pracy lub w miejscu wyznaczonym przez pracodawcę lub inny podmiot organizujący pracę. Przypomnieć należy, że podmiotem organizującym pracę jest przedsiębiorca niezatrudniający ani jednego pracownika a organizujący pracę jednoosobowym firmom w miejscu i czasie przez niego wyznaczonym i pod jego kierownictwem.

Do podstawowych obowiązków samozatrudnionego wykonującego pracę w zakładzie pracy pracodawcy (zleceniodawcy) zgodnie z art. 211 k.p., należy:

- znajomość przepisów i zasad bhp,

- wykonywanie pracy w sposób zgodny z tymi przepisami i zasadami oraz stosowania się do wydanych w tym zakresie poleceń i wskazówek przełożonych,

- dbanie o należyty stan maszyn, urządzeń, narzędzi i sprzętu oraz o porządek i ład w miejscu pracy,

- stosowanie środków ochrony zbiorowej oraz używanie przydzielonych środków ochrony indywidualnej, odzieży i obuwia roboczego zgodnie z ich przeznaczeniem,

- niezwłoczne powiadamianie zwierzchnika o zauważonym w firmie wypadku albo zagrożeniu życia lub zdrowia,

- ostrzeganie współpracowników lub innych osób o grożącym niebezpieczeństwie,

- współdziałanie z pracodawcą i przełożonymi w wypełnianiu obowiązków w zakresie bhp.

Mając na względzie przytoczone wymogi prawne, należy stwierdzić, że obowiązki w zakresie oceny ryzyka zawodowego nie dotyczą osób świadczących pracę w charakterze jednoosobowego przedsiębiorcy, jednakże z drugiej strony istnieje obowiązek poinformowania ich o zagrożeniach. Identyfikacja zagrożeń jest zaś istotnym elementem oceny ryzyka zawodowego, może więc warto ją jednak przeprowadzić i zapoznać z jej wynikami lekarza specjalistę.

Andrzej Nowak

Dodaj swój komentarz