ATEST Ochrona Pracy

29 kwietnia 2024 r.

[Najnowszy numer] [Prenumerata] [Spis treści]     

 

ATEST 2/2024

Stare problemy, nowe wyzwania

Rzeczy pozornie oczywiste wciąż sprawiają wiele problemów i wymagają ciągłej uwagi. Dlatego zagadnienia dotyczące oceny ryzyka, bezpieczeństwa przy obsłudze maszyn, środków ochrony indywidualnej, które znalazły się wśród tematów ostatniej konferencji ATESTU, cieszyły się dużym zainteresowaniem. Być może wszystkim nam od czasu do czasu umyka, że są to dziedziny, które nie stoją w miejscu, wręcz przeciwnie - rozwijają się bardzo szybko, stąd ciągła potrzeba omawiania tradycyjnych behapowskich tematów.

tekst:
Robert Kozela
redaktor naczelny

Należy to łączyć z wyłapywaniem i adaptowaniem tych nowości, które mogą się przydać w pracy służby bhp. A nawet jeśli nie są narzędziami potrzebnymi do codziennej pracy, poszerzają horyzonty, uzupełniają wiedzę, ułatwiają realizację złożonych zadań, gdy potrzebna jest wiedza z wielu dziedzin. Na konferencji ATESTU pojawiły się więc tradycyjne problemy w nowej odsłonie i nowości, które - jak się okazało - są rozwinięciem zagadnień znanych od lat, ale to obecnie zwraca się na nie większą uwagę.

Bez podstaw ani rusz

Ocena ryzyka zawodowego wciąż straszy nas papierem i nudnym obowiązkiem. Trzeba więc - zwłaszcza na konferencjach ATESTU - przypominać, że jest to przydatne narzędzie, które ułatwia kształtowanie warunków pracy. Jest to też dziedzina podatna na manipulacje (żeby wszystko się zgadzało) i pozorowane działania (powszechna ocena koronaryzyka do dziś odbija się czkawką). W innej ważnej dziedzinie - analizie okoliczności i przyczyn wypadków przy pracy - też łatwo "popłynąć" w zakresie szukania przyczyn, zapominając, że najważniejszym zadaniem jest znalezienie tej bezpośredniej. W Polsce powoli, ale jednak przebija się prawda, że chcąc zadbać o rozwój biznesu najpierw trzeba zadbać o pracowników. Stąd nie da się mówić o zarządzaniu bez dobrostanu (wellbeingu), który w naturalny sposób łączy się z bhp.

Ocenie ryzyka zawodowego, wypadkom przy pracy i wellbeingowi poświęciliśmy trzy sesje warsztatowe, które poprzedzały właściwą konferencję. Każda sesja trwała cztery godziny i dawała możliwość praktycznego przećwiczenia omawianych kwestii. Więcej o warsztatach piszą sami prowadzący - w dalszej części artykułu.

13. ogólnopolska konferencja miesięcznika ATEST "Od bhp do wellbeingu" odbyła się w dniach 1-3 czerwca 2022 r. w Krakowie.

Bezpieczeństwo i dobrostan

Zaproszenie do wygłoszenia wykładów na konferencji przyjęło czternastu ekspertów z różnych dziedzin.

Oto tematyka poruszana podczas sesji wykładowych:

Rola kadry kierowniczej w tworzeniu dobrostanu pracowników - Włodzimierz Biel.

Często spotykane błędy projektowe związane z bhp i ergonomią - Małgorzata Majka.

Jak zarządzać pracami na wysokości, żeby ich nie było - Jan Lipiarski.

Funkcjonalizacja odzieży chroniącej przed zimnem poprzez implementację aerożeli i materiałów przemiany fazowej (PCM) - Agnieszka Greszta.

Budowanie odporności organizacji na przykładzie uczelni - Katarzyna Jurzak.

Bhp dla wellbeingu czy wellbeing dla bhp? - Barbara Makowska.

Ocena ryzyka - obowiązek wynikający z przepisów czy coś więcej? - Bogusław Ziędalski.

