[Najnowszy numer] [Prenumerata] [Spis treści]     

Albo nagana, albo pozbawienie premii

Pan Janusz Ł. zwrócił się do redakcji z następującą sprawą: Jako szef Działu BHP zawnioskowałem ukaranie pracownika naganą i pozbawieniem premii za to, że mimo mojego wyraźnego zakazu i braku uprawnień zabrał się za naprawę pewnego urządzenia. Na dodatek, przez naruszenie plomby pozbawił zakład możliwości skorzystania z gwarancji producenta tego urządzenia. Zdziwiło mnie, że prezes odebrał mu jedynie premię bez udzielenia mu nagany, tak, że nadal ma czyste papiery, a niewykonywanie poleceń przełożonych zdarza się temu pracownikowi nie pierwszy raz. Gdy zwróciłem na to uwagę prezesa, ten powiedział mi, że nie może jednocześnie wpisać nagany do akt i pozbawić premii. Czy rzeczywiście tak jest? Proszę o komentarz w tej sprawie.

Rzeczywiście tak jest. Kary dyscyplinarne wymienione w art. 108 kp stanowią katalog zamknięty. Oznacza to, że pracodawca nie może stosować innego rodzaju kar niż upomnienie, nagana, a za niektóre przewinienia kara pieniężna. Zwłaszcza tej ostatniej kary nie można mylić z pozbawieniem premii, która stanowi (najczęściej) motywacyjną część wynagrodzenia. Jej wypłata zależy od nienagannego wykonywania swoich obowiązków. Zasady i wysokość premii ustala się w układzie zbiorowym lub w regulaminie wynagradzania. Najczęściej, choć nie wiemy jak to jest u naszego Czytelnika, premia jest dosyć swobodnym instrumentem w rękach pracodawcy. W tym kontekście należy pamiętać, że nawet tzw. premia regulaminowa jest premią uznaniową, z tym, że zasady "uznania" uregulowane są w układzie, bądź regulaminie.

Karę pieniężną można natomiast wymierzyć pracownikowi tylko za trzy rodzaje przewinień. Po pierwsze, za nieprzestrzeganie przepisów i zasad bhp oraz przepisów przeciwpożarowych. Po drugie, za opuszczenie pracy bez usprawiedliwienia. Po trzecie, za stawienie się do pracy w stanie nietrzeźwości lub za spożywanie alkoholu w miejscu pracy. Również wysokość kary jest ograniczona. Nie może ona przekraczać jednej dniówki za jedno przewinienie lub jeden dzień nieobecności. W sumie zaś nie może przekraczać 1/10 części wynagrodzenia jakie pozostaje do wypłaty pracownikowi po dokonaniu innych dopuszczalnych prawem potrąceń (np. alimenty, długi, zaliczki). Biorąc pod uwagę, że miesiąc pracy nie przekracza zwykle 22-24 dni, nigdy nie można potrącić więcej niż 2 dniówki, ponieważ 3 dniówki przekroczyłyby 1/10 wynagrodzenia. Dodatkowym ograniczeniem jest zwolnienie od potrąceń z tytułu kar pieniężnych kwoty 90% minimalnego wynagrodzenia (§ 1.1, pkt 3 Rozporządzenia Rady Ministrów z 6.12.1977 r. w sprawie kwot wynagrodzenia za płace wolnych od potrąceń z innych tytułów niż świadczenia alimentacyjne).

Poza ograniczeniami kwotowymi, dotyczącymi kar pieniężnych, są też ograniczenia proceduralne, dotyczące wszystkich kar dyscyplinarnych; pracodawca musi wysłuchać pracownika przed wymierzeniem mu kary, na zastosowanie kary ma tylko 14 dni od momentu powzięcia wiadomości o okoliczności będącej podstawą jej wymierzenia, musi w końcu liczyć się z możliwością wniesienia sprzeciwu przez pracownika, który może być poparty stanowiskiem związków zawodowych.

Przy tych wszystkich ograniczeniach nie dziwi fakt, że wielu pracodawców uznaje, że osiągnie lepszy efekt "dyscyplinujący" pracownika, pozbawiając go premii. Zdając sobie sprawę z tego, że nie można wówczas mówić o karze dyscyplinarnej w rozumieniu kodeksu.

Poza zakazem kumulacji kar (nie można stosować za to samo naruszenie dyscypliny pracy, np. nagany i kary pieniężnej), ustawodawca bardzo wyraźnie zakazał również kumulacji kary dyscyplinarnej z innymi dolegliwościami. Art. 1131 kp dodany do kodeksu w 1996 roku stanowi bowiem, iż pracownik, wobec którego zastosowano karę przewidzianą w art. 108, nie może być pozbawiony dodatkowo tych uprawnień wynikających z przepisów prawa pracy, które są uzależnione od nienaruszania obowiązków pracowniczych w zakresie uzasadniającym odpowiedzialność porządkową. Dlatego słusznie postąpił pracodawca naszego Czytelnika nie stosując kary dyscyplinarnej, a jedynie pozbawiając go premii.

