[Najnowszy numer] [Prenumerata] [Spis treści]     

Betoniarka bez wyłącznika awaryjnego

Pani K.K. pyta: Czy betoniarki BWE 150, BWE 250 powinny być wyposażone w wyłącznik awaryjny tzw. STOP?

Wyłącznik awaryjny jest jednym z elementów bezpieczeństwa, znajdującym się w wielu maszynach i urządzeniach technicznych. Pojęcie "wyłącznik awaryjny" (tzw. STOP) jest zawarte w dyrektywie maszynowej nr 98/37/WE. Wyłącznik awaryjny należy do urządzeń sterujących, a dokładniej do grupy urządzeń zatrzymujących. Dyrektywa maszynowa stanowi, że każda maszyna powinna być wyposażona w przynajmniej jedno urządzenie do zatrzymania awaryjnego. Celem wyłącznika awaryjnego jest eliminacja istniejącego lub zagrażającego obsłudze albo osobom postronnym - znajdującym się w pobliżu maszyny - niebezpieczeństwa. W konstrukcjach maszyn stosowane są jednak dwa wyjątki:

1. Wyłączniki awaryjne nie muszą być instalowane w maszynach, w których ich zastosowanie nie obniżyłoby ryzyka, ponieważ albo nie skróciłoby czasu zatrzymania maszyny, albo nie umożliwiłoby operatorowi maszyny podjęcia szczególnych środków, niezbędnych do przeciwdziałania zagrożeniu.

2. Wyłączniki awaryjne nie muszą być instalowane w ręcznych maszynach przenośnych i obsługiwanych ręcznie. Do takich maszyn zaliczamy m.in. ręcznie prowadzone maszyny budowlane do zagęszczania gruntu, ręczne narzędzia zmechanizowane (młoty wyburzeniowe, pilarki spalinowe).

Wyłącznik awaryjny zainstalowany w maszynie powinien:

- być widoczny, wyraźnie rozpoznawalny oraz łatwo dostępny,

- możliwie najszybciej zatrzymywać pracę maszyny, bez stwarzania dodatkowego zagrożenia,

- w miarę potrzeby inicjować lub umożliwiać zainicjowanie niezbędnych ruchów zabezpieczających.

Z dyrektywy maszynowej wynika także dodatkowe wymaganie związane z wyłącznikiem awaryjnym: z chwilą ustania jego aktywnego działania po wydaniu polecenia zatrzymania, polecenie to musi zostać podtrzymane przez dalsze działanie urządzenia do zatrzymania awaryjnego, aż do momentu, w którym działanie to zostanie w sposób zamierzony zniesione. Ponadto wyłącznik awaryjny nie może zadziałać bez wydania polecenia zatrzymania. Przerwanie jego działania może nastąpić wyłącznie przez dokonanie odpowiedniej czynności, przy czym przerŹwanie to nie może skutkować ponownym uruchomieniem maszyny, a powinno jedynie umożliwiać jej ponowne uruchomienie.

Jeśli mamy do czynienia z linią technologiczną lub maszyną, która wykonuje kilka procesów produkcyjnych, to mogą one mieć kilka wyłączników awaryjnych, które powinny zatrzymać nie tylko samą linię lub maszynę, ale i wszystkie urządzenia umieszczone przed nią lub za nią w ciągu technologicznym, jeżeli dalsze działanie tych urządzeń może być niebezpieczne.

Podobne postanowienia, dotyczące wyłącznika lub wyłączników awaryjnych, zawiera rozporządzenie Ministra Gospodarki z 21 grudnia 2005 r. w sprawie zasadniczych wymagań dla maszyn i elementów bezpieczeństwa (DzU nr 259, poz. 2170).

Podajemy postanowienia dyrektywy maszynowej oraz jej krajowego odpowiednika, ponieważ w przypadku maszyn importowanych czytelnicy najczęściej spotykają się z postanowieniami dyrektywy, natomiast w przypadku krajowych maszyn - z postanowieniami rozporządzenia.

Tyle stanowią podstawowe przepisy dotyczące maszyn.