Czy każda nieprawidłowość jest bezpośrednią przyczyną wypadku? - Andrzej Nowak.

Dostępność architektoniczna dla osób ze szczególnymi potrzebami. Ewakuacja osób z niepełnosprawnościami - Małgorzata Perdeus-Białek, Katarzyna Duraj-Per.

Ciężkość wypadku to sprawa przypadku - Bogdan Solawa.

Zagadnienia z obszaru ochrony środowiska niezbędne w pracy służby bhp - Magdalena Marecik.

Zadania i rola służby bhp w procesie wyposażania stanowisk pracy w maszyny - Mariusz Trzaska.

Radon w domach i miejscach pracy - aspekty zdrowotne i prawne - prof. Krzysztof Kozak.

Jako gość specjalny konferencji wystąpił prof. dr hab. Krzysztof Pyrć - specjalista mikrobiologii i wirusologii, kierownik Pracowni Wirusologii w Małopolskim Centrum Biotechnologii UJ, który w 2020 r. stworzył program badań nad SARS-CoV-2 w Uniwersytecie Jagiellońskim we współpracy z czołowymi jednostkami naukowymi na świecie, współtworzył również opracowanie PAN "Zrozumieć COVID-19".

Wellbeing dla niewtajemniczonych

Wielką radość sprawiła mi możliwość przeprowadzenia warsztatów "Wellbeing dla niewtajemniczonych" w ramach konferencji ATESTU. Cieszy fakt, że coraz większe grono specjalistów bhp widzi potrzebę rozwijania swoich kompetencji w tym kierunku. W warsztatach uczestniczyli przedstawiciele różnych branż: od bankowości przez sektor budżetowy - uczelnie czy wojsko aż po branże produkcyjną, handlową czy logistyczną. Większość osób wybrała te warsztaty po to właśnie, by zrozumieć czym jest wellbeing i jak go zastosować w organizacji. Zaczęliśmy od obalania mitów na temat wellbeingu, takich jak m.in.: wellbeing to karta sportowa i "owocowy czwartek"; najlepsze działanie wellbeingowe to webinar z dietetykiem, psychologiem, fizjoterapeutą; to jest "mental health"?; a to HR u nas mierzy jako "satysfakcję z pracy"; to ta część zwana "miękkim bhp".

W trakcie warsztatów zdefiniowaliśmy wellbeing w najprostszy sposób, proponowany przez autorów szeroko zakrojonego badania podsumowującego istniejące w literaturze definicje tego pojęcia - jako "Balans pomiędzy wyzwaniami, z jakimi zmaga się człowiek, a zasobami jakie posiada, przy czym zarówno zasoby jak i wyzwania mogą mieć charakter i źródło fizyczne, psychiczne i społeczne". Ustaliliśmy jednocześnie, że nie jest to nowe pojęcie, nie powstało w czasach pandemii, choć z pewnością dostało "dzięki" niej kolejne "życie", a istnieje w takiej czy innej wersji w zasadzie od czasów starożytnych. W części praktycznej omówiliśmy kilka modeli dobrostanu, zarówno tego osobistego, jak i w organizacjach, skupiając się w tym drugim przypadku na działaniach strategicznych, systemowym podejściu. Omówiliśmy też konkretne przykłady interwencji wellbeingowych dla kilku grup pracowników: produkcyjnych, administracyjno-biurowych, kierowców. Poświęciliśmy chwilę na działania, które możemy wprowadzić szybko i co ważniejsze bezkosztowo, obalając jednocześnie mit, że wellbeing jest tylko dla wtajemniczonych i to z dużymi budżetami. Podczas ćwiczeń w grupach ustalaliśmy, jak podejść do wprowadzania konkretnej interwencji wellbeingowej na podstawie metodologii "kanwy biznesowej", znajdując też argumenty przemawiające do osób decyzyjnych.