Redakcja

Dodaj swój komentarz

bogdan: wszystko pięknie a co pracodawca może zrobić gdy pracownik(2002-06-4)

Magdalena: chcialabym wiedziec co pracodawca powinien zrobic, jesli pracownik został przyłapany na spozywanie alkoholu w czasie pracy, czy mozna wymierzyc kare w postaci nagany i jaka to moze byc nagana. (2002-10-27)

Zuzanna: Jeżeli spożycie alkoholu zostało udowodnione (potwierdzenie spożycia poprzez badanie krwi lub odmowa poddania się takiemu badaniu, przyznanie się delikwenta udokumentowane na sporządzonej na tą okoliczność notatce służbowej-protokole-dokumenty sporządzone przy świadkach)można zastosować kary przewidziane w KP-upomnienie, nagana aż do rozwiązania umowy o pracę z zastosowaniem art 52 paragraf 1 pkt 1. (2002-10-27)

adam: co mam zrobic mój kierowca obraza innych urztkowników dróg i do tego sie nie pezyznaje a moje auta mają logo firmy i ludzie dzwonia do mnie z tym problemem tym bargziej ze to nie pierwszy raz na tego samego kierowce wpłyneła skarga (2004-01-26)

Gość: przyszedłdo urzedu pewien kierowca. i wyrazono o nim opinuię cham i prostak cham przez ch (2004-01-27)

Julek: J-K Czy jezeli pracodawca ukaral mnie porzez potracenie premii motywacyjnej ma prawo do nastepnego ukarania . Czy moze zastosowac wiecej kar dyscyplinarnych i czy mozna jakos uciec od tych kar (2004-12-11)

zuzanna: Za jedno przewimienmie jedna kara/ (2004-12-12)

Lilianna: Zgodnie z komentarzem umieszczonym na stronie Państwowej Inspekcji Pracy nie ma przeszkód, aby udzielić zarówno kary porządkowej jak i pozbawić premii. Pozbawienie premii nie jest karą porządkową, więc nie ma miejsca dublowanie kar, czego zabrania Kodeks Pracy. Tekst źródłowy: http://www.warszawa.oip.pl/?q=node/284 (2011-07-20)

Aleksander: No bez przesady. Karę nagany można udzielić jak i zabrać premię. Premia jest uznaniowa i myślę, że tym przypadku spokojnie można pozbawić jej problemowego pracownika. Zabranie premii nie ma nic wspólnego z karą pieniężną !!! (2012-03-29)

slawek: a co jeśli byla wyplacana nagroda i pracownik dostal upomnienie na piśmie i niedostał tej nagrody czy to są dwie kary w jednym (2015-02-12)

Waldi: Zostalem ukarany nagana slowna i na dodatek zabrali mi nagrode czy mozna zastosoawac dwie kary na raz (2015-11-25)

Rachman: Waldi: Nagana jest karą,a potracenie premii nie. Natomiast może być dalszą jej konsekwencją np.na podstawie regulaminu premiowania. Pozdrawiam. (2015-11-26)

młody: Premia jest uznaniowa, a może też być regulaminowa(2015-11-26)

młody: i na ten przykład w mojej firmie są dwie(2015-11-26)

Waldi: Zostalem nagane skowna a teraz byly pieniadze na dzien(2015-11-26)

Maciej Ś.: Nagrody się nie zabiera, nagrodę się przyznaje, lub nie.(2015-11-26)

kadrowa: Macieju Ś. jak zwykle mylisz pojęcia.Podstawowym dokumentem w każdej(2015-11-26)

Waldi: To prosze powicie czy mam szanse na odzyskanie pieniedzy(2015-11-26)

Barbara: Zgadzam się z kadrową, że płace w firmie reguluje(2015-11-27)

kadrowa: Waldi:: Masz szansę, bo z tego co piszesz wynika,(2015-11-27)

kogek mogel: SŁOWNA nagana (Waldi), USTNA nagana (kadrowa) - rezultat: WYRAZ(2015-11-27)

radca: kogel mogel: Ustna nagana a słowna nagana, to żadna(2015-11-28)

radca prawny: Nim rozgorzeje dyskusja na dobre na temat stosowania kar,(2015-11-28)

Waldi: Dostalem odpowiedz wczesniej jednak bym prosil jeszcze raz o(2015-12-01)

Maciej Ś.: Chłopie - za naganę nie ma dodatkowej kary, ale(2015-12-01)

radca prawny: Waldi: Bez znajomości podstawowych aktów normatywnych regulujących u twojego(2015-12-03)

Waldip: Sprawa miala swietny obrot jak sie spytalem przelozonej na(2015-12-04)

Waldi: A jeszcze jedno nagane dostalem w maju i do(2015-12-04)

Waldi: Tak bo powiedziala ze pytala sie Radcy i po(2015-12-05)

Kasper: Do Waldi: Nie tylko jesteś nieszczęśliwy, ale przede wszystkim(2015-12-07)

Karina: Witam mam pytanie, pracownik BHP w zakładzie gdzie pracuje(2018-06-05)

JA: Zasady naruszył tylko ten pracownik, który pozostawił wózek z(2018-06-05)

Dodaj swój komentarz