[Najnowszy numer] [Prenumerata] [Spis treści]

Światowy Dzień Słuchu - III konferencja "Czy słyszałeś, że hałas szkodzi?"

Już od ponad siedemnastu lat corocznie 3 marca obchodzimy ustanowiony przez Światową Organizację Zdrowia (WHO) Światowy Dzień Słuchu. Obecnie jest to największa ogólnoświatowa kampania prowadzona przez Biuro WHO ds. Zapobiegania Ślepocie i Głuchocie, do której zgłoszono w tym roku 688 wydarzeń z całego świata. W tym wyjątkowym gronie Polska jest reprezentowana poprzez 7 wydarzeń organizowanych przez Centrum słuchu i mowy MEDINCUS, Instytut Narządów Zmysłów, Fundację Słyszę prof. Skarżyńskiego, Towarzystwo Otolaryngologów, Foniatrów i Audiologów Polskich, Instytut Fizjologii i Patologii Słuchu, centrum szkoleniowe TAM oraz miesięcznik ATEST - Ochrona Pracy wraz z firmą 3M.

tekst:
dr inż. Paweł Górski
specjalista ds. bezpieczeństwa pracy,
3M Poland

W tym roku hasło przewodnie to "Sprawmy, aby ochrona uszu i słuchu stały się rzeczywistością dla wszystkich!". Celami postawionymi przez WHO w tym roku, ale w sumie także i poprzednich latach, są:

- przeciwdziałanie powszechnym błędnym wyobrażeniom na temat problemów z uszami i słuchem w społeczeństwie oraz wśród pracowników służby zdrowia;

- zmiana postrzegania problemów z uszami i słuchem przez dostarczanie informacji opartych na rzetelnej wiedzy naukowej;

- wezwanie krajów i całych społeczeństw do zajęcia się błędnym i stygmatyzującym sposobem myślenia związanym z ubytkami słuchu, co stanowi kluczowy krok ku zapewnieniu równego dostępu do opieki medycznej w zakresie uszu i słyszenia.

fot. 3M

Nagranie całości konferencji jest dostępne na kanale YouTube ATESTU.

Generalnie możemy powiedzieć, że głównym celem WHO w ostatnich latach jest walka ze szkodliwymi mitami w zakresie ochrony słuchu.

4 marca br. redakcja ATEST i firma 3M zorganizowały trzecią już wspólną konferencję, która odbyła się we wrocławskim Centrum Innowacji 3M pod hasłem "Czy słyszałeś, że hałas szkodzi?" i skupiała się głównie na pozazawodowym narażeniu na hałas. Celem było znalezienie optymalnych sposobów na ochronę naszego słuchu podczas koncertów, imprez masowych i słuchania muzyki przez słuchawki, a także podczas nauki gry na instrumentach muzycznych. Konferencja miała formę hybrydową, z główną częścią w postaci dyskusji eksperckiej z czynnym udziałem publiczności (ta część była dostępna także dla uczestników on-line) oraz możliwością zwiedzania fabryki ochronników słuchu i Centrum Innowacji 3M.

W panelu eksperckim pojawili się wybitni eksperci i znawcy tematu:

- prof. dr hab. n. o zdr. Małgorzata Pawlaczyk-Łuszczyńska, kierownik Zakładu Zagrożeń Wibroakustycznych w Instytucie Medycyny Pracy w Łodzi, przewodnicząca międzyresortowej komisji ds. hałasu oraz członek komitetu redakcyjnego czasopisma Noise and Health;

- dr inż. Przemysław Plaskota, wykładowca w Katedrze Akustyki Politechniki Wrocławskiej, przewodniczący Wrocławskiego Oddziału Polskiego Towarzystwa Akustycznego oraz członek zarządu Polskiej Sekcji Audio Engineering Society;

- Olga Humeńczuk, dyrektor ds. organizacyjnych w Narodowym Forum Muzyki we Wrocławiu, absolwentka Szkoły Muzycznej I i II stopnia we Wrocławiu, menedżerka w zakresie zarządzania instytucją kultury i produkcji wydarzeń artystycznych.

Hałas nawet o bezpiecznym dla słuchu poziomie może mieć istotny wpływ na pojawienie się trudności koncentracji uwagi, zmęczenia, uczucia napięcia, drażliwości, bólów głowy czy pogorszenia zrozumiałości mowy i percepcji sygnałów otoczenia. Badania wskazują także, że hałas ma wpływ na pojawienie się chorób układu krążenia, nadciśnienia tętniczego, cukrzycy typu 2, a nawet demencji.

Do dyskusji dołączyło się ponad 300 uczestników (zarówno on-line, jak i tych obecnych na sali), wśród nich nie zabrakło ekspertów z Państwowej Inspekcji Pracy, uczelni wyższych, w tym AGH, WSZOP, Politechniki Wrocławskiej, ośrodków pomiarowo- -badawczych, ośrodków szkoleniowych, pracowników służby bhp z liczną reprezentacją OSPSBHP.