Na koniec udało nam się ustalić, że dobrostan - mimo że ma pewne wspólne mianowniki - zależy od tego, czego pracownikom w danym czasie najbardziej potrzeba. Warto więc z nimi o tym rozmawiać, pytać. Interwencje czy kompleksowe programy wellbeingowe, żeby były skuteczne, nie powinny być skopiowane z innych organizacji. Warto się nawzajem inspirować, jednak sprawdzające się w jednej organizacji rozwiązania niekoniecznie nadadzą się do naszej - funkcjonującej w innym kontekście, z innymi pracownikami, liderami, potrzebami, interesariuszami itd.

Odkryliśmy m.in., że nawet nie znając do końca definicji i założeń pojęcia wellbeing, wiele organizacji całkiem sporo już w tym obszarze robi. Nie muszą to być klasyczne: karta sportowa, ubezpieczenie medyczne czy dostęp do świeżych owoców. Okazuje się, że firmy mają np. programy rozwojowe dla liderów i pracowników, grupy sportowe czy "kółka zainteresowań", prowadzą wyzwania zbierania kilometrów na cele charytatywne, oferują pracownikom dodatkowe dni urlopu ponad kodeksowe minimum itd. Z drugiej strony: czasem do podniesienia dobrostanu wystarczy inny zapach mydła w toaletach, usunięcie krat z okien, czy nowy ekspres do kawy.

Warsztaty były świetną platformą wymiany doświadczeń - dziękuję za aktywny udział wszystkim uczestnikom! Mam nadzieję, że znalazł się czas na uzupełnienie "pracy domowej" oraz dyskusje ze sparing partnerem.

Barbara Makowska

Wiedza utrwalana w działaniu

Po raz kolejny zaproponowaliśmy uczestnikom "Kurs stosowania nowoczesnych środków ochrony indywidualnej i innych rozwiązań zwiększających bezpieczeństwo pracy", czyli zajmujące całe popołudnie zajęcia na dobrze wyposażonych stoiskach firm - liderów w swoich dziedzinach w branży. Uczestnicy konferencji podzieleni na grupy poznawali różne praktyczne rozwiązania, rozmawiali z fachowcami, przymierzali, próbowali. Stoiska, które były dostępne nie tylko podczas kursu, ale w czasie całej konferencji, zorganizowały firmy: Faraone, Filter Service, Krystian, Milwaukee, Protekt, Tarbonus, Wertykal.

One też ufundowały cenne nagrody, które zostały rozlosowane wśród uczestników kursu.

Wypadki przy pracy dla początkujących i średnio zaawansowanych

Warsztaty dotyczące procedury postępowania powypadkowego po raz kolejny potwierdziły, że ten obszar tematyczny jest właściwie nieograniczony. Uczestnicy, jak również prowadzący, mieli okazję do przekonania się, że nawet proste - wydawać by się mogło - elementy definicji wypadku przy pracy potrafią zainicjować gorącą dyskusję, często, a właściwie przede wszystkim polemiczną. Wielość przytaczanych przykładów z życia wziętych, w tym będących niejednokrotnie przedmiotem postępowań sądowych, z różnorodnych pod względem branż czy wielkości zakładów, jest nie do przecenienia. Dlatego też formuła warsztatowa ma tę niekwestionowaną przewagę nad półgodzinnym wykładem plenarnym, że scenariusz zajęć jest elastyczny, można go na bieżąco aktualizować w zależności od rodzaju lub poziomu zainteresowania uczestników. Nie bez znaczenia pozostaje również sposób komunikacji między prowadzącym a uczestnikami - przybiera momentami formę luźnej dyskusji, co też należy zaliczyć do pozytywów. Zdaniem prowadzącego warsztaty wypadkowe powinny być elementem każdej konferencji.

Andrzej Nowak

Ocena ryzyka w praktyce

Po raz pierwszy w ramach naszej konferencji zaproponowaliśmy wizyty techniczne w trzech wyjątkowych krakowskich zakładach pracy. Uczestnicy podzieleni na trzy grupy odwiedzili: nowoczesną zajezdnię Miejskiego Przedsiębiorstwa Komunikacyjnego, Ogród Botaniczny Uniwersytetu Jagiellońskiego, Narodowe Centrum Promieniowania Synchrotronowego SOLARIS. Tym wyjazdowym zajęciom poświęcimy odrębne publikacje, które ukażą się w kolejnych numerach ATESTU.