Aby odpowiedzieć na pytanie czytelniczki, należy przeprowadzić krótką analizę wymienionych przepisów i ocenę ryzyka przy obsłudze betoniarki. Po jej dokonaniu nasuwa się odpowiedź, że nie ma potrzeby instalowania wyłącznika awaryjnego w betoniarkach BWE 150 oraz BWE 250 - jego zastosowanie nie obniżyłoby ryzyka, ponieważ nie skróciłoby czasu zatrzymania maszyny.

Jest jeszcze jedna metoda sprawdzenia, czy maszyna powinna mieć wyłącznik awaryjny, czy też może prawidłowo funkcjonować bez wyłącznika. Jest to ocena wstępna, uproszczona, wymagająca dalszego potwierdzenia. Należy sprawdzić, czy dana maszyna posiada jeden silnik i układ elektryczny z prawidłowymi rozdzielonymi wyłącznikami: start oraz stop. Jeżeli tak, to również nie ma potrzeby instalowania w niej wyłącznika awaryjnego, ponieważ jego działanie nie zmniejszy ryzyka występującego przy obsłudze maszyny (nie przyspieszy jej zatrzymania).

Betoniarki BWE 150 oraz BWE 250 posiadają jeden silnik, wobec tego nie muszą być wyposażone w wyłączniki awaryjne.

AK

Dodaj swój komentarz

Józef: Zmienić kształt wyłącznika. Moim zdaniem, przy maszynach o podwyższonym ryzyku urazu / wypadku należało by montować włączniki /wyłączniki o kształcie zbliżonym do wyłączników bezpieczeństwa. Pozwoliło by to osobom które na co dzień takiej maszyny nie obsługują na jej szybkie wyłączenie, bez zbędnej konieczności ustalania gdzie umiejscowiony jest jej wyłącznik. (2009-07-30)

Boruta Krzysztof: W pełni popieram pomysł Pana józefa odnośnie zamontowania wyłączników awaryjnych prawie we wszystkich maszynach , okształcie zbliżonym do wyłącznika bezpieczeństwa . Ostatn io zatrudnia się większość pracowników pokilkudniowym przyuczeniu ici pracownicy mają 'względne" pojęcie owyłączeniu maszyny w razie awarii lub zagrożenia życia. (2009-08-20)

Jędrek: Bez przesady Panie Krzysztofie. Nie dajmy się zwariować. (2009-08-20)

Jędrek: P.S Do ,,AK". Stwierdzenie, że maszyna wyposażona w jeden silnik nie musi mieć wyłącznika awaryjnego jest błędne. Są maszyny wyposażone w jeden silnik, a wyłącznik awaryjny BYĆ MUSI !!! (2009-08-20)

Maciej Ś.: Panowie, pogubiliście się z pojęciami. Wyłącznik AWARYJNY, to nie jest zwyczajny wyłącznik "STOP". Poczytajcie to powyżej, o czym pisze "AK". Można się zgodzić z poglądem, że przy niektórych maszynach (bez wyłącznika awaryjnego), wyłącznik wyłączający maszynę może, ale czy powinien (?), mieć kształt wyłącznika bezpieczeństwa (też nowe pojęcie). Idzie o to, czy tenże wyłącznik ma mieć kształt wypukłego grzybka, który można nacisnąć dowolną wręcz częścią ciała, czy też kształt przycisku w otaczającym go cylinderku zapobiegającym przypadkowemu pociśnieciu "guzika", a zatem wymagającego włożenia tam własnego palucha (bołokciem, czy nogą się tego zrobić nie da).. (2009-08-20)

Jędrek: ...,, W pełni popieram pomysł Pana józefa odnośnie zamontowania wyłączników awaryjnych prawie we wszystkich maszynach", ale czy ... . Oto jest pytanie. (2009-08-20)

Marek: Sam wyłącznik awaryjny nie musi /nie może przyśpieszać wyłączenia, ale może uruchomić działanie systemu hamowania silnika. (2010-08-04)

Dodaj swój komentarz