Kto jest kim
Lista nazwisk w bazie danych "Kto jest kim" ATEST 10/1995
Andrzej Józefik
Andrzej Józefik
Przed kilku laty pytał o mnie w redakcji jakiś pan, którego nie znały koleżanki. Nawet w sweterku i bez krawata wyglądał na profesora - skomentowały. Tyle kultury, powściągliwości, ale i bardzo sympatycznego sposobu bycia. Już wiedziałem, że odwiedził nas profesor Andrzej Józefik.
Profesor obchodził niedawno 75. urodziny. Jego biografia składa się na życiorys godny największego szacunku. A. Józefik urodził się w Krakowie, mieszkał także w Warszawie, zaś maturę uzyskał w gimnazjum im. Paderewskiego w Poznaniu, w roku 1938. Te wędrówki po kraju staną się bardziej zrozumiałe, kiedy dodam, że ojciec A. Józefika, z wykształcenia germanista zaangażował się w tworzenie polskiego przemysłu w wymarzonym dla jego pokolenia niepodległym państwie. Był dyrektorem Fabryki Baterii "Centra" w Poznaniu. Po wybuchu wojny rodzina powróciła do Warszawy, gdzie Andrzej Józefik ukończył Wyższą Szkołę Budowy Maszyn i Elektrotechniki im. Wawelberga i Rotwanda (1940-42). Szkolna praktyka w Fabryce Motorów "PERKUN" w Warszawie w charakterze technika narzędziowca spowodowała zainteresowanie obróbką skrawaniem, z którą to dziedziną związał później Profesor całą swoją działalność naukową.
Po wojnie w roku 1947 kończy A. Józefik Wydział Komunikacji w krakowskiej AGH. Przez 16 lat pracuje naukowo w Katedrze Mechanicznej Obróbki Materiałów - u profesora Witolda Biernawskiego (od asystenta po stanowisko docenta). Zajmuje się ekonomizacją narzędzi, tj. tworzeniem takich konstrukcji, w których tylko część robocza wykonana jest z najtrwalszych, a więc i najdroższych elementów, takich jak np. węgliki spiekane. Przy tej okazji, np. przy opracowywaniu patentu pt. "Technologia wytwarzania płytek ze spiekanych tlenków metali", prowadzi badania przewodności cieplnej i rozkładu ciepła w narzędziach wykonanych z różnych materiałów.
Prawie jednocześnie z pracą na uczelni A. Józefik zajmuje się współorganizowaniem Instytutu Obróbki Skrawaniem w Krakowie - od roku 1949. Po kilkunastu miesiącach pracy jako starszy asystent zostaje kierownikiem Zakładu Narzędzi, a już po 8 latach jest zastępcą dyrektora ds. naukowych, które to stanowisko zajmuje do roku 1982. W latach 1971-76 A. Józefik kierował pracami naukowymi w ramach problemu węzłowego 05.1.7., mającego na celu rozwój narzędzi skrawających. Polskie obrabiarki w latach sześćdziesiątych i siedemdziesiątych kupowały kraje zachodnie m.in. dlatego, że ich konstruktorzy uwzględniali zalecenia nauk ergonomicznych, stąd wyroby uznawano za nowoczesne i funkcjonalne. To, że polscy konstruktorzy obrabiarek zainteresowali się ergonomią jest po części skutkiem innego korzystnego zbiegu okoliczności - po prostu prof. A. Józefik dobrze się ożenił, tzn. szczęśliwie także dla ergonomii. Pani Danuta Józefikowa jest historykiem sztuki. Państwo Józefikowie, jak przystało na rodzinę krakowskiego profesora, prowadzili dom otwarty. Bywali tam chętnie plastycy z ASP, historycy sztuki, projektanci form przemysłowych, w tym prof. Z. Chudzikiewicz, człowiek, który pierwszy w Polsce wprowadził ergonomię do programu studiów plastycznych (na Wydziale Form Przemysłowych). Współpraca obydwu panów zaowocowała wspólnymi rozwiązaniami wzorniczymi obrabiarek. W Instytucie powołano zespół ergonomistów, który miał liczące się dokonania. Piszę w czasie przeszłym, bo zespół rozpadł się z końcem lat osiemdziesiątych; także sam IOS nie jest już tym samym, co kiedyś - zatrudniającym półtora tysiąca specjalistów instytutem. Polskie obrabiarki nie mają takiej pozycji rynkowej, jak dawniej.
Profesor A. Józefik przed 5 laty przeszedł na emeryturę. Nie sposób omówić wszystkich jego funkcji i dokonań. Za szczególnie ciekawe z punktu widzenia aplikacji ochrony pracy i ergonomii należy uznać stanowisko pełnomocnika dyrektora Zjednoczenia Przemysłu Obrabiarkowego ds. wprowadzenia w przemyśle narzędziowym dokumentów normalizacyjnych pod nazwą Warunki Odbioru Technicznego (WOT) (lata 1963-1982). Profesor zasiadał także w radach naukowych czterech instytucji rządowych, trzech politechnik i pięciu instytutów resortowych (w tym także w CIOP, w latach 1976-79). Wykłady prowadził w AGH oraz na studiach podyplomowych i doktoranckich na Politechnice Krakowskiej. Napisał 11 książek, jest autorem około 150 artykułów i referatów. Pracował i pracuje dotychczas w różnych organizacjach naukowych oraz inżynierskich. Profesor jest wreszcie organizatorem i od samego początku (od 1978) do chwili obecnej redaktorem naczelnym periodyku "Ergonomia", wydawanego przez Polską Akademię Nauk. Jest także od 15 lat przewodniczącym Komitetu Ergonomii PAN.
Połowę każdego tygodnia spędza Profesor w swoim letnim domku pod Krakowem, ale przez trzy dni zajmuje się w Krakowie pracą w Komitecie Ergonomii PAN i w redakcji "Ergonomii". Co roku organizuje sympozja naukowe Komitetu Ergonomii PAN w Mogilanach pod Krakowem. Najbliższe, w październiku br., dotyczyć będzie modelowania komputerowego obiektów i procesów w ergonomii.
Na koniec warto wspomnieć o sprawie nie merytorycznej, ale jakże ważnej. Profesor Andrzej Józefik jest człowiekiem ogromnie życzliwym dla innych, zawsze skłonnym pomóc radą i czynem. To cecha coraz rzadziej spotykana.
|