ABC ryzyka zawodowego - studium przypadku

Ocena ryzyka zawodowego stanowi jeden z kluczowych obowiązków nałożonych przez ustawodawcę na pracodawcę. Jednak aby ocena miała odpowiedni ciężar merytoryczny, osoby ją wykonujące muszą mieć wiedzę i praktyczne umiejętności związane z powstaniem takiego dokumentu i zadaniami, jakie ma spełniać w obszarze bezpieczeństwa, by było to skuteczne narzędzie dla pracodawcy i pracowników.

W ramach warsztatów zostały omówione wymagania prawne, zasady organizowania i przebiegu oceny ryzyka zawodowego w organizacji, przykładowe metody oceny ryzyka stosowane w praktyce oraz zasady sporządzania dokumentacji oceny ryzyka zawodowego i informowania pracowników z określaniem środków profilaktycznych z niej wynikających. Uczestnicy warsztatów wymieniali się własnymi doświadczeniami w tych obszarach, wskazując na podstawie wdrożonych rozwiązań ciekawe pomysły i nowatorskie podejście do niektórych zagadnień. Różne profile działalności zakładów reprezentowanych przez uczestników oraz ich aktywny udział niewątpliwie pozwoliły na szersze spojrzenie na ocenę ryzyka zawodowego.

Podczas praktycznej oceny ryzyka zawodowego dla przedstawionych dwóch przypadków stanowisk pracy uczestnicy wykorzystali swoją wiedzę i doświadczenie dokonując oceny ryzyka z uwzględnieniem jej wszystkich aspektów. Bardzo interesujące było spojrzenie oceniających na zagrożenia dla pracowników związane z osobami trzecimi (spoza zakładu) i możliwości ich ograniczania.

W trakcie warsztatów, dzięki wypowiedziom uczestników, mogliśmy poznać różne stanowiska i podejścia do oceny ryzyka zawodowego oraz proponowanych rozwiązań profilaktycznych. Były to zarówno oceny pozytywne, jak i sceptyczne. I bardzo dobrze, każda dyskusja, wymiana podglądów wnosi ożywienie i nowe spojrzenie na stare zagadnienia. Sprawia, że trzeba "przystanąć", spojrzeć do tyłu i w przyszłość, przeanalizować, gdzie jesteśmy, co osiągnęliśmy i iść dalej zgodnie z obranym wcześniej kierunkiem z drobnymi modyfikacjami lub bez nich.

Bogusław Ziędalski

Gramy w dobrej drużynie

Konferencja ATESTU była okazją do spotkania grona specjalistów z całej Polski - uczestników zaangażowanych i chętnie dzielących się przemyśleniami, choćby podczas naszej dyskusji panelowej zatytułowanej "Dlaczego ludzie deklarują miłość do bhp, ale nie pracują bezpiecznie?" (o dyskusji więcej na str. 3). Wykładowcy nie tylko przekazywali najnowszą wiedzę ze swoich dziedzin, ale postarali się - taki jest m.in. cel konferencji - zostawić uczestników z przemyśleniami, swego rodzaju "zadaniami domowymi": co mogę, powinienem zrobić inaczej, a co robię bardzo dobrze.

Cieszymy się, że konferencję wsparli zacni partnerzy, którzy dzielili się swoją wiedzą, przekazali materiały i przydatne drobiazgi. Partnerami 13. ogólnopolskiej konferencji ATESTU byli: Faraone, Filter Service, Krystian, Milwaukee, Polska Grupa BHP, Protekt, Tarbonus, Wertykal, Zakład Ubezpieczeń Społecznych.

Partnerzy konferencji










Dodaj swój komentarz


 
 

©ATEST-Ochrona Pracy 2022

Liczba odwiedzin od 2000 r.: 58568244