Podczas dyskusji poruszaliśmy wiele różnorodnych tematów związanych z narażeniem na hałas, jego bezpiecznymi poziomami, szczególnie w kontekście narażenia całodobowego oraz metod zapobiegania nadmiernemu narażeniu. Prof. Małgorzata Pawlaczyk-Łuszczyńska wspomniała o zalecanym, bezpiecznym dla słuchu, ekwiwalentnym poziomie dźwięku 75 dB. W dyskusji zaproponowano, aby do wyznaczenia całościowej wartości narażenia na hałas brać także pod uwagę ekspozycję poza godzinami pracy, a nie tylko narażenie zawodowe. Oczywiście wspomniano jak skomplikowanym zadaniem byłoby określenie takiego narażenia. Wskazano, że pozazawodowa aktywność wielu osób znacząco wpływa na możliwość uszkodzenia narządu słuchu. Podczas meczów, koncertów muzycznych i dyskotek poziomy hałasu oscylują w okolicach 90-110 dB. Poziom dźwięku pod słuchawkami może przekraczać 100 dB. Nawet nauka gry na instrumentach muzycznych może być związana z nadmierną ekspozycją na hałas. Oczywiście bardzo istotny jest faktor czasu narażenia, im dłuższy, tym to narażenie jest większe i bardziej niebezpieczne. W kontekście narażenia na hałas dyrektor Olga Humeńczuk wskazała konieczność prowadzenia dokładniejszych badań narażenia na hałas muzyków i szerszego wprowadzania programów ochrony słuchu, szczególnie w kontekście wyników badań pokazujących, że w roku 2008 nawet 70% muzyków grających w orkiestrze rzadko lub nigdy nie używało żadnych ochronników słuchu. Bardzo ciekawą tematyką był problem odpowiednio wczesnego i skutecznego diagnozowania ubytków słuchu, nie tylko za pomocą badań audiometrycznych, ale też z wykorzystaniem badania emisji otoakustycznych oraz audiometrii wysokoczęstotliwościowej. Chcąc wychwycić zmiany w badaniu audiometrii tonalnej, która jest podstawą oceny uszkodzenia słuchu spowodowanego hałasem, trzeba czekać aż uszkodzeniu ulegnie 30% komórek słuchowych zewnętrznych. Wspomniano o hipotezie, że dźwięki pożądane, takie jak muzyka, są mniej szkodliwe niż hałas przemysłowy i wyjaśniono, co z niej może być prawdą. Wskazano przykładowo, że u osób w wykształceniem muzycznym ciężej jest diagnozować uszkodzenia słuchu, bo lepiej u nich wypadają badania audiometryczne ze względu na wyuczoną lepszą detekcję czystych tonów. Uszkodzenia słuchu to nie tylko ubytek słuchu, ale także problem szumów usznych lub nadwrażliwości słuchowej. Do części tych objawów może dochodzić czasowo po ekspozycji na zbyt głośny hałas. Przykładowo takie objawy występowały w trakcie badań nawet u połowy uczniów po bardzo głośnej przerwie. Warto pamiętać, że hałas nawet o bezpiecznym dla słuchu poziomie może mieć istotny wpływ na pojawienie się trudności koncentracji uwagi, zmęczenia, uczucia napięcia, drażliwości, bólów głowy czy pogorszenia zrozumiałości mowy i percepcji sygnałów otoczenia. Badania wskazują także, że hałas ma wpływ na pojawienie się chorób układu krążenia, nadciśnienia tętniczego, cukrzycy typu 2, a nawet demencji, o czym mówił dr inż. Przemysław Plaskota. W trakcie dyskusji na temat poziomów dźwięków na koncertach i imprezach masowych omówiono problemy z narażeniem na hałas grających muzyków i dzieci, ale w szczególności podkreślono brak w tym zakresie jakichkolwiek wytycznych. O przykładach regulacji w innych krajach europejskich, gdzie istnieją maksymalne wartości emitowanego hałasu podczas imprez masowych, o wymaganiach, aby na głośnych koncertach organizator zapewniał ochronniki słuchu oraz o potrzebie przygotowania podobnych zaleceń mówił dr inż. Przemysław Plaskota. Uczestnicy zobowiązali się do wsparcia takiej inicjatywy i przygotowania zaleceń na podstawie wytycznych WHO.

Niestety jedna z konkluzji to stwierdzenie, że słuch najczęściej niszczymy sobie sami i wiele jeszcze przed nami, aby ten stan zmienić. Niezbędna jest edukacja naszego społeczeństwa, ale także odpowiednie regulacje. Pamiętajmy, że słuchu nie da się wyłączyć, działa on 24 godziny na dobę i także wymaga odpoczynku. Jeśli tego odpoczynku mu zabraknie, to negatywne objawy związane z nadmierną ekspozycją na hałas mogą zostać z nami na stałe.

Na zakończenie podzielę się z jednym z listów, które dostałem po naszej konferencji i dzięki którym wierzę, że takie działania mają sens. Tekst przytoczę w całości, pominę tylko nadawcę, któremu serdecznie dziękuję za słowa wsparcia:

Szanowny Panie Pawle!

Serdecznie dziękuję za zaproszenie, bardzo ciekawa konferencja, tematyka ważna szczególnie dla mnie i moich dzieci. Mam dwóch synów, którzy grają na instrumentach, młodszy Patryk (10 lat) od 1,5 roku uczy się gry na perkusji, starszy Mateusz (15 lat) od około 10 lat gra na pianinie i gitarze oraz 3 miesiące temu rozpoczął grę w zespole. Już rozpoczęły się występy i planowane są nagrania w studio oraz koncerty plenerowe. Konferencja zainspirowała mnie do zweryfikowania narażenia moich synów w ramach ich pasji i na pewno uświadomię ich o zagrożeniach związanych z hałasem. Skonsultuję z prowadzącym zajęcia Patryka z perkusji, aby pasja gry na instrumentach nie przyniosła negatywnych skutków. Jeszcze raz dziękuję za możliwość udziału w konferencji, nie mogłem zadawać pytań, system dwukrotnie odrzucił moją weryfikację (pewnie moje zabezpieczenia firmowe nie pozwoliły na połączenia).

Przepraszamy za ewentualne problemy techniczne. Serdecznie dziękujemy za obecność, pytania i wsparcie Światowego Dnia Słuchu.

Brak komentarzy

Dodaj swój komentarz